معمای تازه در قتل خاشقچی؛ کار، کار انگلیسی‌هاست؟!

زهره نوروزپور: جنجال قتل فجیع جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان همچنان مسئله مورد بحث جامعه بین الملل و بازیگران منطقه ای است. اخبار رسیده به نقل از روزنامه ینی شفق حاکی از آن است که جسد او در شومینه پیدا شده و این در حالی است که چند روز پیش برخی رسانه‌ها اعلام کرده بودند که جسد او در فاضلاب پیدا شده است؛ اما ظاهراً مقامات امنیتی ترکیه پس از انگشت نگاری از شومینه به نتایج خاصی نرسیده اند. در همین حال یک روزنامه انگلیسی مدعی شده است که ام آی سیکس، (MI6) سازمان جاسوسی این کشور از قصد مقامات سعودی علیه خاشقچی اطلاع داشته است و درباره آن به عربستان هشدار داده بودند.

در همین حال در ادامه واکنش ها به اقدامات عربستان سناتورهای آمریکا همچنان خواستار برکناری ولیعهد عربستان هستند.

جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود که در روز 2 اکتبر (10 مهر) برای طی مراحل ثبت ازدواج با خدیجه چنگیز نامزد ترکیه ای خود، به ساختمان کنسولگری عربستان مراجعه کرده بود، پس از ورود به کنسولگری ناپدید شده و از آن محل خارج نشد. از آن روز تا کنون این مساله برای مقامات عربستان به یک بحران تبدیل شده پو همچنان آمد و رفت های دیپلماتیک به این کشور ادامه دارد.

در همین باره وزیر امور خارجه کشورمان به شبکه سی‌بی‌اس گفت که مسئول این جنایت اقدامات آمریکا در منطقه است. (اینجا)

همچنین روز گذشته رجب طیب اردوغان خطاب به مقامات سعودی اعلام کرد: اگر عربستان سعودی برای حل پرونده جمال خاشقچی تمایل ندارد، ترکیه این آمادگی را دارد که روند حقوقی را درباره این پرونده آغاز کند.

به گزارش رویترز، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در جمع خبرنگاران گفت: این جرم در استانبول اتفاق افتاده است و اگر عربستان سعودی نتواند روند حقوقی پرونده جمال خاشقچی را تکمیل کند، سیستم قضایی ترکیه وارد عمل خواهد شد. این اظهارات در حالی بیان شد که چند روز گذشته اردوغان به عربستان سعودی پیشنهاد داده بود که مظنونان این پرونده در ترکیه محاکمه شوند اما عربستان سعودی این پیشنهاد را رد کرده و اعلام کرد که عاملان این قتل در عربستان دادگاهی می شوند. این در حالی است که دادستان کل عربستان سعودی روز یکشنبه به ترکیه رفت.

به گزارش رسانه های خبری ترکیه، سعود بن عبدالله بن مبارک المعجب، دادستان کل عربستان صبح دوشنبه برای تحقیقات در پرونده قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار این کشور وارد شهر استانبول شد. قرار است المعجب طی چند ساعت آینده با عرفان فیدان، همتای ترکیه‌ای خود در شهر استانبول دیدار کرده و دو طرف تحقیقاتی را در ساختمان کنسولگری عربستان انجام دهند.

وزیر خارجه کشورمان روز دوشنبه در سفر به استانبول در جمع خبرنگاران گفت:  آنچه که در این زمینه مهم است این است که دولت ترکیه توانسته با درایت، بی‌طرفی و دقت موضوع را پیگیری کند و این قتل فجیع را از ابعاد مختلف پیگیری کند و امیدواریم در این بررسی‌ها دولت ترکیه بتواند به نتیجه قطعی در مورد عاملان این جنایت برسد.

ظریف در ادامه‌ صحبت‌های خود با بیان این‌که متاسفانه در منطقه ما انتخاب‌های غلط و روش‌های غلط از سوی برخی از کشورها فراگیر شده است چنانکه کشوری مثل عربستان سعودی و همچنین رژیم صهیونیستی احساس می‌کند که می‌توانند هر جنایتی را بدون نگرانی از عواقب آن انجام دهند، اظهار کرد: صهیونیست‌ها 70 سال است که علیه مردم فلسطین جنایت می‌کنند و متاسفانه با آنها در این ارتباط برخورد جدی نشده است. سعودی‌ها نیز در ابتدا از صدام حمایت کردند بعد از طالبان و داعش. اکنون نیز یک جنگ خانمان‌سوز علیه مردم یمن ایجاد کردند که هیچ برخورد جدی بین‌المللی با آنها به خاطر این جنایت نشده است. آنها نخست وزیر یک کشور را زندانی کردند و در این زمینه با آنها برخورد نشده است. وی ادامه داد: این روش که منافع کوتاه مدت فردی را بر امنیت منطقه ترجیح می‌دهد باعث شده که منطقه ما در دهه‌های گذشته روی آرامش را نبیند.(اینجا)

ادامه واکنش ها؛

همیشه پای یک انگلیسی در میان است

روزنامه انگلیسی اکسپرس در یک گزارشی محرمانه اعلام کرد منابع نزدیک به جمال خاشقچی اعلام کردند که وی درصدد افشای جزئیات استفاده عربستان از سلاح‌های شیمیایی در یمن بود و این افشاگری احتمالی، باعث قتل او از سوی مقامات سعودی شده است.

منابع اطلاعاتی هم‌چنین افشا کردند که انگلیس سه هفته قبل از ورود جمال خاشقچی به داخل کنسولگری عربستان در استانبول از توطئه قتل وی به طور کامل اطلاع داشتند.

به گزارش ایسنا به نقل از این روزنامه انگلیسی، جاسوسان سازمان اطلاعات انگلیس موسوم به GCSQ در ردگیری مکالمات داخلی بخش مدیریت اطلاعات کل سعودی به این اطلاعات رسیدند که دستوراتی توسط یکی از اعضای حلقه سلطنتی برای ربودن این خبرنگار "دردسر ساز" و بازگرداندن وی به عربستان صادر شده است.

منابع اطلاعاتی انگلیس می‌گویند این دستورات به طور مستقیم از سوی ولیعهد محمد بن سلمان صادر "نشده" و هنوز معلوم نیست که او از این جریان اطلاع داشته یا نه.

به گفته این منابع اگرچه دستور صادر شد که خاشقچی باید ربوده شده و به ریاض بازگردانده شود، اما گزینه‌های دیگر برای اقدامات دیگر علیه این خبرنگار دردسر ساز نیز وجود داشت.

یک منبع اطلاعاتی در گفت‌وگو با ساندی اکسپرس اظهار داشت: ما ابتدا با خبر شدیم که قرار است در هفته اول سپتامبر اتفاقاتی رخ دهد یعنی حدود سه هفته قبل از ورود خاشقچی به کنسولگری عربستان در دوم اکتبر. البته دسترسی به جزئیات دیگر کمی زمان برد. این جزئیات شامل دستور اولیه برای دستگیری خاشقچی و بازگردان وی به عربستان برای بازجویی بود. اما به هر حال گزینه‌های دیگر برای اقدامات دیگر جهت ساکت کردن او نیز مطرح شده بود. ما می‌دانیم که این دستورات از سوی یکی از اعضای حلقه سلطنتی صادر شده اما اطلاعات مستقیمی که بتوانیم آنها را به ولیعهد محمد بن سلمان ارتباط دهیم وجود ندارد. اینکه این بدان معنی است که او سرحلقه اصلی این اقدامات است یا خیر هنوز نمی‌دانیم.

این منبع عالی‌رتبه اذعان داشت که "ام‌آی 6" به همتایان سعودی خود برای لغو این ماموریت هشدار داد اما این درخواست نادیده گرفته شد.

وی گفت: در اول اکتبر ما از حرکت یک گروه شامل اعضای ریاست "استخبارات العامه" (اطلاعات کل عربستان) به استانبول با خبر شدیم و برای ما مشخص بود که هدف آنها چیست. ما از برخی کانال‌ها به آنها هشدار دادیم که این ایده خوبی نیست اما اتفاقات بعدی نشان داد که هشدار ما نادیده گرفته شده است.

این منبع در پاسخ به این سؤال که چرا ام‌آی 6 به شرکای اطلاعاتی خود موسوم به "پنج چشم" (ائتلاف اطلاعاتی متشکل از استرالیا، کانادا، نیوزیلند، انگلیس و آمریکا) در این باره اطلاعی نداده، گفت: تصمیم بر این بود و ما هرکاری که می‌توانستیم کردیم!

