فاطیما فردوس: امیرحسین فردا اعدام می‌شود؛ ولی خیرآباد با آسیب‌هایش می‌ماند، نظام آموزشی همان‌طور فشل می‌ماند، تربیت‌های نادرست بدون آموزش می‌ماند و حقوق کودکان همچنان در حاشیه خواهد ماند. امیرحسین فردا اعدام می‌شود؛ مثل امیرحسین‌های دیگری که قرار بود با اعدامشان همه چیز درست شود ولی نشد. که چشم بستند بر محیطی که امیرحسین در آن بزرگ شده، چشم بستند بر نظام آموزشی که او را طرد کرده، چشم بستند بر بیماری‌اش و حالا می‌خواهند حذفش کنند. بی‌خبر از اینکه قربانی‌های دیگری در کمین هستند. کودکانی که رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان و یک فعال حقوق کودک از حقوق فراموش‌شده‌شان می‌گویند و معتقدند با بازگرداندن زندگی به امیرحسین می‌توان به عدالت رسید. با همه اینها امیرحسین فردا اعدام می‌شود ولی جامعه‌ای که در آن قربانی شده بدون هیچ تغییری می‌ماند.
عدم سلب حیات به عدالت نزدیک‌تر است
در همین میان مطهره ناظری، وکیل دادگستری و رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به اینکه بدون تردید آنچه که بر خانواده ستایش به واسطه این ماجرا می‌گذرد قابل توصیف نبوده، به «خبرآنلاین» گفت: «با تکیه بر رویکرد عدالت ترمیمی و با توجه ویژه بر رعایت حقوق خانواده بزه دیده باید التیام آلام خانواده ستایش را سرلوحه اقدامات قضایی و حقوقی قرار داد. از سوی دیگر سوال اصلی این است که صدور حکم بر قصاص و اعدام و اجرای آن نسبت به فردی که در زمان ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال سن داشته و به عبارتی کودک محسوب می‌شود تا چه حد مسئولیت دستگاه قضا را در تحقق عدالت مرتفع کرده و تناسب جرم و مجازات با لحاظ شرایط سنی امیرحسین چگونه در ملاحظات قضایی و در تعیین مجازات مد نظر قرار گرفته؟»
به گفته ناظری، در واقع امر سلب حیات از کودکی که خود حق حیات کودک دیگر را سلب کرده است تا چه حد با اصول فقهی و حقوقی سازگار است؟ هرچند که بنا به اسناد بین‌المللی همچون کنوانسیون جهانی حقوق کودک متعهد به رعایت حقوق کودک در کلیه ابعاد به‌ویژه عدم به‌کارگیری مجازات‌های سالب حق حیات نسبت به کودکان هستیم. از منظر حقوق داخلی نیز مقید به رعایت ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی هستیم و در حالیکه به‌کارگیری ظرفیت موجود در ماده ۹۱ چه از حیث رعایت حقوق کودک و چه از حیث رعایت اصول حقوقی چون تفسیر قوانین به‌نفع متهم به عدالت نزدیک‌تر است، پافشاری بر صدور مجازات‌های سالب حیات بدون لحاظ شرایط سنی مرتکب جرم به نوعی ترویج خشونت محسوب می‌شود.»
این وکیل در ادامه به «خبرآنلاین» گفت: «از سوی دیگر اثرگذاری مجازات اعدام بر افکار عمومی و التیام روان آسیب‌دیده اجتماع که مشتمل بر همه افراد اعم از موافقین و مخالفین اعدام امیرحسین است، گذرا و موقت است و قطعا تسری خشونت فراگیر بر کودکان را متوقف نخواهد کرد. آنچه که در این ماجرا قربانی شده حقوق کودکان است؛ از این جهت چه تفاوت کند که کودک قاتل باشد یا مقتول و به عبارتی بزه دیده باشد یا معارض قانون. در هر حالت کودک قربانی خشونتی ساختاری و فراگیر است که جامعه (اعم از نهادهای مدنی و حکومتی) باید مانع از آن شود که با اعمال خشونتی دیگر با پوشش قانون و در قالب مجازات سالب حیات حقوق کودکان بیش از پیش مخدوش شود.»
