در قرون 17 و 18 انرژی تولیدی به وسیله باد حاصل میشد، و کشورهایی مثل هلند و دانمارک در این زمینه پیشتاز بودند. در مراحل بعدی استفاده از زغال سنگ و تولید از نیروی بخار این کشورها را عقب انداخت زیرا برای تبدیل آمادگی پیدا نکرده بودند. در این مرحله انگلستان به رتبه اول صنعتی شدن در دنیا دست پیدا کرد و در قرن بیستم کشف نفت باعث تحول بزرگی در تبدیل انرژی شده و انگلستان با توجه به وسعت سرمایه‌گذاری در حوزه زغال سنگ نتوانست این تبدیل انرژی را به سرعت انجام دهد و در نتیجه کشور آمریکا که کشور نوپایی بود تمام صنایع خود را بر پایه نفت رشد داد و تبدیل به رتبه اول شد.
در حال حاضر نیز تمام کشمکش‌ها در دنیا به این خاطر است که اکثر کشورهای دنیا صنایع خود را بر پایه نفت توسعه داده‌اند و اگر بخواهند این صنایع را به انرژی‌های جدید تبدیل کنند نیازمند فرصت هستند و کشورهایی مانند آمریکا در تلاش هستند که فرایند تکنولوژی و علمی خود را از انرژی نفت به انرژی‌های نو تبدیل کنند.
حال اگر بنا باشد تا وضعیت ایران را در این شرایط ارزیابی می‌کنیم باید گفت که - تمام شدن ذخایر نفت ایران اجتناب ناپذیر است. جامعه ایران همه پیشرفت‌های خود را مرهون نفت است و به محض پایان یافتن نفت «فرو ریزش اقتصادی» پیدا خواهیم کرد. برآوردها نشان می‌دهد که حدود 15 سال دیگر نفت ایران به پایان می‌رسد و آمادگی‌های لازم برای تغییر کاربری از انرژی نفت به سایر انرژی‌ها صورت نگرفته است.
کشوری مانند آمریکا ضمن آن‌که ذخایر خود را حفظ می‌کند با طرح موضوعاتی مانند عراق و افغانستان نقاط نفت خیز دنیا را مدیریت می‌کند برای این که زمان بخرد و بتواند صنایع خود را با تولید علم بر پایه انرژی‌های جدید پایه‌گذاری کند.
در همین راستا انجمن بهینه سازی مصرف انرژی ایران به نوعی به طرح موضوع پرداخته است و با ارتباط خود با صاحبان صنایع، سازمان‌های غیردولتی و مردم این بحث را پیگیری می‌کند که «چگونه باید این فرایند را مدیریت کرد؟»
38 درصد انرژی کشور در بخش مسکن مصرف می‌شود که حوزه وسیعی را در بر می‌گیرد و حساسیت‌های خاص خود را دارد. برای این امر نیز مقررات متفاوتی را تدوین کردند مانند مبحث 19 مقررات ملی ساختمان و مبحث 16 صرفه جویی آب اما این مقررات هیچ گاه در ساختمان‌ها عملیاتی و مدیریت نشد و هنوز هم نظارت قاطع و پایداری در این حوزه نداریم، به عنوان مثال در ساختمان‌هایی از شیشه‌های دو جداره استفاده شده است، اما این دو جداره بودن فقط در حد اسم است و هیچ نوع استانداردی در آن رعایت نشده است.
بنابراین مشخصه‌های قانونی که تدوین شده است رعایت نمی‌شود، شیوه‌های آموزشی نیز بسیار ضعیف است و بحث قیمت‌ها نیز از جمله موانعی است که در کشور با آن مواجه هستیم.
اگر ابتدا قیمت سوخت گران شود تبعات اقتصادی و اجتماعی آن به حدی گسترده است که زیان‌های بسیاری خواهد داشت. به عنوان مثال چالش‌های بسیاری برای تقسیم قیمت گاز بر میزان مصرف خانوارها در مجتمع‌های بزرگ مسکونی ایجاد می‌شود.
اگر شیوه‌های کاهش مصرف را در کنار افزایش قیمت مدیریت کنیم این چالش‌ها به‌وجود نمی‌آید و با بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها بسیاری از این مشکلات کاهش پیدا می‌کنند.
در انجمن بهینه سازی مصرف انرژی ایران از دو بعد به این قضیه‌ها پرداخته‌ایم اول اینکه کاهش مصرف از طریق بهینه سازی ساختمان‌های ایران و دوم اینکه این فرایند یک تجارت بسیار بزرگ است.
عملیات اصلاح ساختمان‌های مسکونی کشور بیش از 120 میلیارد دلار پروژه است و بیش از 120 هزار نفر را برای 10 سال شاغل به کار خواهد کرد و اگر بحث تولید هم ادغام شود بیش از 350 هزار نفر شاغل خواهند شد.
در حال حاضر در ایران 17 میلیون واحد مسکونی وجود دارد که سالانه حدود 17 میلیارد دلار «هدر رفت» انرژی دارد و ما هیچ گونه ابزار برای این تغییرات نداریم و اگر فردی بخواهد ساختمان خود را بهینه سازی کند اطلاعات کافی از نحوه و استانداردهای آن ندارد. 90 میلیارد دلار مصرف انرژی در ایران قسمت است که در حوزه‌های مختلف هدر رفت انرژی داریم و مسکن در این حوزه غافلترین است زیرا صاحبان خانه برای صرفه جویی نه انگیزه ای دارد و نه در مورد نحوه مهار هدر رفت انرژی اطلاعات کافی دارد.
رئیس هیأت مدیره «انجمن بهینه سازی مصرف انرژی ایران»
نظر شما