 سرنوشت مبهم میت (MIT)

در همین حال روزنامه ینی شفق ترکیه با انتشار جزئیات دیگری از پرونده قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود اعلام کرد: نتایج تحقیقات ماموران امنیتی استانبول نشان می دهد که جنازه خاشقچی به خارج از ترکیه منتقل نشده بلکه در محل اقامتگاه سرکنسول عربستان نابود شده است.

به گزارش ایرنا، به رغم گذشت 27 روز از قتل خاشقچی در ساختمان کنسولگری عربستان سعودی در استانبول، هنوز جنازه این روزنامه نگار یافت نشده و حکومت آل سعود در این باره سکوت کرده است.

پایگاه اینترنتی روزنامه ینی شفق با انتشار گزارشی تحت عنوان 'تردید در شومینه' به تداوم تحقیقات امنیتی ماموران ترک درباره قتل خاشقچی و جزئیات بیشتری از بازرسی فنی اقامتگاه سرکنسول عربستان سعودی در استانبول پرداخت و نوشت: نتایج تحقیقات قضایی ـ امنیتی ماموران ترک نشان می دهد که قتل خاشقچی به احتمال زیاد در اتاق سرکنسول عربستان انجام شده است چرا که کارشناسان در بازرسی فنی دریافتند که این اتاق به شکل ماهرانه ای پاکسازی شده به طوری که حتی اثر انگشتی نیز در این مکان دیده نمی شود.

رسانه های نزدیک به دولت ترکیه طی روزهای اخیر با استناد به تحقیقات ماموران قضایی ـ امنیتی این کشور مدعی شدند که عملیات شکنجه و قتل خاشقچی در ساختمان کنسولگری توسط ماموران اعزامی آل سعود، در مدت 2 ساعت انجام شده و جنازه وی در سه چمدان جاسازی و توسط یک مینی بوس به اقامتگاه سرکنسول عربستان در فاصله 300 متری ساختمان کنسولگری منتقل شده است.

رسانه های ترکیه با استناد به گزارش ماموران امنیتی مدعی شدند که مینی بوس سیاه رنگ ویتو، راس ساعت 15:08 چمدان های حامل جنازه خاشقچی را به اقامتگاه سرکنسول منتقل کرده است.
چندی پیش روزنامه ینی شفق با انتشار گزارشی تحت عنوان 'ادعای سوزاندن و نابودی جنازه خاشقچی با اسید' نوشت: همزمان با ادامه تحقیقات و جستجو برای یافتن جنازه خاشقچی، بار دیگر چشم ها به چاهی 12 متری در باغچه اقامتگاه سرکنسول عربستان سعودی در استانبول دوخته شد و صادر نشدن اجازه مقامات سعودی برای بازرسی این چاه توسط ماموران ترک، حساسیت ها را برانگیخت.

این رسانه در گزارش امروز خود به نمونه برداری از شومینه اقامتگاه سرکنسول عربستان سعودی توسط کارشناسان و بازرسان امنیتی اشاره کرد و نوشت: پاکسازی و رنگ آمیزی شومینه مزبور بسیار مشکوک به نظر رسیده و این موضوع احتمال فرضیه سوزاندن بقایا و یا بخش هایی از جنازه خاشقچی را در این مکان تقویت می کند.

رسانه های ترکیه امروز دوشنبه اعلام کردند که دادستان کل عربستان که دیشب وارد استانبول شد و دادستان کل استانبول پس از دیدار و بررسی پرونده قتل خاشقچی، از محل وقوع جنایت قتل در ساختمان کنسولگری و نیز اقامتگاه سرکنسول بازدید خواهند کرد.

رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه دو روز پیش در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با روسای جمهوری روسیه و فرانسوی و صدر اعظم آلمان در پایان نشست چهار جانبه استانبول درباره سوریه بار دیگر خواستار معرفی آمران قتل خاشقچی از سوی آل سعودی شد.

وی خواستار مجازات همه مسببان و عوامل قتل خاشقچی شد و گفت: این جنایت در استانبول و در خاک ترکیه رخ داده و به همین علت ترکیه درخواست خود را برای استرداد متهمان دستگیر شده در عربستان به ریاض ارسال و اعلام کرده است که اگر آنها اقدام نمی کنند، سیستم قضایی ترکیه حاضر به محاکمه و مجازات متهمان است.

روز قتل

در همین حال همزمان با انتشار گزارش روزنامه ینفی شفق، الجزیره گزارش داده است که دو خودروی مظنون به احتمال انتقال جسد خاشقچی در روز قتل به یک کارواش مراجعه کرده اند.
به گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره ؛ یک شبکه تلویزیونی ترکیه تصاویری از مراجعه دو خودروی کنسولگری عربستان سعودی به کارواشی در استانبول در روز قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار عربستانی در داخل کنسولگری این کشور پخش کرد.

 این دو خودرو همان خودروهایی هستند که ماموران امنیتی ترکیه مظنون به احتمال انتقال جسد خاشقچی با آن هستند.

بازجویی از کارکنان این کارواش در دویست متری کنسولگری سعودی نشان می دهد شستشوی این دو خودرو عادی نبوده و رانندگان این دو خودرو، اصرار داشتند داخل و خارج خودروها به طور کامل شستشو شود. تصاویر دوربین های امنیتی در این منطقه نشان می دهد، این خودروها به طور مستقیم از خانه سرکنسول سعودی به کارواش مراجعه کرده اند.

بن سلمان برود

همچنین پایگاه اینترنتی روزنامه الشرق قطر در ادامه واکنش های مقامات آمریکایی همزمان با سفر ماتیس وزیر دفاع این کشور به عربستان نوشت: مکس بوت عضو شورای روابط خارجی آمریکا و همکار جمال خاشقچی در روزنامه واشنگتن پست گفته است اظهارات اردوغان در سخنرانی اخیر و بسیاری از نشانه های درز کرده از سازمان اطلاعات آمریکا تائید می کند به احتمال قوی محمد بن سلمان عامل قتل خاشقچی بوده است و فشارهای بسیاری وارد می شود تا وی به عنوان مسئول مستقیم این جنایت معرفی شود.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، بوت افزود: حفظ روابط آمریکا و سعودی باید بر پایه معرفی کردن بن سلمان به عنوان مسئول این جنایت و برکناری وی از سلطنت سعودی باشد. این اقدام گام مثبت و خوبی برای آینده آمریکا خواهد بود. زیرا ولیعهد سعودی هیچ نشانه ای از عقلانیت یا دوراندیشی یا مسئولیت پذیری کافی در تصمیماتش نشان نداده است که حاکی از مناسب بودن او برای حکومت در عربستان طی 50 سال آینده باشد. بن سلمان اکنون در شرایط سختی قرار دارد زیرا در برابر کل جهان قرار گرفته است. من یقین دارم که اکثر اعضای خاندان سلطنتی حاکم در عربستان با اضطراب و نگرانی جویای علت این اقدام بن سلمان هستند که آنها را در آشوب غرق کرده و از آن رنج می برند.
بوت افزود: اگرچه پرسش هایی درخصوص اینکه آیا بن سلمان فقط دستور ربودن خاشقچی را داده یا دستور قتل او را نیز صادر کرده و قتل او بدون موافقت وی بوده، مطرح است اما من یقین دارم که این قتل بدون موافقت بن سلمان صورت نگرفته است. زیرا کسانی که مرتکب این قتل شده اند از نزدیک ترین افراد به وی هستند. او قانوناً باید پاسخگوی نتایج عملیاتی باشد که دستور اجرای آن را صادر کرده است.

بوت افزود: بن سلمان طی یکسال گذشته که به قدرت رسیده نشان داده است که سیاست های نابخردانه ای دارد. جنگ مذبوحانه و پرهزینه علیه یمن و محاصره قطر و بحران با کانادا نمونه هایی از عملکرد اوست. اکنون دهها تن از شاهزاده های سعودی به علت سیاست های وی کینه او را به دل گرفته اند. بسیاری از اعضای خاندان سلطنتی به علت آشوبی که او برایشان به وجود آورده است ناراضی هستند. علیرغم پیچیدگی اوضاع در مسئله سعودی، آمریکا ابزار اعمال فشار لازم را برای این کار در اختیار دارد.

بوت افزود: تاریخ روابط سعودی و آمریکا طولانی و بر پایه این قاعده معروف و ساده است که سعودی ها نفت آمریکا را تامین می کنند و آمریکا در ازای آن امنیت و حفاظت لازم را از کشور و رژیم سعودی بعمل می آورد. البته این رویه طی سالهای گذشته تغییر کرده است. زیرا ما دیگر به نفت سعودی نیازی نداریم. ما منابع انرژی جایگزین در اختیار داریم و خودکفا هستیم. طی سالیان گذشته تاثیرگذاری آمریکا بر سعودی محسوس بود اما در دوره ریاست جمهوری ترامپ اوضاع تغییر کرد و به ولیعهد سعودی برای حکومت در عربستان سعودی چراغ سبز نشان داده شد.

