پل خان از آثار دوره صفوي در فارس است كه برروي رودخانه كر همچنان جلوه گري مي كند و با اينكه قسمت هاي عمده آن فرو ريخته اما از نظر معماري ارزشمند است و زيبايي خاص خود را دارد. اين پل در زمان حكومت شاه عباس صفوي در سال 1021 هجري قمري و به دستور امام قلي خان فرزند ا...وردي خان حاكم فارس ساخته و به نام خان نيز معروف شد. طول اين پل تاريخي به 115 متر و عرض آن به 5/5 متر مي رسد و از سنگ و ساروج ساخته شده و داراي 13 دهانه طاقي است.
اين پل تا قبل از دهه 40 تنها راه ارتباطي شيراز- اصفهان بود كه با ساخت پل فلزي در نزديكي آن، عبور و مرور از روي آن متوقف شد. پل خان در سال 1351 به شماره 929 در فهرست ملي به ثبت رسيده است و بارها نيز مورد مرمت قرار گرفت اما طبق نظر كارشناسان در حال حاضر نزديك به 60 درصد از اين اثر تاريخي تخريب شده است و بايد تدابير جدي تري براي حفاظت و مرمت و حتي بازسازي آن انديشيده شود.
در اين رابطه مرداني رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري شهرستان مرودشت با اشاره به مرمت هاي متعددي كه سنوات قبل برروي اين پل تاريخي انجام شده، گفت: تنها در سال گذشته حدود 50 ميليون تومان صرف مرمت اين پل تاريخي شد اما طبق برآوردهاي صورت گرفته، مرمت كامل اين بناي ارزشمند به 200 ميليون تومان نياز دارد.
به گفته وي، سال گذشته 2 دهانه اين پل كه به شدت آسيب ديده بود مورد مرمت و استحكام بخشي قرار گرفت اما امسال پرونده مرمتي اين اثر ملي گشوده نشد.
مرداني تاكيد كرد: طبق برنامه ريزي هاي به عمل آمده، مرمت پل خان در اولويت پروژه هاي مرمتي سال آينده است و اميدواريم با جذب اعتبارات مناسب، اين سازه تاريخي را هرچه سريع تر مرمت كنيم.
رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري شهرستان مرودشت افزود: مرمت اين بناي تاريخي با مصالح بومي و طبق استانداردها انجام مي شود.
گفتنی است رودخانه كر قرن هاست از ميان دشت مرودشت عبور مي كند. در حاشيه اين رودخانه دست كم 76 اثر تاريخي بازمانده از دوره هاي مختلف تاريخي اعم از آسياب آبي، پل و بند تاريخي، سيستم هاي آبياري و كانال هاي انحرافي آب به سمت اراضي كشاورزي، بازارچههاي تاريخي و... وجود دارد.
براساس اسناد تاریخی موجود در مسير رودخانه كر در دوره هاي مختلف تاریخی تاسيسات و ساختارهايي ايجاد شده است كه هم به لحاظ معماري و هم به لحاظ تاريخي داراي ارزش است .
بر اساس آمارهاي موجود در مجموع در اين محدوده 62 آسياب آبي تاريخي فعاليت مي كرده است .
همچنين در اين محدوده دو بند (سد) بازمانده از دوران هخامنشي، دو سد هم از دوره ديلمي و چهار بند بازمانده از دوره اسلامي متعلق به دوره صفوي، ديده مي شود.
بنا بر این گزارش هخامنشيان روي رودخانه كر در فارس بندهاي تاريخي بسياري ساخته بودند، اين بندها براي آبياري زمين هاي پيرامون تخت جمشيد ايجاد شده بود. با اينكه آثاري از تمامي سدهاي ساخته شده در زمان هخامنشي ها در دست نيست اما برخي از بندها كه تا به امروز روي آن رودخانه به جاي مانده است داراي پايه هاي هخامنشي هستند.
46
نظر شما