زمانی که برای اولین‌بار تصاویری از انواع شكنجه در زندان ابوغریب، توسط نیروهای آمریکائی منتشر شد، افکار عمومی در جهان به شدت از نقض حقوق بشر متنفر شد. تصاویری از زندانیان زن و مرد كه برهنه از سقف آویزان بودند یا برای تفریح و لذت جوئی سربازان آمریکائی، مجبور به تجاوز به یکدیگر شده بودند.تصاویری باورنکردنی که امروز به وفور در فضای اینترنت وجود دارند و به دلیل شناعت موجود، نمی توان آن ها را بیش از چند ثانیه مشاهده کرد.
زندان ابوغریب در ۳۲ کیلومتری غرب بغداد، یکی از بدنام‌ترین زندان‌های دنیا بود که به خاطر جنایات صدام حسین و رژیم بعث عراق در شکنجه و اعدام مخالفان بخصوص شیعیان به شهرت بین‌المللی رسید. این زندان در سال ۲۰۰۴ میلادی بعد از تجاوز نظامی آمریکا به عراق، در اختیار نیروهای آمریکائی قرار گرفت و به محلی برای شکنجه، اعدام و سوء‌رفتار با زندانیان عراقی تبدیل شد. آمریکائی ها نخست این زندان بزرگ را تعمیر و بازسازی کرده و با صحنه سازی ، سلول‌های تمیز زندان را برای نمایش توجه خود به حقوق زندانیان تبلیغ کردند، اما بعد در این زندان فجایعی غیرانسانی آفریدند که مصداق بارز نقض حقوق بشر و نمادی از توحش آمریکائی بود.
وقتی که سیمور هرش خبرنگار مجرب و معروف آمریکایی، فیلم محرمانه ای از جنایات حقوق بشری آمریکا در ابوغریب را به نمایش گذارد، پنتاگون وزارت دفاع آمریکا تلاش فراوانی برای مخدوش جلوه دادن صحنه های این فیلم نمود. اما دیری نگذشت که جامعه خبرنگاران مستقل آمریکا،صحت تصاویر منتشره در فیلم را تائید کرد و از رسوائی اخلاقی و فجایع انسانی نیروهای متجاوز آمریکا علیه زندانیان عراقی در زندان ابوغریب پرده برداشت.
سیمور هرش در سخنرانی خود به مناسبت انتشار گزارش سالانه شکنجه در آمریکا و ارائه آن به مجلس سنای این کشور، در سندیکای آزادی‌های مدنی در آمریکا گفت: " در تمام طول این سال‌ها تلاش شده بود، این فیلم به بیرون درز پیدا نکند، این امر غیرممکن بود و دیر یا زود بالاخره جامعه جهانی از فجایع ثبت شده در این فیلم آگاه می‌شد". هرش در بخشی از سخنرانی خود پرده از جزییات تجاوز به زندانیان زن عراقی در ابوغریب برداشت و گفت: " واقعاً می‌دانید، چه برسر این زنان می‌آمد که این‌گونه به شوهران خود التماس و استغاثه می‌کردند؟ مسلماً خیر... اما من به شما می‌گویم... این زنان بالاجبار از سوی پسران جوان و نوجوانی در مقابل دوربین‌ها مورد تجاوز و تعرض قرار می گرفتند، که فرزندان آنها بودند. آنچه در ابو غریب رخ داد، فراتر از تمام جنایات جنگی بود. در طول زندگی ممکن است با اتفاقات و رخدادهای ناخوشایندی مواجه شوید، اما شک ندارم که تاکنون در طول زندگی خود صحنه‌ای دردناک‌تر از این نمی‌توانید مشاهده کنید که فرزندان یک مادر زندانی در برابر دوربین به وی تجاوز کنند".
این جنایات در شرایطی اتفاق می افتاد که بسیاری از زنانی كه در زندان ابو غریب بازداشت شده بودند، مرتكب هیچ جرم و گناهی نشده بودند و بخش قابل توجهی از آنها به‌عنوان طعمه در زندان نگهداری می‌شدند تا با سوء استفاده از آن ها، همسران یا برادران یا پدرانشان را وادار به اعتراف كنند.