بن سلمان علیرغم وعده هایی که درخصوص اصلاحات داده است؛ اما شخصیت جسوری دارد و کم سن و سال است.

او نخست وزیر لبنان را ربود و با کانادا به علت انتقاد این کشور از وضعیت حقوق بشر در عربستان سعودی وارد جنگی دیپلماتیک شد و اکنون نیز مرتکب قتل خاشقچی شده و او را مثله کرده است.

اکنون باید این پرسش مطرح شود که چرا سعودی ها تصور می کنند می توانند در خاک یک کشور عضو ناتو نظیر ترکیه اقدامی نظیر قتل خاشقچی انجام دهند و از مجازات معاف شوند؟ این اقدام، تروریسم بین المللی به شمار می رود. شاید به این علت باشد که ترامپ و جارد کوشنر از سعودی حمایت کامل بعمل آورده اند. اگر خاشقچی مقیم آمریکا نبود قتل و مثله کردن او به این شکل فجیع ما را ملزم می سازد اقدامی انجام دهیم. زیرا ارزش های آزادی مطبوعات و آزادی بیان چیزیست که پدران ما و پایه گذاران آمریکا از آن دفاع کرده اند و آمریکا باید همچنان در همه جای جهان مدافع آن باشد.

وی افزود: آمریکا برای حفظ منافع خود علیه ایران، باید روابطش را با سعودی حفظ کند و نباید قدرت نفتی عربستان به بازارهای رقیب برود. حفظ روابط ما با ریاض نباید به صورت کور باشد. همه مسئولان سعودی که در قتل خاشقچی نقش داشته اند و از جمله بن سلمان باید محاکمه شوند.

وی افزود: برکناری محمد بن سلمان از حکومت سعودی و مسئول شناختن او درخصوص قتل خاشقچی اقدام خوب و مناسبی است. اگرچه نشانه ای از اقدام ترامپ در این زمینه نیستیم اگر دولت ترامپ در این زمینه اقدام نکند کنگره آمریکا در این خصوص قانون گذاری خواهد کرد.

سال گذشته شاهد خشم فراگیر درکنگره آمریکا بودیم به گونه ای که کنگره در آستانه ممنوع کردن معاملات تسلیحاتی با عربستان سعودی بود. من امیدوارم در صورتی که هرگونه معامله تسلیحاتی تازه ای ارائه شود کنگره با قاطعیت مخالفت کند. این اقدام فشار سختی به عربستان سعودی وارد می کند.

ترامپ خود گفته است اگر آمریکا نبود سعودی ظرف دو هفته سرنگون می شد. اگرچه در این سخن ترامپ اندکی مبالغه وجود دارد اما رگه هایی از حقیقت در آن هست. زیرا رژیم سعودی کاملاً به آمریکا وابسته است. ما اگر فقط بخشی از حمایت خود را از نیروی هوائی سعودی قطع کنیم این رژیم دیگر قادر به هیچ اقدامی علیه آمریکا نخواهد بود. بنابراین ما از نفوذ کافی برخورداریم.

از سوی دیگر یکی از دوستان نزدیک خاشقچی افشا کرد که وی به اطلاعاتی دست یافته بود که می‌توانست ثابت کند عربستان در جنگ خود در یمن از سلاح شیمیایی استفاده کرده است.

این استاد دانشگاه خاورمیانه که خواست نامش فاش نشود، گفت: یک هفته قبل از قتل با خاشقچی دیدار داشتم. او ناراحت و نگران بود. وقتی درباره نگرانی‌اش از او سؤال کردم با اکراه گفت اسنادی به دست آورده که ثابت می‌کند عربستان از سلاح شیمیایی استفاده کرده و او امیدوار است بتواند مستندات دقیقتری به دست آورد. ماه گذشته اعلام شد که عربستان از مهمات فسفر سفید علیه نیروها و حتی غیرنظامیان در یمن استفاده کرده است.
اظهارات آقای وزیر

با اینحال وزیر دفاع آمریکا در پاسخ به نگرانی سناتورها می‌گوید، وزیر خارجه عربستان موافق است که انجام تحقیقات کامل درباره کشته شدن روزنامه‌نگار منتقد سعودی ضروری است.

به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز، جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا در جمع کوچکی از خبرنگاران همراهش با اشاره به دیدار روز شنبه با عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان گفت: ما در این رابطه صحبت کردیم. ما درباره لزوم شفافیت، تحقیقات کامل و جامع گفت‌وگو کردیم. وزیر خارجه عربستان کاملا موافق بود که بدون هیچگونه ملاحظه‌ای باید متوجه شویم که چه اتفاقی افتاده است و رویکرد همکاری داشت.  

وزیر دفاع آمریکا شنبه در یک کنفرانس خبری گفت قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار سرشناس عربستانی ثبات منطقه‌ای را تضعیف می‌کند و وعده داد که آمریکا تدابیری جدی برای مجازات عاملان در نظر بگیرد.

ماتیس گفت: با توجه به منافع جمعی ما در صلح و احترام تزلزل‌ناپذیر به حقوق بشر، قتل جمال خاشقچی در یک ساختمان دیپلماتیک مایه نگرانی جدی همگی ماست.

در ترکیه چه  گذشته است؟

اردوغان هفته گذشته، در سخنرانی خود در نشست حزب عدالت و توسعه گفت: 18 نفر در این باره در عرستان دستگیر شده و تحقیقات در ترکیه هم ادامه دارد.(اینجا)

پس از اظهارات رئیس جمهوری ترکیه، سخنگوی وزارت امور خارجه قطر در اولین واکنش این کشور و اولین مقامی که به اظهارات اردوغان واکنش نشان داد گفت که دوحه امیدوار است قتل خاشقچی زنگ خطری برای همه باشد.(اینجا)

همچنین پس از آن وزیر امورخارجه کشورمان در این باره به 'ان اچ کی' تلویزیون ژاپن گفت:  «ما معتقدیم لازم است از انجام بازرسی کامل و جدی در باره این حادثه اطمینان حاصل شود.»(اینجا)

همچنین در پی افشای جزئیات از سوی اردوغان، دانمارک نیز سفیر عربستان را فراخواند.(اینجا)

با اینحال پادشاه عربستان و ولیعهد جوان پس از این سخنرانی به دیدار پسران خاشقچی رفتند و در اقدامی تبیلغاتی از آنها دلجویی کردند.(اینجا)

اما دونالد ترامپ رئیس جهور آمریکا بار دیگر در اظهار نظری عجیب رسما اعلام کرد که بن سلمان قاتل خاشقچی است. گفتگوی ترامپ با خبرنگاران و قاتل نامیدن بن سلمان به رونامه وال استریت ژورنال بمب خبری رسانه ها شد. رسانه های خبری واشنگتن پست، رویترز، نیویورک تایمز و رسانه های خبری ترکیه اظهارات عجیب ترامپ را تیتر یک خبرگزاری های خود قرار دادند. (اینجا) زمانی از انتشار این اخبار نگذشت که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در پی تأیید اظهارات رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که 21 شهروند سعودی از ورود به خاک آمریکا منع شده اند. (اینجا) پس از تایید تحریم مقامات سعودی از جانب سخنگو، مایک پمپئو نیز در میان خبرنگاران افشاگری کرد و گفت که برخی مقامات سلطنتی در این قتل دست داشته اند. (اینجا)

آنطور که به نظر می رسد آمریکا کمر به نابودی سیاسی ولیعهد بسته است چراکه سناتورها به طور جد خواهان برخورد قاطع کاخ سفید شده اند. جمهوریخواهان که نگران انتخابات ماه آینده هستند، واکنش تندتری به این موضوع نشان داده و دموکرات ها از آب گل آلودی که برای ترامپ فراهم شده، در حال ماهیگیری هستند.

سیاستمداران ترکیه؛ اردوغان را به همکاری با عربستان متهم کردند

با گذشت چند روز از اعتراف آل سعود به قتل خاشقچی در ساختمان کنسولگری، هنوز عاملان و آمران این جنایت هولناک به طور رسمی معرفی نشده اند و در این راستا نحوه رفتار دولت ترکیه در پیگیری امنیتی ـ قضایی این جنایت و معرفی افراد دخیل در این ماجرا نیز در داخل ترکیه مورد بحث قرار گرفته است.

کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوری خواه خلق ترکیه در نشست هفتگی نمایندگان این تشکیلات سیاسی در مجلس به موضوع قتل خاشقچی پرداخت و اظهار کرد: بازرسی فنی ساختمان کنسولگری و اقامتگاه سرکنسول پس از گذشت 10 روز از زمان حادثه انجام شده و باید سوال کرد که چرا و با چه دلیلی این تعلل و تاخیر صورت گرفته است؟

وی خروج محمد العتیبی سرکنسول عربستان از ترکیه را در این شرایط و بدون هیچ مزاحمتی سوال برانگیز خواند و با اشاره به این که وی مطلع و حاضر در صحنه قتل خاشقچی بوده و آشکارا این جنایت را انکار کرده است، گفت: مقامات دولتی ترکیه مدعی هستند که سرکنسول مصونیت دیپلماتیک دارد و این در حالی است که در مواقع این چنینی، این مصونیت موضوعیت ندارد.

مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه و عمر چلیک سخنگوی حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه در مصاحبه اخیر خود در پاسخ به خبرنگاران تاکید کرده اند که به دلیل مصونیت سیاسی ـ دیپلماتیک، امکان ممانعت از خروج العتیبی و یا بازداشت وی وجود نداشته است.

قلیچدار اوغلو به شدت از رفتار حزب حاکم ترکیه در مواجهه با قتل این روزنامه نگار عربستانی انتقاد کرد و گفت: ماموران آل سعود به ترکیه آمده و با ورود به ساختمال کنسولگری، خاشقچی را کشته و این قاتلان در ادامه به راحتی از کشور خارج شده اند چرا که پول نقش مهمی در این میان بازی کرد و حیثیت افتخار آمیز ترکیه را با پول به بازی گرفتند. وی تاکید کرد: زمانی که موضوع پول در میان باشد، خروج قاتلان نیز به راحتی از کشور رخ می دهد و این یعنی بازی کردن با آبرو و حیثیت دولت ترکیه.

دولت باغچه لی رهبر حزب حرکت ملی ترکیه نیز طی سخنرانی در نشست گروهی این تشکیلات سیاسی در مجلس ترکیه گفت: همه ما طی روزهای گذشته پیگیر اخبار قتل خاشقچی توسط حکومت ریاض بودیم که این اقدام حکومت آل سعود به واقع یک جنایت علنی بود.

وی افزود: این که جسد خاشقچی کجاست؟ هنوز معلوم نیست و هنوز مشخص نیست که با دستور چه کسی و یا کسانی این جنایت رخ داده؟ اما همه اسناد نشان می دهد که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در پشت این جنایت بوده است.

وی بر محاکمه عاملان و آمران قتل خاشقچی تاکید کرد و ادامه داد: باید مشخص شود که محمد بن سلمان در کجای این جنایت قرار گرفته است و انتخاب شهر استانبول برای انجام این جنایت و دیگر اسرار پشت پرده این حادثه تلخ نیز باید آشکار شود.

دوغو پرینچک رهبر حزب وطن ترکیه نیز در گفت و گو با شبکه تلویزیونی اولوسال مدعی شد که ماموران تجسس ترکیه در جریان بازرسی ساختمان کنسولگری، تکه هایی از جنازه خاشقچی را از داخل چاه موجود در باغچه این مرکز دیپلماتیک پیدا کرده اند.(اینجا)

مرال آکشنر رهبر حزب نیک ترکیه نیز طی نشست گروهی این تشکیلات سیاسی در مجلس ترکیه به انتقاد از رفتار دولت ترکیه در برخورد با عاملان جنایت خاشقچی پرداخت و گفت: دیکتاتور کشوری علیه ترکیه رجز خوانده و به حقوق حاکمیتی ترکیه حمله می کند اما دولت کشور ما به راحتی اجازه خروج سرکنسول سعودی را که دستش به خون جنایت خاشقچی آلوده است، می دهد.

وی افزود: حقایق به دست آمده توسط ماموران قضایی ـ امنیتی ترکیه از جنایت خاشقچی، در رسانه های آمریکایی و یا از توییتر ترامپ منتشر شد و این نشان می دهد که دولت، پاسخ گویی درباره تعرض به حریم و حق حاکمیت کشور ترکیه را به غربی ها واگذار کرده است و حال ادعای اقتدار می کند.

آکشنر به سخنان اردوغان مبنی بر همکاری با پادشاه عربستان در ماجرای کشف حقایق قتل خاشچی اشاره کرد و گفت: چرا باید به پادشاه عربستان کمک کنید و آیا این رفتار حاکی از بهره مندی شما از پول های نفتی عربستان به منظور حق سکوت نیست؟

تمل کاراملا اوغلو رهبر حزب اسلامگرای سعادت نیز به خبرنگاران گفت: حادثه قتل خاشقچی یک فاجعه است و به نظرم عربستان نمی تواند به راحتی بر سر این ماجرا سرپوش بگذارد. وی تاکید کرد: وقوع چنین جنایتی در جهان اسلام و آن هم توسط یک حکومت اسلامی زمینه ساز تولد تفکری به غایت منحرف از اصل اسلام را فراهم می کند.

به نظر می‌رسد رهبری ترکیه در افشای حقایق بسیار محتاطانه عمل کرده باشد اما او علنا خواستار دریافت پاسخ بود و سوالاتی جدی برای پادشاهی آل سعود مطرح کرد که هدفشان تنها یک شخص بود: ولیعهد مستبد و آشفته! (اینجا)

و اما حلقه‌های گمشده معمای یک قتل

اکنون چند هفته‌ای است از قتل دردناک و وحشیانه جمال خاشقچی روزنامه نگار و منتقد سیاست‌های پادشاهی عربستان سعودی و ولیعهد این کشور می‌گذرد. تا پیش از سخنرانی رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه در پارلمان این کشور، گمانه زنی‌ها و تحلیل‌های بسیاری درباره این تراژدی در داخل کنسولگری عربستان صورت گرفت که اگر بین این اطلاعات و اطلاعات ارائه شده از سوی اردوغان مقایسه‌ای انجام دهیم نشان داده می‌شود که اطلاعات درز کرده از داخل موسسات امنیتی و اطلاعاتی ترکیه موسوم به "میت" در رسانه‌های گروهی ترکیه و دنیا کاملا دقیق و درست بوده و اردوغان چیزی اضافه بر این اطلاعات و تحلیل‌ها ارائه نکرده است.

به گزارش ایسنا، بر اساس اطلاعات و اخبار موجود، در این گزارش تلاش شده تا چگونگی حادثه قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان از ابتدا تاکنون مجددا بررسی شود.

گرایشات سیاسی خاشقچی

جمال خاشقچی سپتامبر 2017 پس از ترک عربستان سعودی عازم ایالات متحده آمریکا می‌شود. وی که نگران امنیت خود بوده همه درخواست‌ها برای بازگشت به عربستان و اصلاح مواضعش را رد می‌کند. علاقه‌مندی وی به تجربه حزب عدالت و توسعه باعث می‌شود تا روابط خوبی با این حزب و و مقامات بلندپایه حزب و شخص رجب طیب اردوغان ایجاد کند، همین امر باعث می‌شود تا گرایشی مثبت به اخوان‌المسلمین داشته باشد، حزبی که از سوی عربستان به عنوان دشمن سرکش پادشاهی سعودی قلمداد می‌شود.

ازدواج با خدیجه چنگیز و مراجعه به کنسولگری عربستان در واشنگتن

او طی اقامت در آمریکا و رفت و آمد به ترکیه با خانم خدیجه چنگیز آشنا می‌شود و تصمیم می‌گیرد با وی ازدواج کند. برای ثبت ازدواج در ماه آگوست با کنسولگری عربستان در واشنگتن تماس می‌گیرد اما درخواست وی تحت این عنوان که همسرش شهروند ترکیه است رد می‌شود و کنسولگری عربستان در واشنگتن به وی اعلام می‌کند که این موضوع باید در کنسولگری عربستان در ترکیه پیگیری و عملا در برنامه‌ای حساب شده وی را به سوی استانبول می‌فرستند. جمال خاشقچی این اقدام کنسولگری سعودی را یک مردم آزاری آشکار تحلیل می‌کند و متوجه نمی‌شود که این اقدام آغاز اجرای یک سناریوی شوم است لذا تصمیم می‌گیرد برای انجام امور اداری و ثبت ازداوجش با خدیجه چنگیز عازم استانبول شود و اوایل ماه سپتامبر وارد استانبول می‌شود.

از سوی دیگر عناصر اطلاعاتی و امنیتی عربستان در آمریکا می‌دانستند که خاشقچی برای ادامه کار اداریش عازم ترکیه شده است و از پیش عوامل اطلاعاتی و امنیتی عربستان منتظر تماس خاشقچی با کنسولگری عربستان در استانبول بودند.    

