چالش‌های بزرگ پتروشیمی

صنعت پتروشيمي در كشور ما صنعتی دارای مزیت شناخته می شود. در طول سالهای گذشته بر اساس همین مزیت، این صنعت شکل گرفته و پیش رفته است، اما چند چالش مهم پیش پای آن قرار دارد که اگر نادیده گرفته شود، آینده آن را با مخاطره مواجه می سازد. صنعت پتروشیمی به خوراك فوق العاده ارزان عادت كرده است و اين موضوع موجب شده تا بر بهره وري در این صنعت چندان تمرکز نشود چراکه با اتکا به مزیت های موجود، این صنعت همواره سودده بوده است.

بهره وری نیروی انسانی در این صنعت حتی نسبت به کشورهای قطر و عربستان که صاحب خوراک ارزان هستند نیز پایین تر است. باید توجه داشت که این خوراک ارزان، روزی به پایان می رسد. ممکن است یک روز واقعی شدن نرخ خوراک در کشور عملیاتی شود، باید برای بهره وری عوامل تولید در این صنعت تلاش بیشتری صورت گیرد. تاکنون فعالان این صنعت موفق شده اند با لابی قوی، واقعی شدن قیمت خوراک را به تعویق بیندازند اما باید این واقعیت را پذیرفت که زمانی، این نرخ واقعی خواهد شد.

در این صورت مشکلات مالی گریبان بنگاه های این بخش را خواهد گرفت و ارزش سهام آنها افت خواهد کرد. زیان این فرآیند، بخش مهمی از اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. باید از همین امروز برای اصلاح ساختار در این صنعت فکر شود.

چالش دیگر این است که تکلیف قیمت خوراک پتروشیمیها و نحوه تعیین آن از سوی رگوالتوری که دولت اســت، مشخص نیست. این موضوع سرمایه گذاری های جدید را در معرض ریسک قرار می دهد. سرمایه گذاران جدید نسبت به آینده سرمایه خود تردید خواهند داشت چراکه نرخ خوراک تعیین کننده ترین عامل در فرآیند تولیدات شناخته می شود و سرمایه گذاران در این صنعت باید برای یک دوره زمانی مشخص از سیاست های مترتب بر آن مطلع باشند.

یکی دیگر از موضوعات و چالش های مهم در این بخش، شرایط هاب جدید پتروشیمی است. منطقه مکران در بخش شرقی هرمز و اطراف چابهار، هاب جدید پتروشیمی در نظر گرفته شده است اما هنوز شرایط آن به طور کامل روشن نیست و تردیدهایی نسبت به آن وجود دارد. باید هرچه سریعتر این نگانیها برطرف شود تا در وضعیت شفاف بتوان در مورد سرمایه گذاریهای جدید تصمیم گیری کرد. با همه چالش هایی که این صنعت بزرگ را تهدید می کند، باید از آن به عنوان صنعتی سودده و بزرگ که با تکنولوژی همراه اســت، یاد کرد.

البته باید توجه داشت که هنوز در جذب سرمایه خارجی موفق نبوده است؛ در حالی که می توان از آن به عنوان یکی از اولویت های جذاب برای سرمایه گذاران یاد کرد.

شاید رفع ابهام ها و چالش ها از این صنعت بتواند به روند سرمایه گذاری در این بخش سرعت بدهد. در حال حاضر خبرهایی از توافق با توتال در بخش پتروشیمی شنیده می شود اما این مذاکرات بر سر بخش بالاست پتروشیمی جهت استخراج گاز و پالایش آن است ولی سرمایه گذاری در بخش پایین دست پتروشیمی، فرصت مناسبی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی به شمار می رود. 

*رییس کمیسیون صنعت اتاق تهران

3535