یادداشت وزیر دولت بازرگان در باره مرحوم دکتر حسن حبیبی

در این مطلب آمده است:

آشنايي من و آقاي دکتر حسن حبيبي از زمان دبيرستان بود. ما با هم در يک مدرسه تحصيل مي‌کرديم و من به خوبي به ياد مي‌آورم که او هميشه شاگرد اول بود. دکتر حبيبي از همان سنين پايين با افراد، برخورد بسيار متين و آرامي داشت.

اين آشنايي ادامه داشت تا ما وارد دانشگاه شديم. من در دانشکده فني دانشگاه تهران پذيرفته شدم و دکتر حبيبي در دانشکده حقوق مشغول به تحصيل شد. همانند دوران تحصيل دبيرستان، او باز هم در دانشگاه شاگرد اول شد. آن زمان شاگرد‌اول‌ها را به خارج اعزام مي‌کردند و ايشان را هم براي ادامه تحصيل به فرانسه فرستادند که در فرانسه مدرک دکتري حقوقشان را گرفتند.

دکتر حبيبي، شخصيت بسيار سليم‌النفسي داشت؛ کمتر کسي را مي‌ديديم که از او رنجيده باشد. او خيلي کم‌حرف بود و در گفت‌وگوهاي جنجالي شرکت نمي‌کرد.

به خوبي به ياد مي‌آورم در همان سال‌هايي که ما در دانشگاه بوديم - بين سال‌هاي 35 تا 40- حرکت‌هاي دانشجويي شروع شده بود و انجمن اسلامي دانشجويان براي اولين‌بار در دانشگاه تهران تشکيل شد. دکتر حبيبي هم عضو انجمن اسلامي دانشگاه تهران شد و بعدها هم که به فرانسه رفت، با ديگر فعالان سياسي مثل آقاي صادق طباطبايي رفت‌وآمد داشت. رفتار آرام او براي من هميشه پند بود. من همواره او را شخصي مي‌ديدم که در مقابل ناملايمات، خيلي مقاوم بود و در برابر مشکلات هم عکس‌العمل زيادي از خود نشان نمي‌داد؛ به‌اصطلاح مشکلات را در خودش مي‌ريخت.

حالا که چهار سال از وفات ايشان مي‌گذرد، کمبود چنين شخصيتي بيش‌ازپيش احساس مي‌شود. ما مي‌بينيم بعضي از تندروي‌ها و برخي از کارهايي که سياسيون الان انجام مي‌دهند، هيچ نتيجه مطلوبي براي مملکت ندارد اما دکتر حبيبي خيلي مدافع حقوق مردم بود و هر جا مي‌ديد حقي از آنها ضايع شده، از آن دفاع مي‌کرد. مرحوم حبيبي در سال‌هاي 55 و 56 شروع کرد به نوشتن قانون اساسي و پيش‌نويس قانون اساسي اولين‌بار به‌وسیله دکتر حبيبي تهيه شد. اين پيش‌نويس، ميراث دکتر حبيبي براي ايران بود.

بااين‌حال، او همانند همه انسان‌ها، بي‌عيب نبود؛ هرچند انتقاد بارزي به ايشان وارد نيست اما شايد همين آرامش دکتر حبيبي از جنبه ديگري هم دستمايه انتقاد به ايشان است. گاهي لازم است در جايي عکس‌العمل تندي نشان داده شود تا فرد مقابل متوجه عملکرد خودش باشد ولی اين مرد هرگز عکس‌العمل شديدي از خود نشان نمي‌داد.

302