تماس با کنسولگری عربستان در استانبول

جمال خاشقچی چند روز پس از ورود به استانبول با کنسولگری عربستان سعودی در استانبول تماس می‌گیرد و موضوع اداری مورد نظر را با یکی از کارمندان کنسولگری در میان می‌گذارد. در پایان مکالمه بین این دو، کارمند کنسولگری از خاشقچی می‌خواهد که مجددا جهت پیگیری کارش تماس بگیرد. کارمند اداری کنسولگری عربستان پس از اتمام تماس فورا موضوع را با سرکنسول عربستان محمد العتیبی اطلاع می‌دهد.

سرکنسول عربستان نیز فورا موضوع را به رییس ایستگاه امنیت سفارت سعودی در آنکارا منتقل می‌کند و رییس ایستگاه از سرکنسول می‌خواهد که منتظر دستورات باشد. موضوع از طریق ایستگاه اطلاعات و امنیت سفارت عربستان در آنکارا فورا به مقامات امنیتی سعودی و سعود القحطانی، مشاور امنیتی مورد اعتماد ولیعهد عربستان اعلام می‌شود و وی نیز موضوع را با محمد بن سلمان در میان می‌گذارد. سعود القحطانی یکی از مدیران جوخه‌های ترور سعودی است که وظیفه‌اش از میان برداشتن مخالفان در داخل و خارج کشور عربستان سعودی است.

برنامه عملیاتی استانبول

موضوع بررسی و تصمیم گیری درباره پرونده خاشقچی در کمیته‌ای با حضور احمد العسیری، سعود القحطانی، محمد الرمیح و ماهر عبدالعزیز مطرب و  دو تن از افسران گارد پادشاهی عربستان (ولید عبدالله الشهری و مشعل سعد البستانی) که از عوامل اجرایی جوخه‌های ترور هستند، انجام می‌شود. بر همین اساس تصمیمات ذیل به سرعت اتخاذ می‌گردد:

1-  به خاشقچی اطلاع داده شود که روز 28 سپتامبر به کنسولگری مراجعه کند.

2- به سرکنسول عربستان در استانبول ابلاغ شود که در فضایی آرام و بسیار دوستانه جمال خاشقچی را برای بازگشت به عربستان دعوت و راضی کند.

3- از خاشقچی به منظور امضای مدارک و تنظیم و ارسال آن به ریاض برای روز دوم اکتبر جهت حضور در کنسولگری به صورتی کاملا رسمی و دوستانه دعوت به عمل آید.

پس از تعیین وضعیت حضور خاشقچی در کنسولگری جلسه کمیته شش نفره تیم جوخه‌های ترور برای اجرایی کردن دو هدف ادامه می‌یابد و پنج تصمیم گرفته می‌شود:

1- تلاش برای بازگرداندن خاشقچی به عربستان به صورت مسالمت آمیز

2- تلاش برای بازگشت جبری خاشقچی به ریاض با تدابیر عملیات ویژه

3- در صورت عدم موافقت خاشقچی برای بازگشت به ریاض و عدم امکان انتقال وی، تصفیه فیزیکی شود.

4- ترجیحا سرکنسولگری عربستان در استانبول برای ترور خاشقچی در نظر گرفته می‌شود.

5- جهت هماهنگی‌های لازم با سرکنسول عربستان، احمد عبدالله المزینی از نیروهای سازمان اطلاعاتی عربستان، عازم استانبول شود.

برای همین منظور عملیات اجرایی به شکل ذیل برنامه ریزی می‌شود:

1-دو تیم 9 نفره و 6 نفره با هواپیماهای مجزا و در چند روز متفاوت عازم استانبول شوند.

2- اعضای تیم باید شامل فرد گفتگو کننده با خاشقچی، پزشک متخصص، عوامل حفاظت و مراقبت، عوامل پاکسازی محل و عوامل نقل و انتقال و اسکان باشند بر همین اساس افراد ذیل انتخاب می‌شوند:

*صلاح الطبیقی، ولید عبدالله الشهری، نایف حسن العریفی، مشعل سعد البستانی، ثائر غالب الحربی، خالد عائض العتیبی، فهد شبیب البلوی، منصور عثمان البوحسین، ماهر مطرب، مصطفی المدنی، سیف القحطانی، محمد سعد الزهرانی، بدر لطیف العتیبی، عبد العزیز الهوساوی، ترکی مشرف الشهری.

هفت تن از این پانزده نفر عضو گارد حفاظت امنیتی محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در طی دیدارهای اخیر وی از آمریکا و اروپا بوده‌اند، این اطلاعات از سوی سازمان سیا و تشکیلات امنیتی اتحادیه اروپا نیز تایید شده است.

3-با فرض این که گفتگوها به نتیجه نمی‌رسد، تصمیم گرفته می‌شود تا عوامل محلی همکار با سازمان اطلاعاتی عربستان در آماده باش بسر برند تا در اختفای جنازه یا انتقال آن به سعودی یا اماکن دیگر در استانبول یا اماکن و شهرهای اطراف همکاری کنند.

4-در همین جلسه تصمیم گرفته می‌شود تا تمامی دوربین‌های مدار بسته کنسولگری در روز ورود و خروج و استقرار عوامل تیم بازجویی و ترور در کنسولگری از کار بیفتد.

5-در همین جلسه تصمیم گرفته می‌شود تا از ظهر روز حضور خاشقچی در کنسولگری همه عوامل محلی ترکیه‌ای، از کنسولگری خارج شوند و فقط عناصر اعزامی از ریاض در کنسولگری حاضر باشند.

6-محل اقامت دو تیم اعزامی در دو هتل جداگانه تعیین می‌گردد و چهار تن از همین عناصر در استراحتگاه کنسولگری جهت اجرای مقدمات کار اقامت می‌یابند.  

اولین ورود خاشچی به کنسولگری عربستان در استانبول

براساس هماهنگی‌های به عمل آمده طی تماسی تلفنی از جمال خاشقچی درخواست می‌شود تا روز 28 سپتامبر ساعت 11 صبح در محل کنسولگری حاضر شود.

پیش از ورود خاشقچی در ساعت 11 و 50 دقیقه صبح، احمد عبدالله المزینی، نماینده کمیته اداره عملیات در ریاض، صبحدم روز 28 سپتامبر وارد استانبول و سپس کنسولگری عربستان می‌شود و همه گفتگوهای سرکنسول عربستان با خاشقچی را شنود و ضبط ویدیویی می‌کند.

سرکنسول عربستان در این گفتگو با حسن رفتار و بسیار دوستانه در کنار پیگیری کار خاشقچی از وی دعوت می‌کند تا به عربستان برگردد و نگران امنیتش نباشد. در گفتگوهای جاری، العتیبی از جمال خاشقچی می‌خواهد از مواضع و لهجه‌های تند انتقادی‌اش دست بردارد و کمک کار پادشاهی و ولیعهد سعودی باشد. این گفتگوی دوستانه و در عین حال نکوهش گرایانه حدود یکساعت به طول می‌انجامد اما جمال خاشقچی آنها را رد می‌کند و بر عدم بازگشت به سعودی تاکید می‌کند و پس از آن در یک شرایط عادی و فضایی دوستانه کنسولگری را ترک می‌کند.

ماموریت احمد المزینی

احمد عبدالله المزینی، نماینده کمیته اداره عملیات روز 29 سپتامبر ساعت 14 و 31 دقیقه از طریق فرودگاه بین‌المللی صبیحه کوکچن استانبول به سوی ریاض باز می‌گردد و همه اطلاعات گفتگوی العتیبی و خاشقچی را با خود با ریاض می‌برد.

وی پس از بازگشت به ریاض با کمیته سه نفره شامل احمد العسیری، جانشین سازمان اطلاعات و امنیت عربستان، سعود القحطانی، مشاور عالی دیوان پادشاهی سعودی و محمد الرمیح، معاون عملیات سازمان اطلاعات و امنیت عربستان دیدار کرده و پس از ارائه گزارشی کامل از سفر به استانبول، ترتیبات اتخاذ شده در کنسولگری را به اطلاع آنها می‌رساند. اعضای این کمیته سه نفره همه توسط محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان به این سمت‌ها منصوب شده بودند. این تیم سه نفره که به شکل سری عملیات استانبول را هدایت می‌کردند ولیعهد عربستان را در جریان امر می‌گذارند. ولیعهد سعودی ابتدا تاکید می‌کند که خاشقچی به ریاض بازگردانده شود و در غیر این صورت تصفیه فیزیکی شود.

این کمیته تصمیم می‌گیرد تا احمد عبدالله المزینی برای اداره عملیات، مجددا به ترکیه بازگردد و بر همین اساس وی روز اول اکتبر ساعت 13 از طریق فرودگاه بین‌المللی آتاتورک با پرواز هواپیمایی سعودی مجددا به استانبول بازگشته و بدون رزرو هتل در استانبول، در استراحتگاه کنسولگری مستقر می‌شود که عمدتا برای استقرار شخصیت‌ها، عناصر امنیتی و نیروهای ویژه سعودی استفاده می‌شود. وی با در دست داشتن برنامه‌ها، با محمد العتیبی سرکنسول عربستان دیدار و از وی می‌خواهد مقدمات و تدابیر اندیشیده شده را اجراء کند.

