زندانی که قصر شد

به گزارش خبرآنلاین؛ در زمان ریاست سوئدی‌ها بر شهربانی (نظمیه) تهران، زندان نظمیه در محل اداره شهربانی (بخشی از وزارت امور خارجه فعلی) در میدان توپخانه واقع بود. این زندان مرکب از 2 یا 3 اتاقک کوچک معروف به حبس نمره یک و چند اتاق و یک زیرزمین برای زندانیان عمومی بود. با ایجاد حکومت رضا شاه، محل قبلی جوابگوی تعداد بسیار زندانیان را نمی‌کرد. بنابراین سرتیپ درگاهی، رئیس نظمیه تقاضای یک محل وسیع برای ایجاد زندان تهران را کرد.

محلی که برای اینکار در نظر گرفته شد قصر قاجار (حدفاصل 3 راه زندان، پل سیدخندان، خیابان شریعتی و خیابان پلیس فعلی) بود که دارای ساختمان های قدیمی و وسیع و متروکه بود.این مجموعه که در سال ۱۱۶۸ خورشیدی ساخته شده بود، محل مناسبی برای ایجاد زندان تشخیص داده شد. و بین ارتش، مخابرات و زندان تقسیم شد. زندان قصر در تاریخ ۱۱ آذرماه ۱۳۰۸ به دست رضا شاه افتتاح شد.

فاز اولیه زندان که در آن زمان افتتاح شد ۱۹۲ اتاق داشت و 800 زندانی در خود جای می داد. بعدها و تا زمان ساخت زندان اوین در دهه چهل، این زندان تنها زندان پایتخت بود. در دوران پهلوی دوم ساختمان‌های متعددی به مجموعه اضافه شد از آن جمله ساختمان زندان شماره 2 موسوم به زندان سیاسی بنا شد. در این زندان بسیاری از مخالفان رژیم پهلوی حبس شدند. زندانیان سیاسی معروفی تا سال 1357 در این زندان اسیر شدند از جمله روحانیون مذهبی، اعضای حزب ملل اسلامی، اعضای نهضت آزادی، سوسیالیست‌ها، شرکت کنندگان در قیام ۱۵ خرداد، اعضای احزاب مؤتلفه، اعضای گروه فدائیان خلق، تعدادی از چریک ها و نیز تعدادی از حزب توده. در این دوران زندان قصر توسعه زیادی پیدا کرد. پس از انقلاب اسلامی ایران این زندان محل حبس زندانیان غیر سیاسی بود. در سال ۱۳۸۳ زندان تعطیل و به باغ موزه تبدیل شد. سرانجام این باغ موزه در آبان 1391 برای بازدید عموم رسما" افتتاح شد.

عکس ها : آژانس عکس تهران

4724