پدر علم ارتباطات ایران به خانه ابدی رفت

استاد کاظم معتمدنژاد که روز پنجشنبه 14 آذر پس از پنج سال تحمل بیماری پیش‌روندهٔ پارکینسون دار فانی را وداع گفت، صبح شنبه 16 آذر در قطعهٔ نام‌آوران بهشت زهرا (س) تهران به خاک سپرده شد.

پروفسور معتمدنژاد امروز پس از مدت‌ها، در میان همه و در حیاط خانهٔ خودش، دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی بود، اما حیف که در آخرین حضورش روی دوش شاگردان و همکاران‌اش قرار گرفت و آن‌ها به پاس 80 سال زندگی که لحظه‌لحظه‌اش را برای پیشرفت علم ارتباطات در کشور گذرانده بود دورش حلقه زدند و نماز وداع خواندند.

همه آمده بودند از قدیمی‌ترهای دانشکدهٔ علوم ارتباطات مانند مهدی محسنیان‌راد، ‌ محمدمهدی فرقانی، حسن نمکدوست و یونس شکرخواه تا دانشجویان ورودی امسال و سال‌های گذشته، کسی نبود که به‌خاطر رفتن‌اش اشک حسرت نریزد.

زنده‌یاد استاد کاظم معتمدنژاد، بنیانگذار دانشکدهٔ علوم ارتباطات با وجود بازنشستگی اجباری و حتی ورود به زندگی ابدی، امروز در دانشکدهٔ ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی ثابت کرد که نه‌ تنها «معلم بازنشسته نمی‌شود» بلکه همیشه زنده است و عاشق. هر کسی که امروز در دانشکدهٔ علوم ارتباطات دانشگاه علامه حاضر بود می‌توانست این را در چهرهٔ تک‌تک دانشجویان استاد ببیند.

در مراسم تشییع پیکر دکتر معتمدنژاد سرپرست دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «کسانی که تلاش کردند در دوره‌ای با بازنشسته کردن اساتید بزرگ، حضور آن‌ها را کم‌رنگ کنند امروز با نگاه کردن به این جمع ببینند که بازنشستگی برای اساتید معنا ندارد.»

حسین سلیمی با بیان تسلیت برای فقدان دکتر معتمدنژاد از سوی دانشگاه علامه طباطبایی و هیئت رییسهٔ این دانشگاه اظهار کرد: «دکتر معتمدنژاد نماد استادان صبور و مظلوم علوم اجتماعی در ایران بود. او در شرایطی که بسیاری، دانش ارتباطات را انکار می‌کردند با صبوری و آرامش دانشمندان برجسته‌ای را تربیت کرد. به همین دلیل است که او نمادی برای پژوهش علمی و عمیق در ایران است. امیدواریم فعالیت‌های او بتواند ‌گامی برای توسعهٔ دانش اجتماعی در ایران اسلامی باشد.»

او با اشاره به ارتباط عمیق و روحی دکتر معتمدنژاد با شاگردانش، تصریح کرد: «دوستی او با شاگردانش باعث ماندگاری‌اش در قلب‌ها شد و همین است که اکنون می‌توانید تأثیر او را در اینجا ببینید.»

پیش از سخنان سلیمی، محمدحسین پناهی رییس دانشکدهٔ علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی نیز با اظهار تأسف از این ضایعهٔ جانکاه، اظهار کرد: «ما اینجا برای بزرگداشت کسی که برای علم ارتباطات و علوم اجتماعی کشور فردی دلسوز، آینده‌نگر و علاقه‌مند به توسعهٔ همه‌جانبه بود دور هم جمع شده‌ایم.»

او ادامه داد: «دکتر معتمدنژاد با نگاهی نقادانه به علم، برای توسعهٔ آن تلاش‌های زیادی کرد و نه‌تن‌ها در دانش، بلکه در مدیریت آن نیز نقش اثرگذاری داشت.»