یک بار هم سرجوخه "لیندی اینگلند" زن بیست و یک ساله‌ای كه عكس او در حال كشیدن یک زندانی عراقی با طناب روی زمین در رسانه‌ها چاپ شده ، به تلویزیون كلرادو گفت كه در ابوغریب به آن ها دستور داده شده بود که با انواع شكنجه ، وضعیت را برای زندانیان به‌صورت جهنم در آورند تا هنگام بازجویی اعتراف كنند.
وحشی‌گری نظامیان آمریكایی در حق زنان عراقی زندان ابوغریب به حدی بود كه حتی فرستاده تونی بلر، نخست‌وزیر وقت انگلستان هم در انتقاد به این وضعیت گفته بود كه در زندان ابوغریب دیده كه چگونه زندانبانان آمریكایی پیرزنی را واداشته بودند كه چون الاغ چهار دست و پا راه برود و یكی از سربازان آمریكایی را بر پشت خود حمل كند.
تردیدی نیست که شکنجه‌های وحشیانه توسط آمریکایی ها در زندان ابوغریب که نمادی از حقوق بشری آمریکائی است، مغایر با مفاد كنوانســيون های بین المللی بوده و به عنوان جنایت جنگی قابل مجازات است. بر اساس مفاد كنوانســيون سوم ژنو، هرگونه ضرب و جرح ، تنبيه فيزیكی و یا شكنجه ی روانی اسير جنگی به قصد اخذ اطلاعات ممنوع است. هم چنين به موجب مواد كنوانســيون های چهارگانه ، ارتكاب شكنجه و رفتارهای غير انساني، ایراد درد و شــدید عمدی یا لطمه ي شدید به تماميت جنسی یا سلامت اشخاص مورد حمایت، نقض جدی كنوانســيون هاي مذكور تلقی شده و مرتكبان آن قابل محاكمه و مجازات دانسته شده است.
بر اساس گزارش سازمان ديده بان حقوق بشر بسياري از اين زندانیان بدون هيچ گونه حکم قضايي يا برگزاري دادگاه در زندان ابوغريب نگهداري مي‌شدند. این سازمان در گزارش ساليانه‌ي خود در سال 2008 تأکيد کرد که اشغال‌گران آمريکايي بیست و پنج هزار عراقي را بدون تفهيم اتهام يا حکم قضايي يا معرفي به دادگاه در زندان‌ها و بازداشتگاه‌هاي خود نگهداري مي‌کنند.
بر اساس قوانین بین المللی، مراجع قضایي ملي مانند قوه قضائیه در عراق و هم چنين مراجــع قضایي بين المللي همچون دیوان كيفري بين المللي لاهه، برای ورود به موضوع و بازجوئی از همه متهمان این جنایات، صلاحيت مداخله و اقدام دارند. اگرچه با توجه به اعمال نفوذ آمریکا ، رسیدگی به این موارد توسط مراجع قضائی ملی و بین المللی با موانعی مواجه است، اما رســيدگي در دادگاه هاي كشورهاي ثالث بر مبناي اصل صلاحيت جهاني نیز ممکن است. چنين اقدامي از سوی مراجع حقوقی و قوه قضائیه در ایران نیز می تواند صورت پذیرد.
بر اساس مفاد حقوق بین الملل، كشورهایی كه كنوانسيون هاي چهارگانه ي ژنــو را به تصویب رســانده اند، در این قبیل موارد براي اعمال صلاحيت جهاني، مي توانند ورود نمایند. بنابراین مناسب است حقوقدانان مجرب در ایران با مدیریت قوه قضائیه، در اجرای پیشنهادات مقام معظم رهبری در دیدار اخیر با کارگزاران نظام، راهکارهای عملی برای طرح جنایات آمریکا در محاکم بین المللی را شناسائی کرده و زمینه لازم برای مجازات جنایتکاران آمریکائی را فراهم آورند. در عین حال انتظار است سازمان ملل متحد نیز در این رابطه به وظایف قانونی خود عمل کرده و موارد ضد حقوق بشری آمریکا را مطرح و محکوم نماید.
نظر شما