در آن موقع بخش عمده اختلاف بر سر این موضوع بود که گروه حکیم مخالف ادامه نخست‌وزیری مالکی بود و مالکی و یا ائتللاف دولت قانون نیز معتقد بود در صورتی با ائتلاف ملی عراق به رهبری حکیم ائتلاف خواهد کرد که آنها بپذیرند که پس از انتخابات پارلمانی، نامزد آنها برای نخست‌وزیری شخص مالکی باشد. اما جریان صدر که با جریان حکیم در انتخابات همسو شده بود و در یک ائتلاف شرکت کردند به دلیل اقداماتی که در دوران مالکی علیه جریان صدر صورت گرفت و دولت آنها را به خصوص در شهر بصره و شهرک صدر بغداد سرکوب کرد به هیچوجه موافق با ادامه نخست‌وزیر مالکی نبودند.
افزایش این اختلافات که حتی تا پس از اعلام نتایج نیز ادامه دارد باعث شد که در انتخابات عراق جریان شیعه که اکثریت مردم عراق را تشکیل می‌دهند، نتوانستند حداکثر آراء را در انتخابات بدست آورده و فهرست واحد آنها متعاقبا برنده قطعی انتخابات تلقی نشد. این اختلاف باعث شد فهرست ایاد علاوی که به نام فهرست العراقیه معروف بود، بتواند اکثریت نسبی را بدست آورد و شرایط برای تشکیل دولت عراق برای شیعیان مشکل بشود.
پس از روشن شدن نتایج انتخابات، زمانی که مالکی به نتایج انتخابات اعتراض کرد و متعاقبا با گذشت یک ماه در ترکیب نمایندگان مجلس عراق تغییری حاصل نشد لذا گروه مالکی و حکیم مجبور شدند دوباره تن به یک ائتلاف شکننده‌ای بدهند. در این ائتلاف بحث نخست‌وزیری همچنان مسکوت ماند و همچنان در پس ذهن جریان مالکی این مسئله وجود داشت که بتوانند نخست‌وزیری را در اختیار داشته باشند. همین امر به علاوه فعالیتهایی که آمریکایی‌ها انجام دادند و تماسهایی که آنها با جریانهای مختلف در عراق گرفتند،به خصوص پس از سفر اخیر جو بایدن،معاون رییس‌جمهور آمریکا به عراق و مذاکراتی که با گروههای سیاسی مختلف صورت داد،اختلافات بین جریان مالکی و حکیم تشدید شد و به نظر می‌رسد به دلیل فعالیتهای مختلفی که ظرف چند روز گذشته توسط آمریکا در عراق صورت گرفته،گسل‌های موجود بین شیعیان عراق افزایش و احتمال شکست ائتلاف بین گروه حکیم و مالکی افزایش پیدا کرده است.
نقش علاوی
آیا علاوی به دنبال ریاست‌جهوری است یا نخست‌وزیری؟ علاوی به دنبال نخست‌وزیری است. چون مهمترین مسئله در عراق تشکیل دولت است و نخست‌وزیر درعراق در واقع اهمیت فراوانی دارد، ولیکن یکی از گزینه‌ها هم اینست که نوعی تقسیم کار در عراق صورت گیرد که طی توافق‌هایی که در این خصوص صورت گرفته در مقطعی تصمیم بر این شد تا علاوی به عنوان فردی که در رأس فهرست العرقیه قرار دارد،به عنوان رییس جمهور انتخاب شود و نخست‌وزیر یک فرد غیرشیعه از کردها انتخاب شود که البته این امر بعید به نظر می‌رسد. طی توافقاتی که پیشتر نیز صورت گرفت، در مقطعی توافق بر این شد که مالکی رییس‌جمهور و فرد دیگری به عنوان نخست وزیر که قدرت اجرایی عراق را در دست دارد، انتخاب شود ولی در هر حال به نظر می‌رسد مذاکراتی که جو بایدن در عراق انجام داده و فشاری که به گروههای عراقی وارد آورده،در شرایط آینده عراق و تشکیل دولت موثر خواهد بود.
وضعیت کردها به چه صورت خواهد بود؟
کردها اقلیت موثری در عراق هستند. آنها به دنبال به حداکثر رساندن خواسته‌های خود در اقلیم کردستان هستند و به دنبال تشکیل دولتی هستند که بتواند مسئله کرکوک را به نفع آنها حل کند.کردها از حکومت فدرالی در عراق پشتیبانی می‌کنند و آنها در پارلمان عراق اقلیتی هستند که با هر اکثریتی که ائتلاف کنند،دولت عراق را می‌توانند تشکیل دهند. بنابراین نقش کردها به عنوان اقلیتی موثر برای همه احزاب عراقی با اهمیت تلقی می‌شود. اما در خصوص پست، باید بگویم که کردها به دنبال پستی سمبولیک در عراق هستند ،همانطور که تاکنون جلال طالبانی،به عنوان رییس‌جمهور پستی سمبولیک داشته است.کردها چون امکان در اختیار داشتن پست‌های دیگر از جمله نخست‌وزیری را ندارند،لذا به دنبال آنند که تعداد وزرای خود را در دولت افزایش دهند.همانطور که در دولت فعلی نیز وزیر خارجه یک کرد عراقی به نام هوشیار زیباری است.
پیش‌بینی من از آینده
زمان تعیین شده برای تعیین نخست‌وزیری به پایان رسیده ولی طبیعتا اگر گروههای سیاسی مختلف که در پارلمان کرسی دارند،نتوانند با هم به تفاهم برسند و ائتلاف تشکیل دهند،تشکیل دولت عراق به تعویق خواهد افتاد.به نظر می‌رسد که نقش آمریکا در این میان مهم است. آمریکا تمایل ندارد، دولتی قوی در عراق روی کار بیاید، چون هر چقدر دولت عراق قویتر و از پشتیبانی احزاب و گروههای سیاسی و متعاقبا مردم عراق برخوردار باشد،شرایط برای آمریکا مشکل‌تر و نفوذ آمریکا در عراق کاهش پیدا خواهد کرد .بنابراین آمریکا ترجیح می‌دهد که اختلاف بین احزاب فراگیرتر باشد و تعدد و تنوع احزاب در عراق به گونه‌ای باشد که بتواند با هر کدام از آنها ارتباطات جداگانه‌ای برقرار و از این طریق نفوذ خود را در عراق گسترش دهد.
نظر شما