پناهی با بیان این‌که کسی را از دست داده‌ایم که همهٔ دانشگاه علوم اجتماعی علامه طباطبایی با او رابطهٔ صمیمی و عمیقی داشتند گفت: «او در عین این‌که بنیان‌گذار دانشکدهٔ علوم ارتباطات قبل از انقلاب بود با این‌که بعد از انقلاب این دانشکده منحل شد، به تلاش خود ادامه داد و در جهت ارتقای علوم اجتماعی دلسوزانه قدم برداشت. من شاهد دلسوزی‌های فراوان او برای کشور بودم و هرچه دربارهٔ اهمیت او در زمینهٔ ارتقای علمی در کشور بگوییم ناچیز است.»

او بیان کرد: «ایشان این امکان را داشت که در معتبر‌ترین دانشگاه‌های دنیا به تحصیل اشتغال داشته باشد، اما در ایران ماند و هرگز افسوس تدریس در دانشگاه‌های مطرح دنیا را نخورد. او خود را متعلق به کل جامعهٔ علمی کشور می‌دید و در این مسیر نیز توفیق‌های بسیار زیادی نصیب کشور کرد.»

پناهی با اشاره به شروع دوبارهٔ فعالیت دانشکدهٔ علوم ارتباطات دانشگاه علامهٔ طباطبایی به‌عنوان یکی از آرزوهای دکتر معتمدنژاد، اضافه کرد: «شروع دوبارهٔ فعالیت این دانشکده، یکی از آرزوهای بزرگ ایشان بود که شاهد شکل‌گیری رسمی این دانشکده بود؛ اما متأسفانه شاهد شروع به کار این دانشکده نشد. بنابراین ما باید تلاش کنیم در راستای تحقق این خواستهٔ دکتر معتمدنژاد حرکت کنیم.»

هادی خانیکی نیز در این مراسم گفت: «دانشکدهٔ علوم اجتماعی خانهٔ دکتر معتمدنژاد است. کسی که «پدر» نام دارد. او سال‌ها وفا کرد و جفا دید و در این خانه، بازنشستگی را تجربه کرد؛ اما «پدر» بازنشستگی نمی‌شناسد.»

این استاد رشتهٔ ارتباطات با ابلاغ مراتب تقدیر خانوادهٔ دکتر معتمدنژاد از همهٔ کسانی که در مراسم تشییع پیکر او حضور یافتند اظهار کرد: «افراد زیادی در این مدت برای درگذشت دکتر معتمدنژاد پیام فرستادند. من نیز امروز به‌عنوان عضو کوچک‌تر خانوادهٔ او، در اینجا سخنرانی کنم.»

خانیکی ادامه داد: «اگر او نام «پدر» را بر خود گرفته است از میان هیاهو و تبلیغات نبوده و کسی تصمیم نگرفته که به او نام «پدر» را بدهد، بلکه او پدری کرد که پدر شد. ابتدا از طریق شاگردانش به میان افکار عمومی و جامعه راه یافت و پس از آن به‌گونه‌ای رفتار کرد که همه، او را بحق پدر خود دانستند. امروز نیز مراسم تشییع پیکر پدر از خانه‌اش است.»

او با بیان این‌ که 9 سال پیش در همین سالن، مراسم بزرگداشت دکتر معتمدنژاد برگزار شد بیان کرد: «دانشکدهٔ علوم ارتباطات به نام او تأسیس شد، اما بعد از آن، او وفا کرد و جفا دید. دکتر معتمدنژاد در آخرین سخنرانی‌اش گفت، من معلمم و معلم بازنشسته نمی‌شود، اما ما سال‌ها از وجود او محروم بودیم.»

 این استاد رشتهٔ ارتباطات ادامه داد: «مرحوم مجید تهرانیان و کاظم معتمدنژاد هر دو در شرایطی که آن یکی سال‌ها و این یکی ماه‌ها نتوانست با دوستانشان ارتباط برقرار کنند از دنیا رفتند.»

خانیکی با اشاره به برگزاری مراسم نکوداشت دکتر معتمدنژاد در ۲۳ آذرماه امسال، یادآوری کرد: «امیدواریم جایزهٔ ملی دکتر معتمدنژاد تا آن زمان، مراحل خود را بگذراند تا از این پس، اینجایزه به مقالات و پژوهش‌های بر‌تر اهدا شود.»

