برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و حوادث ناشی از آن به باورهای مردم آسیب رساند زیرا رفتارهایی صورت گرفته در جامعه ای که با نهاد روحانیت گره خورده است عدم اقناع را بدنبال داشت و عدم اقناع شکل گرفته، مردم را نسبت به سلامت نفس بسیاری از سیاستمداران مردد کرد.
حوادث رخ داده در فرایند استصلاح خلق مشکل به وجود آورد زیرا علم سیاست علم تربیت جامعه است و اگر در این روند نزاع و درگیری اولویت یابد و جنگ قدرت در بین گروه های سیاسی شکل بگیرد باورهای عمومی مردم آسیب می بیند و تردید دامنگیر مردم می شود چون به وضوح مشاهده می کنند که اصحاب قدرت حاضر به مفاهمه و گفتگو نیستند.
حوادث انتخابات و وقوع رفتارهای خشونت آمیز گرایش به اسلام زهدگرایانه و گرایش های عارفانه را گسترش داد و این مساله زمانی شدت یافت که بسیاری از مراجع منتقد مورد هتک حرمت قرار گرفتند و قرار گرفتن این عوامل در کنار یکدیگر سبب شد که تفکر سکولاریست و ضرورت جدایی دین از سیاست بار دیگر جان بگیرد.
فارغ از تبعاتی که ذکر شد حذف افراد دلسوز و انقلابی از عرصه سیاست و جایگزینی افراد منفعت طلب بسیار نگران کننده است همچنانکه این مساله در کتاب اخلاق ناصری نوشته خواجه نصیر مورد تاکید قرار گرفته و تداوم این روند در تضاد با منافع ملی کشور است و به آن آسیب می رساند.
وقوع این رویدادها زمینه ای را فراهم می کند تا طبقه مشارکت کنندگان در انتخابات عوض شود و این مساله بدنبال ایجاد شکاف های اجتماعی رخ می دهد به ترتیبی که بین افراد باسواد و بی سواد انفکاک به وجود می آید که در نهایت بافت طبقاتی مشارکت کنندگان دستخوش تغییر شود و افراد نخبه کنار می روند و بیشتر افراد بی سواد در انتخابات مشارکت می کنند زیرا افراد نخبه از روند موجود در کشور سرخورده شده و انزوا را اختیار می کنند.
بسته شدن فضای نقد و انتقاد در جامعه از پیامدهایی است که باید آن را مورد توجه قرار داد همچنانکه بعد از وقوع این حوادث، فضای انتقاد و به دنبال آن نقدپذیری از بین رفت و فضایی بر پایه چاپلوسی و تزویر به وجود آمد و این هشدار را باید جدی گرفت زیرا سیستم را در دراز مدت، دچار مشکل درونی می کند.
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران
نظر شما