بخش کودک و نوجوان نمایشگاه، یکی از بخش‌های پرطرفدار آن است؛ چون علاوه بر اینکه هر خانواده با فرزندان خود به نمایشگاه می‌آید و یک گردش خانوادگی را تجربه می‌کند، دانش‌آموزان زیادی از طرف مدرسه‌ها به نمایشگاه اعزام می‌شوند و دست کم از بخش کودک و نوجوان آن بازدید می‌کنند.
بخش کودک، بالادست غرفه‌های ناشران خارجی واقع شده و از دسترس‌ترین بخش‌های نمایشگاه است. هرچند فردا، (جمعه) زمان دیدار از نمایشگاه به پایان می‌رسد، اما خودروهای رایگان، درست در جایی توقف می‌کنند که به این بخش نزدیک‌تر است. در واقع بخش کودک، مقدمه ورود به شبستان و تماشای غرفه‌های ناشران داخلی یا حرکت به سمت ناشران کمک آموزشی و دانشگاهی است.
بخش کودک و نوجوان با این دلایل که گفتم از استقبالی خوب و شایسته برخوردار است، اما مسئله اینجاست که ناشران کودک، افرادی را نه به عنوان راهنما که برای محافظت از کتاب‌هایشان در غرفه‌ها گمارده‌اند و کسی نیست که درباره خرید کتاب به بچه‌ها یا والدینشان مشاوره بدهد. بدتر از آن، فروش فله‌ای کتاب است که برخی غرفه‌ها بازدیدکنندگان را به یاد میوه‌فروش‌های دوره‌گرد یا نوشابه‌های ارزان‌قیمت می‌اندازند! کتاب کودک، 6 عنوان 2 هزار تومان یا 3 عنوان هزار تومان از نوشته‌های روی دیوار برخی غرفه‌هاست؛ در حالی که می‌شد به جای عرضه کتاب با این شیوه غیرفرهنگی از روش تخفیف 30 درصدی، کمتر یا بیشتر از آن استفاده کرد.
بچه‌ها در سالن‌های بخش کودک و نوجوان از جلوه‌های بصری لذت نمی‌برند و با آنان، همانطور رفتار می‌شود که در غرفه بزرگسالان خواهد شد. فقط ممکن است گاهی یک بادکنک دسته‌دار از ناشری به آنان تقدیم شود.
غرفه‌داران خسته
با عبور از روزهای میانی بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و رسیدن به روزهای انتهایی آن، آثار خستگی در چهره غرفه‌داران مشاهده می‌شود. آنها طی بیش از یک هفته از آغاز به کار نمایشگاه، هر روز با جمعیت بسیار زیادی روبه‌رو شده و به پرسش‌های متفاوت و درخواست‌های متنوع آنان پاسخ داده‌اند. حتی بعضی از شهروندان به دلیل گرمای بیش از حد فضای داخلی سالن‌ها از متصدیان غرفه‌ها طلب آب کرده‌اند؛ چون خرید یک بطری آب نیم‌لیتری، حتی اگر 250 تومان یا بیشتر باشد، تنها در محوطه نمایشگاه امکانپذیر است و داخل شبستان یا سالن‌ها از آب خبری نیست.
گردانندگان غرفه‌های پرمخاطب و پراستقبال، خسته‌تر و فرسوده‌تر از سایرین، زنگ آخر نمایشگاه را انتظار می‌کشند و امیدوارند که نمایشگاه در روز پایانی با تمدید ساعت همراه نباشد. چه اینکه روز جمعه گذشته، به دلیل استقبال گسترده از نمایشگاه، چاره‌ای جز تمدید یک ساعته فعالیت آن به نظر نمی‌رسید. دست‌کم مردم فرصت داشتند خودشان را به درهای مصلی برسانند تا بسته نشود و نگهبانان به دردسر نیفتند.
برای آنکه متصدیان بی‌رمق غرفه‌ها را خسته‌تر نکنید، خوب است که سفارش‌های خود را روی کاغذ تنظیم کنید و سپس به نمایشگاه بروید. اینطوری حداقل می‌دانید به دنبال چه هستید و از هرکس سراغ غرفه، ناشر و کتاب مورد نظرتان را نمی‌گیرید. اگر فهرستی از نیازهایتان را یادداشت کنید، زمان کمتری در نمایشگاه خواهید بود و به سرعت به آنچه می‌خواهید، دست می‌یابید. با این کار، دیگر نیازی به تماشای پیشخوان ناشران هم نیست و به سبب خستگی مفرط طرفین، درگیری کمتری بین خریداران و فروشندگان به وجود خواهد آمد.
انتشار اطلس شیعه با 6 سال تلاش
کتاب‌های زیادی امسال به بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رسید، اما یکی از اتفاقات مهم این دوره، رونمایی از اطلس وزین شیعه بود که رسول جعفریان آن را به کمک یک تیم از شاگردانش به بازار نشر فرستاده است. ناشر این اطلس، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح است که آن را تنها در 500 نسخه منتشر کرده. فکر اینکه اطلس را بخرید و با خود به خانه ببرید، از سر بیرون کنید.
این کتاب در قطع سلطانی و در 766 صفحه منتشر شده است. اینها البته شاید دلیل قانع کننده‌ای برای نخریدن کتاب نباشد، اما وقتی قیمت آن را از فروشندگان انتشارات سازمان جغرافیایی بپرسید، احتمالاً از خریدنش منصرف می‌شوید. 80 هزار تومان با یک تخفیف جانانه به مقیاس 10 درصد می‌شود 71 هزار تومان ـ که شاید اگر از قبل برای خریدنش برنامه‌ریزی نکرده باشید، ترجیح بدهید به جای اطلس شیعه، دست‌کم 20 کتاب داستان و رمان یا شاید 15ـ10 عنوان کتاب‌های دیگر بخرید.
اما برای اینکه زحمات رسول جعفریان را ندیده بگیریم، بد نیست اطلس شیعه را به شما معرفی کنیم. اطلس شیعه در 12 فصل شامل آغاز تشیع، امامان شیعه، تشیع در شهرهای ایران، دولت‌های شیعه در ایران، تشیع در عراق، تشیع در جزیره‌‌العرب، تشیع در شامات، تشیع در آفریقا، تشیع در شبه قاره و افغانستان، تشیع در قفقاز و ترکیه، تشیع در اروپا و تشیع در آمریکا و کاناداست.
جعفریان و شاگردانش، گردآوری این اطلس فاخر را از سال 82 آغاز کرده و مردادماه 87 آن را برای انتشار آماده کرده‌اند، اما مراحل چاپ، جلدسازی و صحافی 743 صفحه در تنها 500 نسخه تا نیمه اردیبهشت 88 به طول انجامید.
حمید محمدی محمدی
نظر شما