مهلت ثبت نام، پنج روز تعیین شده اما پنج ساعت هم کافی بود تا برای بار چندم، کارناوال خنده ساز ثبت نام کنندگان عجیب و غریب برای انتخابات ریاست جمهوری از ورودی وزارت کشور بگذرند و به ستاد انتخابات برسند و مدارک را تحویل دهند و با انواع ژست های بدیع، حرکت نوآورانه خود را تکمیل کنند و تکمله مفصل تر را هم آنگاه بزنند که به تریبون و میکروفن میرسند و برنامه(!!)ها و کابینه خود را برای رئیس جمهور شدن، تشریح(!) می‌کنند.
■■■
اینجا و حالا بحث بر سر این نیست که قانون، شل و ول است و شرایط ساده است تا مانع آن باشد که هر کس سرش را پایین بیندازد و راهی خیابان فاطمی شود. بحث مقایسه با دیگر دموکراسی ها هم نیست که مثلا ودیعه می‌گیرند و در صورت شکست طرف، پول به خزانه مملکتی میرسد یا به حدنصابی از امضا نیاز است تا طرف، از حداقل وجاهت برخوردار باشد و معلوم باشد سرش به کدام بالین است و بعد نام نویسی کند.
با قوانین و شرایطی روبرو هستیم که هست و فعلا هم خبری از اصلاح آن نیست. پس فعلا هست؛ اینکه از 4صبح، دوست 200کیلوگرمی مان بیاید و در پی مسکن دلباز باشد و به نفع سنگین تر از خودش کنار برود؛ اینکه دوقلوها بیایند و منطق "تک" صندلی ریاست جمهوری را به سخره بگیرند؛ اینکه آن یکی بیاید و خواهان جویدن خرخره ترامپ باشد و یا در پی مسابقه شنا با او؛ اینکه بازیگر سالهای دور، یاد آیینه عبرت را زنده کند و کل برنامه اش، ریشه کنی اعتیاد باشد و "اینکه"های بسیار دیگر.
حالا که این صحنه ها رقم میخورد،چه؟!مثل اکثر امور اجتماعی، پاسخ دو وجه دارد.
■■■
بعد از مهرورزی(!) دولتهای نهم و دهم، در افواه اجتماعی -سیاسی، این سخن نسنجیده مطرح شد که وقتی فرد گمنام و فاقد سابقه و تخصصی مثل رئیس آن دو دولت، از تاریک ترین نقاط مسیر می آید و با شکست دادن استوانه مقتدر و مشهوری چون مرحوم هاشمی، به بالاترین مقام اجرایی کشور میرسد، پس "هر" کسی میتواند این قابلیت را در خود ببیند که "رئیس جمهور" شود!
پس "تقوا" را برای کجا و کی، به ما آموخته اند؟! تشخیص شایستگی برای به دست گرفتن هر مسوولیتی، پیش از نهادهای ناظری چون شورای نگهبان، به طینت و سرشت افراد بستگی دارد؛ به قضاوت منصفانه خویشتن در خلوت.پر پیداست که این مبحث، با داشتن اعتماد به نفس، در منافات نیست.
در مصاحبه های این افراد عجیب و غریب که بی خیال سبقه سیاسی و کار حزبی و تشکیلاتی و تخصص در کشورداری و بینش ملی و بین المللی و... می آیند و ثبت نام می‌کنند، یک نکته را مشترک دیدم؛ قریب به اتفاق می‌گفتند: "خانواده مان راضی نبودند بیاییم نام‌نویسی کنیم، ولی آمدیم." یک نفر که می‌گفت "زنم اگر بفهمد آمده ام، از خانه بیرونم می‌کند!"
یعنی اینها هیچکدام در همان خلوت و قضاوت خویشتن، از خود نپرسیده اند وقتی حتی خانواده خود ما، ما را قبول ندارند، چطور دل و فکر 30-40 میلیون آدم را با خود همراه خواهیم کرد؟؟!!
گاهی چند نفر بی اخلاق، یک نفر ساده لوح را می‌گذارند وسط و دست می اندازند. خطا در اینجا متوجه آن جمع ناشریف است، اما وقتی فردی خودش، خودش را دست می اندازد، تکلیف چیست و خطا متوجه کیست؟!
رسانه های حاضر در ساختمان خیابان فاطمی، چرا باید در پوشش این حواشی -که همیشه برای مخاطب از متن، جذاب‌تر است- خطاکار و غیرحرفه ای پنداشته شوند؟!
پوشش رسانه ها، چهره ساختن از ساده لوحان نیست؛ آیینه را روبروی جامعه گرفتن است به مصداق آن جمله معروف که: "ما با همین ها شده ایم هشتاد میلیون!"
■■■
حالا از تمام جنبه های خنده دار و سطحی و وقت گیر و حاشیه ای بگذریم؛ حداقل یک بعد مثبت و ارزشمند اجتماعی را می‌شود از این اتفاق و این پدیده ها برداشت کرد؛ اینکه صدای سطحی ترین و بی دانش ترین اقشار جامعه هم میتواند به همین راحتی از حصار تودرتوی وزارت کشور بگذرد و برسد به قلب دستگاه داخله کشور. و برسد به دوربین و میکروفن بزرگترین رسانه های کشور و برسد به پربازدیدترین کانال ها و صفحات رسانه های اجتماعی کشور.
شاید برخی بخوانند و بخندند که آن یکی می‌خواهد 15 میلیون تومان حقوق به بیکاران بدهد، آن یکی پرورش شتر مرغ را کلید نجات بیکاری می‌داند، آن دیگری شش کلاس فقط سواد دارد و آن یکی با کراوات قرمز، انگلیسی مصاحبه می‌کند و...
ولی از پس این خنده، جامعه شناسان می‌توانند زیرین ترین لایه های اجتماعی را زیر میکروسکوپ بگیرند و کاندیداهای جدی و نهایی ریاست جمهوری هم می‌توانند نیازهای فرهیخته‌ترین تا عامی و امی‌ترین اقشار و افراد جامعه را به شعارها و برنامه های خود بکشانند و برای همه، نسخه در جیب داشته باشند.
■■■
اینها، خنده های فروخورده جامعه نیستند، صداهای خاموشی هستند که اگر به آنها نخندیم و اتفاقا "موضوع"شان (نه خودشان) را جدی بگیریم، چنته مان را پر می‌کنند؛ برای عمیق تر دیدن، ژرف تر شنیدن و پخته تر اندیشیدن.
* روزنامه نگار و مجری تلویزیون
۴۷۴۷
نظر شما