احقاق حقوق کودکان حد و مرز سرزمینی ندارد
رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به حقوق کودکان گفت: «از سوی دیگر در نگاه فعالین حقوق کودک، شناسایی و پاسداری از حقوق کودکان حد و مرز سرزمینی نداشته و از این جهت کودکان از هر رنگ و قومیت و نژادی که باشند مستحق توجه و احقاق حق هستند. برای نمونه اخیرا پرونده‌ای مشابه پرونده امیرحسین در کمیته حقوقی انجمن حمایت از حقوق کودکان تحت پیگیری است که نوجوان افغانستانی به طرز فجیعی جوان ایرانی را به قتل می‌رساند و در این پرونده با لحاظ حقوق خانواده مقتول همه اهتمام را بر رهانیدن این کودک از طناب اعدام قرار داده‌ایم. نکته حایز اهمیت آنکه خانواده محترم مقتول ایرانی نیز تاکنون بر افتراق تابعیتی مرتکب اشاره نداشته و خوشبختانه تاحدودی تاثیر شرایط سنی متهم را بر وقوع جرم می‌پذیرند.»
به گفته او، بنابراین در حالی که فعالین حقوق کودک فارغ از نژاد و تابعیت بر رعایت حقوق کودکان اهتمام می‌ورزند، تاکید بر افتراق تابعیت یکی از طرفین تاثر برانگیز است. در نهایت ضمن تاسف و تاثر از چنین فجایع دردناکی و با تاکید بر لزوم توجه به حقوق به حق خانواده محترم ستایش، درخواست فعالین حقوق کودک توجه ویژه به رعایت حقوق کودک معارض قانون است؛ چه بسا که با لحاظ موارد پیش گفته و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانونی و شرعی عدم سلب حق حیات به عدالت نزدیک‌تر باشد.
قبل از امیرحسین، با نهادهای مسئول کودکان برخورد کنیم
فرشید یزدانی، فعال حقوق کودکان نیز با اشاره به اینکه امیرحسین فردا به میدان اعدام می‌رود، به «خبرآنلاین» گفت: «خبر ناگواری است که امیرحسین در سن ۱۷ سالگی، ستایش ۶ ساله را قربانی ناتوانی خود کرد. در واقع امیرحسین باید می‌آموخت که پیرامون خودش را به عنوان یک کودک ۱۷ ساله درک کند. امیرحسین باید آموزه‌های جنسی را می‌آموخت تا بتواند از خودش و دیگران مراقبت کند. امیرحسین در یک خانواده تقریبا متوسط و سنتی به‌دنیا آمد ولی باید بررسی کرد که چطور به عدم تعادل روانی رسید و آن اتفاق افتاد که امیرحسین را به‌پای دار بکشاند. به‌نظر من این اتفاق نیاز به یک تحلیل جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانه دارد تا متوجه بشیم چه عواملی امیرحسین را به اینجا کشانده است.
به گفته او، جامعه نتوانسته به امیرحسین آموزش بدهد و به او یاد بدهد چطور رفتار کند. نمی‌شود این اتفاق را انکار کرد و باید بدانیم چه عواملی دست به دست هم داده تا امیرحسین و ستایش را قربانی کند. امیرحسین قربانی کژکارکردی‌های جامعه شد که هم در عرصه آموزش و هم در عرصه حمایت از کودکان وجود دارد. ما نیاز به کار بیشتری داریم تا قربانی‌های کم‌تری داشته باشیم. ما شاهد حجم بالای اعتیاد، تن‌فروشی، فقر، بیکاری و .. هستیم و به‌نظرم ستایش و امیرحسین قربانیان این عوامل هستند. اگر هم قرار است که با امیرحسین‌ها برخورد شود، نیاز است که ابتدا عملکرد خودمان را بسنجیم و با نهادهای مرتبط با کودکان برخورد شود.
۴۷۲۳۸
نظر شما