وی حامل برنامه اجرایی گفتگوی کوتاه مدت قاشقچی بوده و به عنوان معتمد کمیته سه نفره در ریاض به استانبول اعزام می‌شود و مسیری کاملا متفاوت با آن پانزده نفر را طی می‌کند. وی همچنین روند اجرایی عملیات را به احمد العسیری در ریاض گزارش می‌کرده است.

کمیته سه نفره

کمیته سه نفره اطلاعاتی و امنیتی ریاض بازوان اجرایی ولیعهد عربستان در عملیات ویژه و ترورهای خاموش محسوب می‌شدند. تیم‌های اجرایی نیز از میان کسانی انتخاب می‌شدند که امتحان پس داده بوده و مورد اعتماد دیوان پادشاهی عربستان بودند که مجموعه اجرایی و مدیریت این دیوان به شکل کامل نیروهای گماشته شده از سوی محمد بن سلمان را تشکیل می‌دادند.

سه نیروی مورد اعتماد محمد بن سلمان در عملیات استانبول

در میان تیم‌های اجرایی عملیاتی قتل خاشقچی سه تن بسیار به محمد بن سلمان نزدیک بودند. یکی از آنها ماهر عبدالعزیز مطرب بود که از میان نیروهای نخبه گارد پادشاهی به گارد حفاظت محمد بن سلمان رسیده بود. وی در دیدارهای اخیر محمد بن سلمان از آمریکا و اروپا به عنوان فرمانده گارد حفاظت او را همراهی کرده است. وی به عنوان یک دیپلمات سعودی در سال 2007 در سفارت عربستان در لندن بود اما در حقیقت پوشش دیپلماتیک وی برای انجام کارهای اطلاعاتی و امنیتی به عنوان یکی از عناصر اطلاعاتی سعودی در ایستگاه لندن بود. وی در درجات نظامی صاحب جایگاه سرتیپی است از همین رو فردی با تجربه و امین برای محمد بن سلمان محسوب می‌شد.

فرد دوم  صلاح محمد الطبیقی بود که عنوان ریاست پزشکی قانونی وزارت کشور سعودی را داشت. وی تمامی امور مربوط به رتق و فتق امور کشته شدگان در قالب عملیات ترور را در جوخه‌های ترور دنبال می‌کرده است و مجوزهای قانونی و عادی کفن و دفن کشته شدگان را صادر می‌کرده است و خود نیز به عنوان یک پزشک، عملیات ترورهای خاموش با استفاده از مواد شیمیایی یا ویروس‌های خاص را پیگیری می‌کرده است. وی همچنین مدیریت تشریح اجساد، بازخوانی اماکن و صحنه‌های وقوع جرم و جنایت را در وزارت کشور سعودی به عهده داشته است.

فرد سوم از میان تیم پانزده نفره محمد سعد الزهرانی است که بارها با محمد بن سلمان در دیدارهای رسمی داخلی دیده شده است و به عنوان یک گماشته ویژه از میان نیروهای امنیتی از سوی ولیعهد تعیین شده و به همین دلیل همیشه در چپ یا راست محمد بن سلمان در تلویزیون سعودی دیده می‌شد.  

روایت اول عملیات قتل خاشقچی در استانبول

· ساعت 3 و نیم صبح روز دوم اکتبر هواپیمای اختصاصی شرکت سکای برایم به شماره ( HZ-SK2) با 9 سرنشین در فرودگاه آتاتورک استانبول فرود می‌آید. این هواپیما از سوی سرتیپ سازمان اطلاعات و امنیت عربستان " ماهر عبدالعزیز مطرب " اجاره شده بود. در بین 15 نیروی عملیاتی اعزامی به استانبول ماهر مطرب نزدیکترین فرد به محمد بن سلمان بود.

· به این گروه 9 نفری، سپس شش تن دیگر نیز ملحق می شوند که با پروازهای جداگانه خود را به استانبول رسانده بودند. پنج تن از مهمترین این عناصر عبارت بودند از:

1- مشعل سعد البستانی، افسر نیروی هوایی و از نیروهای گارد ویژه سلطنتی

2- سرهنگ صلاح محمد الطبیقی، مسئول پزشکی قانونی در وزارت کشور سعودی

3-  محمد سعد الزهرانی از نیروهای ویژه گارد حفاظت پادشاهی و محمد بن سلمان و لیعهد عربستان

4- ولید عبدالله الشهری، افسر ویژه نیروی هوایی عربستان

5- ثائر غالب الحربی که از سوی محمد بن سلمان با درجه افتخاری سرگردی به نیروهای گارد حفاظت سلطنتی پیوسته بود.

· تیم امنیتی اعزامی از ریاض در دو هتل ،هتل بزرگ ویندهام و هتل موونبیگ در نزدیکی کنسولگری مستقر می‌شوند که از قبل برای مدت چهار روز رزرو شده بود. برخی از این نیروها نیز که چهار تن برآورد می شوند از همان لحظه ورود در کنسولگری مستقر می‌شوند.  

· در میان این تیم امنیتی دو تن بودند که مسئولیت ارتباط  و هماهنگی با ریاض را داشتند. یکی از آنها ماهر عبدالعزیز مطرب و دیگری احمد عبدالله المزینی بودند که بارها در روز دوم اکتبر با ریاض تماس می‌گیرند. در این میان ماهر عبدالعزیز مطرب در طی حدود 14 ساعت حضورش در استانبول  19 بار تماس های تلفنی با ریاض داشته که فقط چهار بار آن با منشی ویژه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در دفتر کارش بوده است.

· هفت ساعت پس از ورود تیم امنیتی به استانبول و حدود ساعت 11 صبح روز دوم اکتبر، کارمندی از کنسولگری عربستان با موبایل خاشقچی تماس می‌گیرد و به او اعلام می‌کند که مدارکش آماده است و برای این منظور ساعت یک بعد از ظهر به کنسولگری بیاید.

· ساعت 12 و نیم ظهر، کار اداری کنسولگری برای صرف غذا و استراحت یکساعته تعطیل می‌شود، پس از آن کلیه کارمندان محلی، کنسولگری را برای صرف غذا ترک می‌کنند اما بعد از خروج آنها به همه کارمندان اطلاع داده می‌شود که کنسولگری به دلیل یک نشست و جلسه دیپلماتیک تعطیل است و از آنها خواسته می‌شود که روز بعد به محل کار بازگردند.
 

· ساعت 13 و 14 دقیقه بعد از ظهر جمال خاشقچی از درب اصلی وارد کنسولگری می‌شود و مستقیما به دفتر سرکنسول عربستان محمد ابراهیم العتیبی راهنمایی می‌شود. العتیبی پیرو گفتگوی قبلی‌اش در 28 سپتامبر به سرعت و بدون مقدمه از خاشقچی می‌خواهد که برای بازگشت به عربستان آماده شود اما با مخالفت و واکنش تند خاشقچی مواجه می‌شود. در گفتگوی قبلی، العتیبی موضوع مصالحه با خاشقچی را در فضایی دوستانه مطرح کرده بود و از وی خواسته بود که به ریاض بازگردد اما خاشقچی هم در فضایی آرام موضوع را رد کرده بود اما العتیبی به زبانی آرام و دیپلماتیک از وی خواسته بود که موضوع را مجددا مطالعه و بررسی کند. به دنبال مخالفت دوباره خاشقچی یعنی پس از حدود 2 تا 4 دقیقه، چند نفر از اعضای تیم عملیاتی سراسیمه وارد دفتر العتیبی شده و دست‌ها و پاهای خاشقچی را می‌گیرند و ابتدا وی را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و سپس آمپولی را به وی تزریق می‌کنند. این اتفاقات که جلوی چشمان سرکنسول سعودی می‌افتاد موجبات ترس و وحشت وی را فراهم می‌کند و از آنها می‌خواهد از هرگونه اقدام فیزیکی علیه خاشقچی در دفتر کارش خودداری کنند اما عناصر امنیتی که خاشقچی را در اختیار داشتند این خواسته را رد می‌کنند و یکی از آنها (ماهر عبدالعزیز  مطرب) به العتیبی می‌گوید که اگر می‌خواهی زنده به عربستان باز گردی خفه شو.

صحنه بازسازی شده از قتل خاشقچی

· پس از گذشت حدود ده تا پانزده دقیقه از ورود تیم امنیتی به دفتر سرکنسول و دستگیری و تزریق آمپول به خاشقچی وی صدایش برای همیشه خاموش شده و به قتل می‌رسد، یعنی تا پیش از ساعت یک و نیم بعد از ظهر خاشقچی در محل کنسولگری به قتل رسیده بود.

