مرگ در انتظار پرندگان مهاجر فریدون‌کنار/ آنها برای استراحت می‌آیند، اما شکار می‌شوند

محمدعلی الله قلی*
با نزدیک شدن زمستان، روزانه به شمار انواع پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی و غیر آبزی که به منطقه فریدون‌کنار مهاجرت می‌کنند، افزوده می‌شود. فریدونکنار به دلیل قرار گرفتن در مسیر مهاجرت سالیانه پرندگان مهاجر غرب آسیا و بخش‌هایی از شمال اروپا، نقطه‌ای استراتژیک محسوب می‌شود. اما چند درصد از پرندگانی که به این نقطه مهاجرت می‌کنند، شانس بازگشت دارند؟ سرنوشت چند درصد از آنها، پخته شدن در دیگ رستوران‌ها و تابه‌های خانه‌ها و منقل کباب مسافران است؟
هر روز صبح در حالی که همه مشغول صرف صبحانه و شروع روز هستند، اینجا در بازار پرندگان شهر فریدون‌کنار، صدها پرنده وحشی حلال گوشت و حرام گوشت، عمدتا حمایت شده، مرده و زنده، به سادگی هرچه تمام به صورت کاملاً علنی خرید و فروش می‌شوند.
گاه بنا به درخواست مشتری‌ها، پرنده‌های مهاجر زنده موجود در بازار در کنار خیابان ذبح شده و پرکنده تحویل داده می‌شوند. گاه پرنده‌های از قبل ذبح شده‌اند و به فروش می‌رسند؛ و گاه مشتری ترجیح می‌دهد پرنده را به صورت زنده خریداری کند.
مشاهدات ما از این بازار این نکته را روشن کرد که تنها در چهار روز (از تاریخ ١٤ تا ١٧ آبان ماه) دست کم دو هزار غاز خاکستری مهاجر در این بازار خرید و فروش شده‌اند. درصد بالائی از این پرندگان صید شده به سفارش رستوران‌ها (چه در مازندران و چه رستوران های شناخته شده‌ای در تهران) هر روز صبح به این بازار آورده می‌شوند و معامله می‌شوند.
در روزهای گذشته، قیمت هر غاز به دلیل فراوانی از ٧٠ هزار تومان در هفته‌های گذشته به شکل بی‌سابقه‌ای به ٣٠ هزار تومان تنزل پیدا کرده است.
این نسل کشی حیات وحش (که می‌توان بر آن نام غارت سرمایه ملی طبیعت کشور را نهاد) اینجا در فریدونکنار و سرخرود مازندران به بهانه‌های مختلف در حالی صورت می‌گیرد که ظاهراً خواندن روزنامه و انجام جلسات و سمینارهای روزانه در سازمان حفاظت محیط زیست از الویت بیشتری برخوردار است.
سود اصلی حاصل از این کشتار و خرید و فروش هر روزه، صرفا عاید عده محدودی از مردم محلی و البته رستوران‌های حامی این بازار می‌شود؛ اما تبعات جبران‌ناپذیر آن گریبان‌گیر طبیعت روبه اضمحلال را خواهد گرفت و سرنوشت اقتصاد وابسته به اکوتوریسم شمال ایران را در آینده‌ای نه چندان دور دستخوش تغییرات ناخوشایند خواهد کرد.

کشتار به راه افتاده، تنها مربوط به بخشی از جمعیت پرندگان است که در آغازین روزهای فصل مهاجرت وارد سواحل شمالی کشور شده‌اند و انتظار می‌رود جمعیت‌های بیشتری از انواع پرندگان مهاجر هنوز در مسیر مهاجرت سالیانه خود به منطقه باشند.
افزایش بیش از یک هزار و 500 مجوز جدید برای اسلحه‌های شکاری، علاوه بر اسلحه‌های مجاز قبلی، فشار مضاعف و قابل توجهی را بر حیات حیات وحش منطقه وارد خواهد آورد و در حال حاضر بیش از دوهزار و 500 قبضه اسلحه شکاری در محدوده محمودآباد تا بابلسر دارای جواز هستند.
با افزایش بدون مطالعه این تعداد اسلحه شکاری مجاز و کمبود نیروی اجرائی سازمان حفاظت محیط زیست، تمایل مردم خصوصا قشر جوان شهرهای شمالی کشور به شکار هرآنچه در محیط اطرافقابل شکار است، بیشتر شده است. در حال حاضر شکار به شکل نگران کننده‌ای به عنوان یک تفریح و رقابت جدید در بین نسل جوان ساکن شمال کشور مشاهده می‌شود که بازتاب چنین پدیده‌ای را می‌توان در صفحات پدیدار شده در شبکه‌های اجتماعی مشاهده کرد.
به عنوان مثال، دو صفحه «دوست داران شکار و سگ شکاری» و «شکارچیان مازندران» از صفحه‌های جدیدی هستند که به انتشار عکس‌های متعدد شکارچیان استان مازندران و تبلیغ برای تاکسیدرمی در شهرهای مختلف می‌پردازند.
عکس‌های شکار انواع مختلف پرندگان و پستانداران در مازندران و تشویق شکارچیان نوپا برای فعالیت بیشتر با اسلحه‌های عمدتا مجاز به سرعت در فضای اینترنت در حال انتشار و گسترش است.
نکته حایز اهمیت آن است که با ادامه سکوت و بی‌تفاوتی سازمان حفاظت از محیط زیست و انفعال ادارات حفاظت محیط زیست مازندران، این کشتار دامنه بسیار وسیع تری پیدا خواهد کرد.

پی‌نوشت: تهیه عکس و حضور همه روزه در دو بازار ماهی و پرنده شهر فریدونکنار مخاطراتی را برای حامیان پرندگان مهاجر در پی داشته است و جا دارد در همین رابطه از همکاری دوستانی که برای توقف این نسل‌کشی پرندگان از هیچ تلاشی روی‌گردان نبوده و نیستند، بدین شکل تقدیر و تشکر شود. خانم‌ها: نغمه امینی، بنفشه معصومی و آقایان: بهداد عقیلی، مهدی چلانی، علی صفات و ایمان ابراهیمی. همچنین سپاس ویژه از دوستانی که بی‌دریغ برای حفظ نسل پرندگان و اطلاع رسانی تلاش می‌کنند ولی بنا بر ملاحظاتی نمی‌توان نامی از ایشان برد.

* کارشناس حیات وحش

۴۷۴۷