بررسی وزن ترامپ در بازار مسکن ایران

بازار مسکن بر اثر تحولات بین‌المللی همچون خروج آمریکا از برجام دچار تلاطم نمی‌شود؛ چرا که نهاده‌های ساختمانی تماما ساخت داخل است و ایران در تولید فولاد، آهن، سیمان، گچ، آجر، سرامیک و کاشی کاملا خودکفا است. با این وجود اثر عوامل بیرونی همچون نوسانات نرخ ارز، سکه و تورم عمومی بر بخش مسکن غیر قابل انکار است.

بازار مسکن نشان داده به فاصله‌ زمانی از تحولات ارزی تاثیر می‌گیرد. بازارهای سکه و دلار، بازارهایی کوتاه مدت هستند. اما بنا به گفته‌ کارشناسان اگر الان ارز سرمایه‌ها را به سمت خود می‌کشد، در آینده با یک ارزش افزوده به سمت مسکن و ساختمان برمی‌گردد و این بخش چون بیشتر متکی به داخل است رونق می‌گیرد.

از سوی دیگر تجربه نشان داده تاثیر رشد مصالح ساختمانی بر بازار مسکن در کوتاه مدت خود را نشان نمی‌دهد، اما در فاصله‌های زمانی بر رشد قیمت مسکن سر جمع می‌شود. پاییز سال ۱۳۹۶ میانگین قیمت مصالح ساختمانی شهر تهران ۱۲ درصد نسبت به فصل مشابه سال قبل از آن رشد کرد. این در حالی است که بنا به گفته‌ فعالان صنعت ساختمان قیمت فولاد تا ۷۰ درصد، شن و ماسه ۳۰ تا ۳۵ درصد و سیمان ۱۵ درصد افزایش نشان داد اما رشد قیمت مسکن در پایان سال گذشته ۲۶ درصد ثبت شد.

فشار طرف تقاضا تعیین‌کننده‌ترین محرک بخش مسکن است. از نیمه دوم سال گذشته با تاثیرپذیری بازار مسکن از تسهیلات بانکی و رسیدن قیمت مسکن به کف شاهد افزایش تدریجی متقاضیان این بازار بودیم. همزمان قیمت‌های پیشنهادی تا ۴۱ درصد رشد یافت و به همین دلیل در پایان سال گذشته، بازار مسکن شاهد ریزش مشتریان واقعی خود شد و از سوی دیگر تقاضای سرمایه‌گذاری در این بازار رشد کرد. به طور مثال اسفندماه ۱۳۹۶ در شهر تهران خانه‌های ۲۰۰ متر به بالا ۴۸ درصد و خانه‌های بالای ۶۰۰ میلیون تومان ۵۲ درصد رشد معاملات را تجربه کردند که این نشان می‌دهد عمده خرید و فروش در ماه پایانی سال گذشته مربوط به تقاضای سوداگری بوده است.

اما رئیس‌جمهور آمریکا چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ماه از برجام خارج شد. این تصمیم ترامپ سوالاتی را درخصوص چشم‌انداز بازار مسکن ایجاد کرد. بیت‌الله ستاریان ـ کارشناس اقتصاد مسکن ـ تصمیم ترامپ برای خروج از برجام را در بازار مسکن بی‌تاثیر می‌داند. او می‌گوید مسکن یک بازار طولانی مدت است. در بازارهای کوتاه مدت مثل طلا و ارز، تاثیرات مقطعی وجود دارد ولی در درازمدت برعکس است. اگر الان ارز سرمایه‌ها را به سمت خود می‌کشد، در آینده با یک ارزش افزوده به سمت مسکن و ساختمان برمی‌گردد و این بخش چون بیشتر متکی به داخل است رونق می‌گیرد. ستاریان معتقد است: اگر آمریکا در برجام حضور می‌یافت پیش‌بینی رکود در مسکن را داشتیم ولی با خروج ترامپ از برجام با توجه به منطقه‌ای بودن صنعت ساختمان، رکود در سال ۱۳۹۸ از بین می‌رود.

هم‌چنین محمدرضا رضایی ـ رئیس کمیسیون عمران مجلس ـ در پاسخ به این سوال که بازار مسکن چه تغییراتی را در پی این موضوع شاهد خواهد بود، می‌گوید: بازار مسکن بدون هیچ تغییری به ادامه مسیر خود ادامه خواهد داد؛ زیرا فرآورده‌های ساختمانی از خارج تهیه نمی شود که حواشی برجام بتواند تاثیری در قیمت مسکن داشته باشد.

رضایی با بیان اینکه مسکن و پروژه های عمرانی هیچ ارتباطی به خروج آمریکا از برجام ندارد، افزود: با توجه به پایبندی سایر کشورهای طرف برجام به این توافق خللی در روند مراودات ایران با کشورهای دیگر صورت نمی‌گیرد.

در فروردین ماه ۱۳۹۶ معاملات مسکن شهر تهران نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶.۳ درصد کاهش یافته اما قیمتها با کاهش ۳.۹ درصدی نسبت به ماه قبل ۲۹.۵ درصد رشد را نسبت به ماه مشابه سال قبل به ثبت رساند. در این ماه متوسط قیمت یک متر مربع واحد مسکونی شهر تهران ۵ میلیون و ۵۳۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲۹.۵ درصد افزایش یافته است.

35225