· در کنار اتاق سرکنسول عربستان، مکانی خاص تدارک دیده شده بود تا زیر نظر صلاح الطبیقی، مدیر پزشکی قانونی وزارت کشور عربستان، بدن قاشقچی تکه تکه شود تا امکان حمل آسان وی و انتقال به خارج از کنسولگری فراهم شود. در حین قطعه قطعه کردن جسد خاشقچی، این پزشک سعودی با اعصابی آرام از همکارانش می‌خواهد که به یک موسیقی گوش کنند. آنها سپس جنازه تکه تکه شده خاشقچی را در کیسه‌های مخصوص می‌پیچند و داخل چند چمدان و کیف‌هایی می‌گذارند که از قبل آماده شده بود. این اقدامات چون از قبل طراحی شده بود در ظرف کمتر از یکساعت انجام می‌گردد.

صحنه بازسازی شده از قتل خاشقچی

·         روایتی دیگر نیز وجود دارد که می‌گوید العتیبی حدود چهل تا پنجاه دقیقه مجددا در فضایی ناآرام و متشنج با جمال خاشقچی برای بازگشت اجباری به ریاض صحبت کرده است و جمال خاشقچی به شدت آن را رد کرده و در شرایطی که ترس سراسر وجودش را فرا گرفته بود با آن مخالفت کرده است و پس از آن در حدود ساعت دوی بعد از ظهر بوده است که خاشقچی توسط عوامل امنیتی سعودی در کنسولگری کشته و جسدش به سه قسمت سر، نیم تنه و پاها تقسیم شده و بخشی از این جسد در چاه منزل سرکنسول سعودی محمد العتیبی در سیصد متری کنسولگری انداخته می‌شود.    

·         در اولین گام و به منظور ظاهر سازی خروج جمال خاشقچی از کنسولگری، فردی در شکل و شمایل خاشقچی لباس‌های وی را می‌پوشد و از کنسولگری خارج می‌شود اما وی فراموش می‌کند کفش‌های خاشقچی را بپوشد (شاید هم اندازه پایش نبود) سپس تیم ترور و قتل خاشقچی جنازه تکه تکه شده خاشقچی را به خارج از کنسولگری منتقل می‌کنند و برای این منظور از 16 ماشین استفاده می‌کنند. این اقدام پس از آن انجام شد که صحنه قتل خاشقچی از هرگونه نشانه‌ای در داخل کنسولگری پاکسازی شد و برای این منظور، تیم اعزامی در داخل کنسولگری از برخی مواد پاک کننده که در تخصص الطبیقی بود استفاده کردند تا هیچ اثری از وقوع قتل در داخل کنسولگری و یا ماشین‌های کنسولگری و دیپلماتیک پیدا نشود. آنها به شکلی این کار را انجام دادند که حتی با استفاده از ماده شیمیایی لومینول آثار خون و جرم در کنسولگری قابل مشاهده نباشد.

·         پس از این امر ساعت 3 بعداز ظهر 16 ماشین در مسیرهای مختلف از کنسولگری خارج می‌شوند و تیم قتل را از کنسولگری به بیرون منتقل می‌کنند. از این تعداد ماشین‌ها برخی به منزل سرکنسول سعودی، برخی به سوی هتل بزرگ ویندهام و هتل موونبیگ و برخی دیگر به سوی فرودگاه حرکت می‌کنند که حرکت این ماشین‌ها همه توسط دوربین‌های مدار بسته رصد شده است. از میان این 16 ماشین، دو ماشین از دید دوربین‌های مدار بسته خارج می‌شوند که مشخص نمی‌شود به کجا رفته‌اند. برخی از چمدان‌های بسته بندی شده به یکی از همکاران محلی سازمان اطلاعات و امنیت عربستان تحویل داده می‌شود که او نیز از تیرراس دوربین‌های مدار بسته خارج می‌شود.

·         هم زمان با عملیات در داخل کنسولگری و پاکسازی محل وقوع قتل و انتقال جنازه قطعه قطعه شده خاشقچی، ساعت پنج عصر، هواپیمای اختصاصی اسکای برایم به شماره (HZ-SK 1) در فرودگاه به زمین می‌نشیند تا اولین گروه از تیم عملیاتی را از ترکیه خارج کند. این هواپیما، گروه اول متشکل از 9 نفر را ساعت پنج و 40 دقیقه عصر از استانبول خارج و به سوی دبی حرکت می‌کند و سپس عازم ریاض می‌شود.

·         جمال خاشقچی که با همسرش خدیجه چنگیز در مقابل کنسولگری حاضر شده بود به همسرش می‌گوید که اگر به هر دلیلی از کنسولگری خارج نشدم فورا با یاسین آکتای (صاحب امتیاز مجله تذکره و جامعه مدنی، عضو حزب آک پارتی و از نویسندگان روزنامه ینی شفق ) تماس گرفته و موضوع را به وی منتقل کند. لذا خدیجه چنگیز که از ساعت 2 و 10 دقیقه بعد از ظهر ارتباط  خود را به شکل کامل با جمال از دست داده بود (از طریق موبایل و ساعت اپل جمال که با خود به داخل برده بود) ابتدا با کنسولگری تماس گرفته و آنها اعلام می‌کنند که جمال خاشقچی کنسولگری را ترک کرده است و هیچکس در کنسولگری حضور ندارد، سپس خدیجه چنگیز ساعت بین چهار و نیم تا پنج عصر دوم اکتبر با یاسین اکتای تماس گرفته و عدم بازگشت جمال خاشقچی از کنسولگری را به اطلاع وی می‌رساند. یاسین به شدت مضطرب شده و رفتن خاشقچی به داخل کنسولگری را به شدت نکوهش می‌کند. یاسین پس از این مکالمه با چند تن از دوستان و همکاران روزنامه نگار عرب و غربی جمال خاشقچی تماس می‌گیرد و تصمیم گرفته می‌شود تا ضمن رسانه‌ای کردن موضوع، مراتب توسط یاسین اکتای به مراکز و مقامات مهم ترکیه‌ای اعلام شود. برهمین اساس یاسین اکتای با مدیر دفتر رییس جمهور و شخصیت‌های برجسته حزب عدالت و توسعه و مقامات نزدیک به هاکان فیدان، رییس سازمان اطلاعات ملی ترکیه "میت" تماس گرفته و موضوع را اعلام می‌کند. بدین ترتیب حدود ساعت بین پنج و نیم تا شش عصر، مقامات و مراکز امنیتی ترکیه از موضوع مطلع می‌شوند. 

 
نامزد خاشقچی، گوشی به دست در انتظار او

·         در حالی که هواپیمای اختصاصی اول خاک ترکیه را ساعت پنج و چهل دقیقه عصر ترک کرده بود، سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه با توجه به رصدهای اطلاعاتی فوری و قبلی، دستور توقف هواپیمای اختصاصی دوم در فرودگاه استانبول را می‌دهد تا اگر خاشقچی ربوده و در این پرواز باشد از خروج وی از کشور جلوگیری کنند.

·         در حالی که هواپیمای دوم آماده پرواز بود، برج مراقبت فرودگاه آتاتورک استانبول دستور توقف آن را صادر می‌کند در حالی که آماده حرکت به سوی قاهره بود. نیروهای امنیتی ترکیه اقدام به تفتیش هواپیما می‌کنند اما هیچ اثری از خاشقچی پیدا نمی‌کنند. این در حالی بود که امنیت ترکیه از ساعت شش تا 9 شب دوم اکتبر احتمال قتل خاشقچی را نمی‌دانند بلکه بر این تصور بودند که شاید خاشقچی ربوده شده باشد لذا در بازرسی از هواپیمای دوم فقط دنبال خاشقچی بودند برهمین اساس چمدان‌های حامل نیروهای امنیتی سعودی را بازرسی نکردند و وقتی خاشقچی را در این هواپیما پیدا نکردند اجازه پرواز آن را صادر کردند. این هواپیما 40 دقیقه بعد از بازرسی عازم قاهره می‌شود و از آنجا به ریاض می‌رود.

·         اما احمد عبدالله المزینی، مسئول اداره عملیات و هماهنگ کننده با کمیته سه نفره در ریاض، شب حادثه قتل خاشقچی با پرواز هواپیمایی سعودی ساعت 21 و 31 دقیقه نیز خاک ترکیه را ترک می‌کند. المزینی در حین بازگشت به ریاض بدون هرگونه بازرسی با پاسپورت دیپلماتیک، کیف مشکی رنگ بزرگی را با خود حمل می‌کرد.         

