تلفات اگرچه ممکن است در ظاهر لغوی،کلمه ای ساده باشد؛اما در عمل،کاهش ان در مباحث فنی و غیر فنی موضوع پیچیده ای به شمار می رود. از سوی دیگر،حتی کاهش تلفات در بخش فنی نیز به مراتب سخت تر از تلفات در بخش غیرفنی است.تلفات در بخش غیر فنی شامل استفاده غیرمجاز از برق می شود که بر این اساس وزارت نیرو در سراسر کشور،کار شناسایی این انشعابات غیرمجازرا آغاز کرده و 2 سال است که به صورت مداوم،در رابطه با از بین بردن تلفات غیرفنی تلاش می کنند.از جمله آن ، اقداماتی است که در شهرهای جنوبی کشور صورت گرفته است و توانسته کارنامه ای درخشان را به جای بگذارد.در واقع اگر وزارت نیرو بخواهد تلفات غیرفنی را در یک منطقه کم کند،باید شرایط موجود را برهم زده و شرایط جدیدی را ایجاد کند که بطور قطع ،نیاز به سرمایه گذاری دارد و تا به حال نیز در حد منافع اعتباری در اختیار،کار به خوبی پیش رفته است.
اما در رابطه با تلفات فنی،باید اقداماتی را در بخش زیربنایی انجام داد.در این راستا،علاوه بر کارهایی که باید به صورت فوری و ضربتی به سرانجام رسد،باید مکان هایی مورد شناسایی قرار گیرند که بیش از حد مجاز ،تلفات دارند و در نهایت برای رفع آنها اقدام شود.در این رابطه امسال بصورت خاص،یک هزار و 500 میلیارد تومان در لایحه بودجه سال 89 کل کشور دیده شده که براساس ان وزارت نیرو مکلف است برای کاهش تلفات اقدام کند.
البته در تمامی شرکت های توزیع برق،پروژه هایی با هدف شناسایی مکان ها و راهکارهای کاهش تلفات تعریف و پیاده سازی شده است تا بر مبنای آن بتوان تلفات را تعیین و کاهش داد.این فاز اول کار است .در فازدوم،آغاز روند اجرایی پروژه ها و سنجش میزان تلفات برنامه ریزی شده که از سوی شرکت های توزیع انجام می شود،به این معنا که اگر شرکت توزیعی عنوان می کند که تلفات را یک درصد کاهش داده است،باید کنترل هایی صورت گیرد که در ان مشخص شود یک درصد کاهش تلفات در کجا و به چه حوی انجام شده است.براین اساس برای تک تک شرکت ها جلساتی برگزار و با کمک مشاوران ،اطلاعات کسب و ارزیابی می شود.ضمن اینکه اگر مشکلی پیش رو قرار دارد،حل و فصل خواهد شد.
در فاز سوم و چهارم که در حقیقت در فصول 3و4 سال صورت می گیرد،فرصتی وجود دارد که اگر در مواردی میزان تلفات به درستی مجاسبه نشده باشد،اصلاحاتی صورت گیرد. در واقع تمامی کارها برای این است که وزارت نیرو زمانی بودجه را به شرکت توزیع مربوطه اختصاص دهد که مطمئن باشد که اعداد مرتبط با تلفات به درستی ارزیابی و اطلاعات به صورت صحیح ارایه شده است.
البته این نکته را نیز باید در نظر گرفت که در تولید،کاهش تلفات معنا ندارد و در واقع،افزایش راندمان مطرح است.بیشترین سهم تلفات در بخش توزیع و انتقال است.در برخی نقاط،اینکه برای کاهش تلفات صرفا به توزیع بپرداریم،امکان پذیر نیست و حتما باید پست فوق توزیع تیز به تناسب احداث شود که البته اینکار به سرمایه گذاری نیاز دارد.
در این راستا پست های فوق توزیعی که نیاز است احداث شود،کاملا مشخص است.این در حالی است که در برخی از نقاط کاهش تلفات مربوط به توزیع،شاید به دلیل این باشد که سرمایه گذاری لازم صورت نگرفته استو باید متناسب با انشعابات سرمایه گذاری می شده است.در حالی که باید توجه داشت به دلیل اینکه قیمت های برق واقعی نیست، وزارت نیرو نتوانسته سرمایه گذاری های لازم را داشته باشد.بنابراین اگر قیمت ها واقعی شود،به طور قطع میزان سرمایه گذاری در پست های فوق توزیع و کاهش تلفات نیز بیشتر خواهد شد.
بخشی از کاهش تلفات نیز مرتبط با عملکرد مردم در مصرف است.مردم با درست مصرف کردن در بسیاری از موارد می توانند تلفات برق را کاهش دهند.به این معنا که یک مشترک با جایگزین کردن لامپ کم مصرف با لامپ های رشته ای ،از هدرروی انرژی برق به صورت حرارت جلوگیری می کند. این یک کار ساده است که می تواند برروی کاهش تلفات برق تاثیرگذارباشد.
چرا که بیش از 90 درصد انرژی در لامپ های مدادی تلف می شود. بنابراین اگر استفاده از این لامپ ها را کنار بگذاریم، خود به خود میزان زیادی از تلفات برق را کاهش داده ایم.
البته باید راهکارهای مدیریت مصرف را نیز به مردم در شیوه های مختلف یادآوری کرد و آموزش داد.در همین جا میت وان به این نکته اشاره کرده که موضوعی مثل تلفات غیرفنی به شرایط فرهنگی و اجتماعی مردم منطقه مرتبط می شود. همانطور که برداشتن یک ریال از یک حساب در فرهنگ ما دزدی تلقی می شود،باید به مردم هم این واقعیت را یادآوری کرد که استفاده غیرمجاز از شبکه برق کشور باعث دزدی می شود.اگر کسی به صورت غیرمجاز برق مصرف کند، آثار فنی دارد.بنابراین باید از استفاده غیرمجاز از شبکه برق خودداری کرد.
مدیرکل دفتر مهندسی توزیع توانیر
نظر شما