درآمد: استاد صدری افشار تجسم یک فرهنگی مرد واقعی بود، بی‌ادعا، فروتن، با دانشی وسیع در عمده حوزه‌ها و موضوعات، پشتکاری مثالزدنی، خوش قول و وعده ، کتابخوان و به قول ما کتاب باز و هر کتابی که می‌خواند بدون استثنا اگر اعتبار و ارزشی داشت قطعا برایش چیزی می‌نوشت.
میانه: من از میانه‌های دهه هفتاد از طریق دوستم حمیدرضا اسلامی با استاد صدری افشار آشنا شدم و بعدها به تفاریق به دفتر کارشان در نزدیکی‌های خیابان انقلاب (از مسیر آزادی) می‌رفتم تا زمانی که آنها به دفتر اصلی فرهنگ معاصر در جلوی دانشگاه آمدند. اینجا بود که ارتباط گسترده‌تر شد و برخی از زوایای زندگی حرفه ای و کاری آن زنده‌یاد پیش چشم ما قرار گرفت. انضباط کاری عجیبی داشت و البته خود می‌گفت که این انضباط را هنگامی در کار و زندگی‌اش بیشتر به کار بست که ماجرای ترجمه کتاب تاریخ علم سارتن پیش آمد و به پایان رسید.
این کتاب اگر چه به دلیل حجم بالای آن مورد عنایت چندانی قرار نگرفت، اما یک مترجم چیره دست حوزه علم را به این جامعه فرهنگی ایران معرفی کرد.
اما مرحوم صدری افشار به سمت فرهنگاری کشیده شد و سعی کرد با همراهی همکارانش (نسترن و نسرین حکمی) یک ایده ابتکاری را به کتابی در خور بدل سازد که همانا سبب شد تا در سال‌های اولیه کار شسته‌رفته‌تر به جلو برود.
انجام: کتاب فرهنگ فارسی معاصر(ویرایش دوم) را که آقای موسایی چندماه قبل برایم ارسال کرده بود، پیش رویم گذاشته‌ام، فرهنگی که برآمده از آثار و نوشته‌های چند دهه گذشته ایران است و به همین دلیل آن را ابتدا فرهنگ امروز و بعدها فرهنگ معاصر نام نهاد. اثری که به گمانم دو سلیقه زیبایی‌شناسانه و حرفه‌آی در دو عرصه تالیف و نشر در یک نقطه به هم رسیدند و حاصل اثری سترگ شده است که جا دارد جایزه کتاب سال ۱۳۹۶ در حوزه کتاب مرجع را بار دیگر نصیب مولفان کند.
این فرهنگ نزدیک به دو هزار صفحه‌ای و در سه ستون به نوعی چکیده دانش فرهنگ‌نگاری مستقل و ذوق و ظرافت‌های نشر ایران است که در کار استاد صدری افشار و همکارانش و انتشارات فرهنگ معاصر( آقای موسایی و آقای شاپوری و دیگر همکاران) تجلی یافته است. و این از بختیاری‌های هر دو(ناشر و مولفان) بود که چنین به هم رسیدند و بیش از یک و نیم دهه کار عاشقانه انجام دادند و محصولی را منتشر کردند که به گمانم هر ایرانی در منزلش به نسخه‌ای از آن نیاز دارد.
این کتاب در واقع تمامی ایرادات و مشکلات جلد‌ها و ویرایش‌های پیشین از نظر لغوی و حتی انتشاراتی را پشت سر گذاشته و جدای از این که لغات و عبارات و معانی دقیق متناسب با گفتار امروزین ایرانیان و فارسی زبانان رامی‌توانیم در آن بیابیم، بلکه در عرصه کتاب‌آرایی و نشر نیز سر و گردنی از فرهنگ‌ها نظیر بالاتر است و می‌توان آن را بهترین فرهنگ فارسی تا به امروز نامید که در یک مجلد منتشر شده است و کارکرد فرهنگ‌هایی با چندین مجلد را می‌کند.
مهمترین ویژگی این فرهنگ، علاوه بر اختصار تعریف و، معادل‌های دقیق، شاهد‌مثال‌های کاربردی از گفتارها ونوشتارهای روز، تعریف دقیق هر کلمه است، نکته‌ای که تا پیش از او سابقه نداشته است که در فرهنگ فارسی به تعریف واژه بپردازند. به دنبال برخی واژه‌ها هستم که با ویژگی‌های اخلاقی و کاری و رفتاری استاد صدری افشار سنخیتی تام و تمام دارد. شما هم با ما بخوانید: پشتکار: پایداری و پیگیری درکار/دقیق:سازگار با اندازه‌ها و معیارهای مورد نظر/ فروتن: صفت برخوردار از فروتنی) خردمند: دارای توانایی برای اندیشیدن به صورتی منطقی/ خوددار: دارای عادت یا گرایش به خودداری، خویشتن دار/ ریزبین: دارای دقت و توجه به جزییات، باریک بین
یاددش گرامی باد که نه تنها در تالیف و ترجمه نمونه بود که در رفتار و کنش‌های اخلاقی نیز چهره‌ای مثالزدنی و کم مانند به شمار می‌آمد.
توضیح: تلخیصی از این یادداشت در روزنامه شرق روز پنج شنبه ۳۰ فروردین منتشر شده است.
نظر شما