·         پس از همه این تحولات ابتدا موضوع ربوده شدن خاشقچی در صدر اخبار قرار می‌گیرد، از همین رو از ساعت 6 عصر روز دوم اکتبر، کنسولگری عربستان تحت مراقبت قرار می‌گیرد. در همین اثناء و ساعت ده شب، دو ماشینی که از دید دوربین‌های مدار بسته منطقه خارج شده بودند به کنسولگری عربستان باز می‌گردند. این دو ماشین چند مسیر بیشتر نمی‌توانستند داشته باشند، یکی جنگل‌های بلگراد و دیگری منطقه بندک در استانبول و مقاصد بعدی و احتمالی می‌توانسته شهر یالوا در نزدیکی استانبول و در کنار دریای مرمره بوده باشد.

چگونه صداها در کنسولگری در حین قتل خاشقچی ضبط شده است؟

اما چرا ادعا می‌شود که همه گفتگوهای ابتدایی خاشقچی با سرکنسول عربستان و سپس شکنجه و ضرب و شتم وی و سپس قطعه قطعه کردنش ضبط شده است. این فرضیه از سه حالت خارج نیست:

اول: دستگاه های اطلاعاتی ترکیه با کار گذاشتن دستگاه‌های شنود در اتاق سرکنسول و کنسولگری عربستان در استانبول موفق به ضبط صداها شده‌اند. این فرضیه وقتی قوت می‌گیرد که بدانیم در محل کنسولگری عربستان در زمان وقوع جرم، فقط افراد اعزامی از عربستان در داخل کنسولگری حاضر بوده‌اند و هیچ کارمند محلی ترک در آنجا نبوده است.

دوم: موبایل‌های هوشمند سرکنسول یا یکی از اعضای تیم اعزامی از ریاض در میان غفلت آنها به اینترنت متصل بوده و عملیات استراق سمع از طریق همین موبایل صورت گرفته است.

سوم: از طریق ساعت اپل جمال خاشقچی، ضبط صداها بر روی موبایلش صورت گرفته است و این موضوع از سوی عناصر امنیتی عربستان در محل کنسولگری مورد غفلت قرار گرفته است و همین امر باعث لو رفتن سناریوی قتل وی شده است. خاشقچی پیش از ورود به کنسولگری عربستان، موبایل اپلش را به نامزدش تحویل می‌دهد و ساعت اپل مچی‌اش را به داخل می‌برد. خاشقچی با علم به تکنولوژی ساعت‌های اپل، سیستم انتقال صدا به موبایل اپل را بر روی ساعت اپل فعال و سپس وارد کنسولگری می‌شود. خدیجه چنگیز نیز تصریح کرده است که ارتباط او از ساعت 2 و 8 دقیقه بعد از ظهر روز دوم اکتبر بشکل کامل با جمال خاشقچی قطع شده است.

کسانی که گوشی موبایل اپل همراهشان نیست و به برخی اطلاعات همراه موبایل خود به شدت نیازمند هستند،درچنین شرایطی، اپل خدمات و سرویس ویژه‌ای را در اختیار مشتریان می‌گذارد که فقط با وصل شدن به اینترنت می‌توانند به اطلاعات ضروری خود دسترسی پیدا کنند، این در حقیقت همان سرویس آیکلود است که گفته می‌شود از همین تکنولوژی برای دسترسی به اطلاعات ساعت اپل خاشقچی استفاده شده است.

پیشتر هم از همین سرویس برای کشف برخی پرونده‌های جنایی در آمریکا با موافقت و کمک اپل استفاده شده و توانسته‌اند به مجرمان واقعی دسترسی پیدا کنند، گفته می‌شود که اطلاعات گوشی و ساعت اپل بر روی سرورها و دیتاسنترهای بزرگ برنامه اپل در قالب بک آپ ذخیره می‌شود و از همین روی هیچگونه اطلاعاتی از بین نمی‌رود. براساس تکنولوژی به کار رفته در اپل، ایکلود ( iCloud ) فضای ذخیره سازی اپل است که فضایی برابر با 5 گیگ به صورت رایگان در اختیاز مشتریان وجود دارد که هر مشتری هر وقت بخواهد می‌تواند صداهای ضبط شده، مدارک، اسناد، فیلم و عکس ها را بر روی این فضا ذخیره کند و به همین شکل می‌تواند همه این اطلاعات را بر روی دیوایس یا آیفونی دیگر انتقال دهد.   

ادعای متخصصان اپل گواهی می‌دهد که می‌توان اطلاعات ضبط شده بر روی ساعت اپل را از طریق موبایل همان اپل استخراج کرد و این در حالی بوده است که موبایل اپل خاشقچی نزد نامزدش بوده است.

این اخبار گویای آن است که خاشقچی با توجه به نگرانی‌هایی که داشته است همین ویژگی خاص را بر روی موبایلش قبل از ورود بر روی موبایل اپلش فعال کرده و سپس با ساعت اپل وارد کنسولگری شده است. همین اخبار درز کرده نشان می‌دهد که عوامل اطلاعاتی و امنیتی سعودی در کنسولگری در یک اشتباه آشکار فنی، پس از قتل خاشقچی متوجه شده‌اند که ساعت اپل وی در حال ضبط کردن صداهای محیط  است لذا پس از قتل خاشقچی با استفاده از اثر انگشت وی تلاش کرده‌اند که فایل‌های داخلی آن را محو کنند اما موفق به از بین بردن همه فایل ها نشده‌اند، همین امر به متخصصان ترکیه‌ای امکان داده است که به برخی از این اطلاعات بر روی موبایلش دسترسی پیدا کنند.

این فرض در حالی قوت می‌گیرد که سوالات ذیل را با دقت مورد بررسی و پاسخ قرار دهیم:

فرض کنیم که سازمان اطلاعاتی ترکیه دستگاه‌های استراق سمع یا حتی ضبط تصاویر در کنسولگری عربستان نصب کرده باشد و آنها از همان آغاز ماجرا فهمیده‌اند که خاشقچی توسط عوامل امنیتی سعودی در حال به قتل رسیدن و قطعه قطعه شدن است، این جا این سوال پیش می‌آید که پس چرا برای جلوگیری از این امر وارد گود نشده اند؟ اگر به دلیل مقرارت و قوانین مصونیت دیپلماتیک نمی‌توانسته‌اند در آن لحظه یعنی بین ساعت 1 و 20 دقیقه تا دوی ظهر وارد کنسولگری شوند پس چرا پس از ساعت سه بعد از ظهر نسبت به دستگیری قاتلان در مسیر فرودگاه و منزل سرکنسول و هتل‌های محل اقامتشان، عاملان قتل را دستگیر نکرده‌اند؟ یا آن که چرا اجازه پرواز اول به سوی دبی را به هواپیمایی اجازه داده است که با شماره HZ-SK 1 ساعت 5 و چهل دقیقه عصر فرودگاه آتاتورک را ترک کرده است؟ یا آن که چرا چمدان‌های مسافران پرواز دوم را چک نکرده و فقط دنبال پیدا کردن خاشقچی در هواپیمای دوم بوده‌اند؟ و یا چرا اجازه خروج احمد عبدالله المزینی در ساعت 21 و 31 دقیقه دوم اکتبر را داده‌اند؟

پاسخ به این سوالات اثبات می‌کند که تشکیلات امنیتی ترکیه تا روز بعد یا تا ساعات پایانی شب دوم اکتبر نمی‌دانسته‌اند که خاشقچی در کنسولگری به قتل رسیده است. این گمانه زنی را اگر در کنار فرضیه کشف قتل از طریق ساعت و گوشی اپل بگذاریم متوجه می شویم که این فرضیه می‌تواند قوی‌تر باشد.

اما در عین حال یک فرضیه دیگر هم وجود دارد و آن این است که سازمان اطلاعات ملی ترکیه "میت" به شکل عمدی فرضیه موبایل و ساعت اپل را رسانه‌ای و نشان دار کرده است تا فرضیه نصب شنود در کنسولگری عربستان را مخفی کند تا بعدها از آثار سیاسی، امنیتی و مصونیت مراکز دیپلماتیک و عدم جاسوسی از مراکز دیپلماتیک چیزی بر این سازمان و دولت ترکیه مترتب نشود.

دو روز قبل پس از آنکه رجب طیب اردوغان طبق وعده ای که داده بود گزارشی از یک قتل را به جهان مخابره کرد واکنش ها به قتل خاشقچی با هیجان و شدت بیشتری همراه شد. بورس عربستان با کاهش بیش از 1.5 درصدی روبه رو شد. به طوری که شاخص ' تاسی' اصلی ترین شاخص بازار سهام این کشور با از دست دادن 122 واحد به 7525 واحد رسید. با اتمام سخنرانی اردوغان درباره قتل خاشقچی، ارزش سهام بیش از 57 شرکت در بورس عربستان سقوط کرد.

52310