حمله اخیر ارتش و نیروهای دولتی پاکستان به طالبان می‌تواند متأثر از دو مسئله باشد. نخست؛ حمله طالبان به منطقه «بونر» و پیشروی تا 100 کیلومتری شهر اسلام‌آباد که ناقض پیمان صلح با دولت بود و اقتدار ارتش و دولت در قلمرو سرزمینی پاکستان به چالش کشید. ثانیاً حمله پاکستان به طالبان زنگ خطر برای آمریکایی‌ها را به صدا در آورد و در نهایت موجب اعمال فشار آمریکا به دولت پاکستان را جهت سرکوب طالبان شد، بنابر این یکی اقتدار داخلی پاکستان و دیگری ترس و نگرانی آمریکا از دستیابی طالبان به تأسیسات هسته‌ای پاکستان باعث واکنش جدی ارتش علیه این گروه شد. اگر دولت پاکستان بتواند به این منطقه مسلط شود ابتکار عمل از این گروه جهت اقدام علیه نیروهای خارجی سلب می‌شود. طی روزهای گذشته تردیدهای جدی مطرح شده بود که ارتش پاکستان تمایل دارد با افزایش قدرت مانور طالبان زمینه را برای کودتا علیه زرداری فراهم کند. برای پایان دادن به این شبهه و اینکه بین دولت و ارتش هماهنگی لازم وجود دارد، ارتش به طور جدی علیه طالبان وارد عمل شد.
از سوی آمریکایی‌ها به شدت نگران بودند که تحرکات طالبان باعث شکست دولت اسلام‌آباد شود و تسلیحات هسته‌ای اسلام‌آباد به دست افراطیون بیفتد، این برداشت باعث شد که به دولت و ارتش فشار وارد شود تا علیه طالبان اقدام کند. دولت پاکستان بی‌میل نبود که با سرکوب طالبان توانایی خود را به اثبات برساند و این شبه که دولت پاکستان در اعمال قدرت ضعیف است مرتفع شود. یکی دیگر از دلایل نگران‌کننده که باعث تعلل دولت و ارتش در حمله به طالبان بود نگرانی از این بابت بود که اگر به سوات و بونر حمله کنند، قوم پشتون در حمایت از طالبان قیام کنند. اما به نظر می‌رسد دولت توانست با تبلیغات خود این جنگ را جهت دفاع از تمامیت پاکستان در مقابل افراطیون جلوه دهد. البته ناگفته نماند که جنگ هنوز ادامه دارد و شاید در روزهای آینده اوضاع تغییر کند.
دره سوات در حقیقت بخشی از منطقه یا ناحیه‌ای است که سوات نامیده می‌شود. سوات یکی از مناطق ایالت سرحد است که در نزدیکی مرزهای افغانستان قرار دارد و افغانستان و پاکستان را به هم وصل می‌کند. در این منطقه طالبان پاکستان حضور چشمگیری دارند. این دره در 160 کیلومتری اسلام‌آباد و در قلب کوههای هندوکش قرار دارد و به لحاظ استرات‍ژیکی برای طالبان و پاکستان فوق‌العاده مهم است. ترکیب جمعیتی منطقه پشتون است و به لحاظ دیدگاهی، چه قومی و چه مذهبی به طالبان نزدیکترند و در مجموع یک پایگاه سیاسی، نظامی و استرات‍ژیک مهم برای طالبان محسوب می‌شود.
کارشناس شبه قاره
نظر شما