در ادامهٔ این مراسم، یوسف اباذری با بیان این‌که من شاگرد استاد معتمدنژاد بودم اظهار کرد: «این واقعه برای من بسیار اندوه‌بار بود. دکتر معتمدنژاد بنیان‌گذار رشتهٔ ارتباطات است و علاوه بر ارتباطات، به هیاهو و هنر این رشته نیز توجه کرده است.

روزنامه‌نگاری آکادمیک را او در ایران بنیان نهاد و امیدواریم بتوانیم راه او آرمان‌های او را که از ضرورت‌های روزنامه‌نگاری ما نیز است تحقق بخشیم.»

در این مراسم همچنین محمود دعایی مدیرمسوول روزنامهٔ اطلاعات با خواندن قسمتی از پیام محمد خاتمی، گفت: «خصوصیات برجستهٔ دکتر معتمدنژاد، فروتنی و بی‌ادعایی او بود. او سرشار از دانش، ‌ معرفت و علم بود. به همین جهت است که این جمعیت فشرده برای سپاسمندی از او آمده است و من این شیوهٔ تکریم را تبریک می‌گویم.»

 رئیس شورای شهر تهران نیز در سخنانی خواست تا جایزهٔ «اخلاق رسانه‌ای» به یاد مرحوم دکتر معتمدنژاد برگزار شود.

 احمد مسجدجامعی گفت: «شاید مناسب باشد جایزه‌ای تحت عنوان «اخلاق رسانه‌ای» برای دکتر معتمدنژاد که در طول عمرش، این ویژگی‌ را به‌صورت نمادین به‌دنبال خود داشت اهدا شود.»

او با تأکید بر این‌که معتمدنژاد در حوزه‌های علمی‌، فرهنگی و رسانه‌ای خدمات ویژه‌ای انجام داده است‌، ادامه داد: «می‌خواستیم مانند سال‌های گذشته به‌مناسبت هفتهٔ پژوهش، مراسمی را برای او برگزار کنیم در این زمینه با خانواده‌اش نیز صحبت کرده بودیم.»

او افزود: «مرحوم معتمدنژاد جایگاه متفاوتی از نظر رویکرد تأسیسی در بسیاری از رشته‌ها داشت. معتقدم شاگردان فراوان او چه با واسطه و چه بی‌واسطه باید بنیادی را ایجاد کنند که به مسألهٔ اخلاق حرفه‌ای و رسانه‌ای در سطح کشور بپردازد.»

در این مراسم که جمعی از استادان حوزهٔ رسانه و ارتباطات در آن حضور داشتند، محمدرضا صادق مشاور رییس‌جمهور پیام تسلیت حسن روحانی را برای درگذشت این استاد خواند.

در این مراسم جمع زیادی از استادان علوم ارتباطات و اهالی رسانه‌ای مانند حسن نمک‌دوست، مهدی محسنیان‌راد، حسینعلی افخمی، محمدمهدی فرقانی، یونس شکرخواه، ماشاء‌الله شمس‌الواعظین، علی‌اکبر قاضی‌زاده، علی‌اکبر اشعری، سیدفرید قاسمی، امیدعلی مسعودی، هادی خانیکی، نصرالله پورجوادی، عباس اسدی، محمد سلطانی‌فر، احمد روستا، عباس عبدی، داوود زارعیان، وحید عقیلی، علیرضا حسینی پاکدهی، محمدعلی ابطحی، عیسی سحرخیز، احمد مسجدجامعی، رجبی معمار، مجید رضاییان، نصراللهی، اعظم راوردراد، هوشنگ عباس‌زاده، سمیعی، زاهدی اصل، کامبیز نوروزی، مینو بدیعی، شبان شهیدی، سهیل محمودی، حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین مدیران روابط عمومی سازمان‌ها و نهادهای مختلف علاوه بر مدیران مسئول روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها حضور داشتند.

مراسمی به‌ مناسبت درگذشت دکتر کاظم معتمدنژاد روز دوشنبه (18 آذر) از ساعت 15:30 تا 17 در مسجد نور واقع در میدان فاطمی برگزار خواهد شد.

عکس و خبر: ایسنا

58247