نسرین وزیری
معصومه ابتکار، رفعت بیات و اعظم طالقانی از جمله زنان سرشناس و فعال سیاسی هستند که برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری دهم اعلام آمادگی کرده بودند. اگرچه هیچ یک از این سه نفر صراحتا نگفته‌اند که براساس چه ضرورتی اعلام کاندیداتوری کرده‌اند، اما هدف مشترک آنها طرح مطالبات زنان در آستانه انتخابات ریاست جمهوری است.
وجه مشترک همه آنها هم در این است که به استناد اعلام موضع اخیر شورای نگهبان مبنی بر عدم منع کاندیداتوری زنان، امکان حضور آنها در این عرصه فراهم شده است. چه آنکه طالقانی گفته بود: مهمترین چالش پیش رو در قانون انتخابات بحث رجال است که متأسفانه با تفسیرهایی مانع از حضور زنان در عرصه‌های مدیریتی کلان کشور شده است به همین دلیل برای شکستن چنین تابویی در عرصه انتخابات حضور خواهم یافت. بیات نیز که خواستار تلاش متفکران و فعالان سیاسی اعم از زن و مرد برای تغییر دیدگاه شورای نگهبان در تعریف «رجل سیاسی» در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شده بود، در این‌باره مدعی شده بود اگر این بار کاندیداهای زن با تفسیر معمول شورای نگهبان مورد تأیید قرار نگیرند، بخش زیادی از آرای زنان در انتخابات از دست خواهد رفت و این با رویکرد افزایش مشارکت حداکثری کشور مخالف است.
ماجرای امکان ثبت نام و نامزدی زنان در انتخابات ریاست جمهوری از جمله اپیزودهایی است که در آستانه هر انتخاباتی روی پرده نمایش می‌رود. زنان زیادی برای ثبت‌نام در این انتخابات، راهی وزارت کشور می‌شوند و صلاحیت آنها تأیید نمی‌شود، چون تفسیر شورای نگهبان از مفهوم «رجل سیاسی» به عنوان شرط کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری، شامل زنان نمی‌شود. اما امسال عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در یکی از نشست‌های خبری خود در 22 فروردین ماه اعلام کرد که کاندیدا شدن زنان در انتخابات ریاست جمهوری منعی ندارد. وی با بیان اینکه قانون خاصی هم نسبت به ثبت نام و بررسی صلاحیت بانوان وجود ندارد، ادامه داد: شورای نگهبان هیچ‌گاه به صرف اینکه فردی که ثبت نام کرده مرد است یا زن اظهارنظر نکرده است و هرگاه زنی ردصلاحیت شده به خاطر نداشتن صلاحیت عمومی بوده است.
کدخدایی در حالی اعلام کرد که شورای نگهبان هیچ‌گاه واژه رجل سیاسی را در قانون اساسی تفسیر نکرده و هر چه تاکنون مطرح شده صرفاً از سوی نشریات و نهادهای حقوقی بوده است، که غلامحسین الهام سخنگوی پیشین شورای نگهبان و عضو فعلی این شورا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دوره نهم در تعریف رجل سیاسی در قـانـون اسـاسـی گفته بود: نـص قانون اساسی، مرد بودن نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری است. اگرچه ظاهراً میان مواضع الهام و کدخدایی به عنوان سخنگویان پیشین و کنونی شورای نگهبان، تناقض وجود دارد اما مسئله اینجاست که علی‌القاعده به دلیل عدم تعریف مشخص از شرایط و ویژگی‌های کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در قانون اساسی و قانون انتخابات، هر کس می‌تواند نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شود. چه زن باشد و یا چه مرد. به عبارت دیگر منعی برای ثبت نام زنان هرگز وجود نداشته اما مسئله اینجاست که تاکنون شورای نگهبان هیچ زنی را مصداق رجل سیاسی تشخیص نداده است.
داستان انصراف ابتکار
اما ابتکار هنوز به عرصه انتخابات نیامده، اعلام انصراف کرد. او که اصلاً نامزد نشده بود و اعلام نامزدی‌اش هم در حد انتشار برخی اخبار ضد و نقیض در خبرگزاری‌ها بود، ثبت نام نکرده، انصراف داد. اولین بار خبرگزاری فارس بود که در 24 فروردین ماه از اعلام نامزدی وی خبر داد و پیش‌بینی کرد که او نهایتاً به نفع کاندیدای واحد اصلاح‌طلبان کناره‌گیری کرده و اعلام نامزدی‌اش فقط برای طرح دیدگاه هایش خواهد بود. پس از آن بود که خبرگزاری‌ها در تأیید و تکذیب این خبر با یکدیگر رقابت کردند. «ایرنا» سه روز بعد این خبر را تکذیب کرد. اما «مهر» در همان روز علی‌رغم آنکه ابتکار در متن خبر گفته بود که «هنوز تصمیمی نگرفته است» در تیتر خبر خود نوشت « معصومه ابتکار احتمال نامزدی خود را در انتخابات تأیید کرد». سپس خبرگزاری فارس بار دیگر در 6 اردیبهشت ماه در خبری که در تناقض با خبر اولیه این خبرگزاری بود، نوشت: ابتکار هنوز هیچ تصمیمی برای کاندیداتوری نگرفته است. ابتکار در این فاصله در برخی محافل از جمله نشست فعالان زن با فراکسیون اقلیت مجلس از کاندیداتوری‌اش خبر داده و حتی با برخی چهره‌های سیاسی رایزنی کرده بود.
این عضو شورای شهر تهران بالاخره دیروز به این قائله پایان داد و با اعلام انصرافش از کاندیداتوری، بیات و طالقانی را در این عرصه تنها گذاشت. در بیانیه اعلام انصراف او آمده بود: با تشکر از همه افراد و گروه‌هایی که طی ماه‌های اخیر خواهان حضورم در این عرصه بوده‌اند، نسبت به تشتت آرا هشدار داده و بر ضرورت یکپارچگی و وحدت اصلاح‌طلبان و نیروهای خواهان تحول از هرجریان فکری و سیاسی تاکید می‌کنم و به این دلایل در این دوره کاندیدای ریاست‌جمهوری نخواهم شد.
نظر شما