تیغ حذف سلیقه‌ای بلای جان آثار دینی

صداوسیما در هدفگذاری سیاست‌های رسانه‌ای هدفی را که منطبق با استانداردهای کار یک رسانه در دنیاست نداشته است. به این معنا که اگر هدف تقویت هویت ملی و دینی در یک کشور از سوی یک رسانه عمومی و ملی است، باید ابزارها و تمامی برنامه‌ها در جهت چنین هدفی تمهید شوند. برای نمونه اگر قرار است ما سفره افطاری داشته باشیم که در آن منظومه‌ای از نمادها و عناصر دینی، مذهبی و ملی رسانه‌ای فراهم باشد، طبیعی است که نمی‌توان شاخص‌ها و نمادهای قله‌های اصلی این عناصر راحذف کرد. به خصوص زمانی که اجراکنندگان این عناصر در باور عموم مردم متعلق به اخلاق حسنه هستند.

برای نمونه اذان مؤذن‌زاده اردبیلی همه‌گاه در ذهن و ضمیر ایرانیان یادآور خلق و خوی مردی نیک از تبار آذربایجان است. همچنانکه اذان مرحوم صبحدل چنین ویژگی‌ای دارد. البته استاد زنده‌یاد مؤذن‌زاده اردبیلی اعتقادات سیاسی به آن معنا نداشت؛ او پیرمردی ساده‌دل بود. اما مرحوم صبحدل اینگونه نبود. او گرایشات عقیدتی و سیاسی داشت که با نگاهی که امروز در صداوسیما حاکم است مرزبندی مشخصی داشت.

همچنان که بسیاری از هنرمندان موسیقی، تئاتر و سینما گرایشات سیاسی و عقیدتی دارند که با جوهر و گوهر گرایشات سیاسی دست‌اندرکاران کنونی صداوسیما اختلافات اساسی دارد که استاد شجریان هم از جمله این افراد است. با چنین پیش‌فرضی اگر صداوسیما بخواهد منطق حذف ربنای استاد شجریان را پیش ببرد و بر آن بایستد، باید بر اساس همان منطق آثار هنرمندان بسیاری از صداوسیما حذف شود. اما می‌بینیم اینگونه نیست.

استاد شجریان هم همانند مرحوم صبحدل و مؤذن‌زاده از نظر منش اخلاقی و رفتاری از الگوهای خوب در میان بیشتر مردم ایران است. هنرمندی که با دغدغه‌های مردم حرکت کرده و سعی داشته در مقاطع مختلف تاریخی و رخدادهای مهم، مهر و نشان خود را بگذارد. هنوز ایرانیان تلاش‌های مجدانه ایشان در ماجرای زلزله رودبار و بم را به خاطر دارند.

با چنین پیش‌فرض‌هایی طبیعی است صداوسیما که خود را دانشگاه عمومی با میلیون‌ها مخاطب تصور می‌کند باید آثار استاد شجریان به خصوص ربنا و مثنوی افشاری را در رسانه‌های خود پخش کند تا بتواند تأثیرات اخلاقی و ایمانی مرتبط با این دو اثر ملی را بر سفره‌های افطار به نظاره بنشیند.

از سوی دیگر این دو اثر متعلق به صداوسیماست که در سال‌های ابتدای انقلاب توسط مرحوم صبحدل در رادیو ضبط شده‌اند. اینکه صداوسیما آثاری را که خود تولید کرده به تیغ سانسور بسپارد اسباب تعجب و شگفتی است. صداوسیما به خصوص در یکسال و نیم اخیر نشان داده است که از معیارهای یک رسانه بی‌طرف و دقیق عدول کرده است. اکنون با پخش نکردن ربنای استاد شجریان نشان داده است که برای دسترسی به برخی سلیقه‌های نازل و سطحی تیغ حذف را به جان برخی آثار با هویت دینی هم انداخته است.