فعاليت روزنامه نگاري در ايران را بايد به دو بخش پيش و پس از ورود اينترنت تقسيم كرد. در بخش نخست، مخاطبان به عنوان گروه هدف و اصلي ترين مشتريان روزنامه ها پراكنده و غيرفعال بودند و ارتباط دوسويه ميان مخاطبان و نشريات از طريق تماس تلفني و درج پيام آنان در ستون هاي خاص روزنامه ها محدود بود. اما اين وضعيت پس از ورود اینترنت به فضای روزنامه تغيير كرد. مشتريان روزنامه ها به صورت انبوه درآمدند و با استفاده از پيام رسان ها، در لحظه، به نوعی از حقوق خود دفاع ميكنند.
در وضعيت سلطه فضاي سايبر، ديگر روزنامه ها خبري نيستند، خبرها در لحظه از يك سايت به سايت ديگر و از يك پيام رسان به پيام رسان ديگر دست به دست مي شوند.
تصور اينكه امروز، روزنامهای، خبري را ساعتها پس از وقوع در شماره جديد خود منتشر کند و در معرض قضاوت مخاطبان دهد، رفتاری غيرحرفهاي و ناپسند است. مخاطبان در عصر سايبر انتظار دارند روزنامهها چرايي رويدادها را با تكيه بر نظرات كارشناسي ارايه كنند. مخاطبان امروز خبرها را لحظه اي از كانالهاي مختلف ميشنوند و مي خوانند. بنابراین انتظار آنان تحليل و تفسير خبر توسط جرايد است.
روزنامه نگاري فعاليتی چند وجهي است كه در بستر زمان باید شكل فعاليتش را متناسب با مقتضيات زمانه خود تنظيم كند. از سخت افزار تا نرم افزار و از تكنيكهاي اقناع مخاطب تا توانمندسازي روزنامه نگاران و جذب آگهي به عنوان اقتصاد مطبوعات، همه و همه بايد به روز باشد. چراکه در غير اينصورت دچار مرگ مغزي مي شود.
موسسه همشهري نيز با تمام عرض و طول خود از اين قاعده مستثني نيست. سابقه ٢٥ سال فعاليت و تجربيات حاصل از آن نميتواند حاشيه امني برايش ايجاد كند، مگر اينكه فعاليتهاي كاغذي گروه نشريات همشهري در طول فعاليتهاي سايبري تعريف شود. در واقع اين تعريف تنها در بعد تحريريه نيست، بلكه مسايلي چون حوزه جذب آگهي را هم در برمیگیرد.
زماني كه ارتش هاي تا بن دندان مسلح نيز، خود را از ايجاد ارتش سايبري بی نیاز نميدانند، چگونه است كه شماري از مطبوعات ما همچنان بر طبل تجربه نيم قرن گذشته خود ميكوبند و انتظار دارند چونان گذشته مورد اقبال مخاطبان قرار بگيرند؟!
تجربه روزنامه نگاري ديروز تنها مي تواند چراغ راه امروز باشد. امروزه ذايقه مخاطب و شيوههاي دسترسي آنان ضمن تنوع، سرعت يافته و در اين سرعت بالا، بزرگان روزنامه نگاري و جرايد كشور اگرچه بر گنج قارون هم تكيه داشته باشند، از گردونه خارج مي شوند.
عصر روزنامه نگاري امروز، عصر رقابت و حضور هوشمندانه در بستر فعاليتهاي سايبري است. كاغذ و سايبر دو روي سكه روزنامه نگاري است. غفلت از يك روي اين سكه ما را از گردونه روزنامه نگاري خارج خواهد كرد.
نظر شما