سرنوشت نامعلوم طرح‎های دو قلوی انتخابات

سرنوشتی که رئیس کمیسیون سیاست داخلی و شوراها را نگران کرده و به نامه نگاری با هیات رئیسه وا داشته است.

به گزارش خبرآنلاین، روح الله حسینیان که همزمان رئیس کمیسیون مشترک نیز هست، از نامه‏ای با امضای همه اعضای کمیسیون شوراها به هیات رئیسه سخن گفت که طی آن خواستار ارجاع این طرح‎های دوقلو به کمیسیون شوراها و بازپس ‎گیری‎اش از کمیسیون مشترک شده‎اند. مستند این نمایندگان هم عدم تشکیل جلسات کمیسیون مشترک و بلاتکلیفی سرنوشت این طرح‏ها بود.

او در حالی تشکیل کمیسیون مشترک را تجربه شکست خورده‌ای می‎خواند که چهار ماه پیش هم همین انتقاد از سوی غلامرضا مصباحی مقدم رئیس سایق کمیسیون اقتصادی مطرح شد. او که معتقد بود کمیسیون مشترک برای بررسی لایحه تجارت راه به جایی نبرده و جلسات آن تشکیل نمی‎شود، تاکید داشت که تشکیل چنین کمیسیون منفعلی تنها منجر به تلف شدن عمر دو ساله مجلس در بررسی لایحه تجارت شده است. حسینیان هم با دغدغه مشابهی برای آنکه سرنوشت این طرح‏های سه قلو زودتر مشخص شود، چنین درخواستی را از هیات رئیسه مجلس مطرح کرده است.

گزارشهای اعضای کمیسیون مشترک بررسی طرح‏های سه قلوی مذکور از روند کار این کمیسیون نیز شاهد مدعای حسینیان است. چه آنکه به گفته محمدجواد ابطحی، این کمیسیون تا کنون تنها به بررسی لایحه استانی شدن انتخابات پرداخته و فرصت بررسی اصلاح قانون احزاب را هم نداشته است. محمود احمدی بیغش، سخنگوی کمیسیون مشترک مجلس نیز یک ماه پیش با اشاره به عدم تشکیل جلسات این کمیسیون از احتمال بررسی لوایح اصلاح قانون احزاب و استانی شدن انتخابات در صحن علنی مجلس خبر داده بود.

اما این تصمیم مورد تایید همه اعضای کمیسیون مشترک نیست و به نوعی بیشتر از سوی اعضای کمیسیون شوراها دنبال می‎شود. کمیسیون مشترک، شامل 13 عضو است که چهار نفر از اعضای کمیسیون امنیت ملی، چهار نفر از اعضای کمیسیون حقوقی و قضایی، دو نفر از اعضای کمیسیون اجتماعی و سه نفر از اعضای کمیسیون شوراها در آن عضویت دارند. در حالیکه اعضای کمیسیون شوراها به دنبال باز پس گیری طرح‎های انتخاباتی به کمیسیون خودشان هستند، دیگر اعضای کمیسیون مشترک تمایلی به این کار ندارند. محمد کرمی‎راد عضو هیات رئیسه کمیسیون مشترک، در اینباره به «خبر» گفت: عدم تشکیل جلسات کمیسیون مشترک به دلیل عضویت مشترک اعضای این کمیسیون با کمیسیون تلفیق بود. به گفته وی در چنین شرایطی برخی طراحان استانی شدن انتخابات، از جمله محمد دهقان پیشنهاد کردند که این طرح به جای کمیسیون مشترک در صحن علنی بررسی شود. اما این به منزله موافقت با ارجاع طرح اصلاح قانون احزاب به صحن علنی یا کمیسیون شوراها نیست.

تنها کارنامه موفق کمیسیون مشترک
شاید تنها خروجی کمیسیون مشترک را بتوان تصویب کلیات استانی شدن انتخابات مجلس در تیرماه سال جاری دانست. این کمیسیون در نظر داشت تا با تصویب نهایی این طرح، همزمانی انتخابات ریاست جمهوری و شوراها را مصوب کند که به موجب آن عمر این دوره شوراها دو سال افزایش می‎یافت. این طرح زودتر از دیگر موارد به درخواست جمعی از نمایندگان پس از اظهار نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام در دستور کار قرار گرفت و با قید فوریت مصوب شد. طرحی که ابلاغش هم همچون تصویبش حاشیه ساز شد. چه آنکه پس از تایید آن از سوی شورای نگهبان در 21 تیرماه، دولت در ابلاغ آن کوتاهی کرد. به این ترتیب علی لاریجانی پس از استنکاف محمود احمدی‎نژاد آن را در 12 مردادماه با انتشار در روزنامه رسمی ابلاغ کرد و احمدی‎نژاد 10 روز بعد آن را بار دیگر ابلاغ کرد! ابلاغ دوباره‎ای که به گفته معاون پارلمانی دولت چون در دستور کار رئیس جمهور بود، صورت گرفت.

ارجاع استانی شدن انتخابات مجلس به صحن علنی
اگرچه کلیات طرح استانی شدن انتخابات مجلس مردادماه امسال در کمیسیون مشترک به تصویب رسیده و یکی از مواد آن نیز به تایید نمایندگان عضو آن رسیده است، اما با شروع به کار کمیسیون تلفیق از تیرماه امسال، ادامه بررسی آن در هاله‎ای از سکوت فرو رفت. از همین رو بود که برخی اعضا از جمله طراحان این طرح، خواستار ارجاع آن به صحن علنی شده‎اند. درخواستی که پذیرش آن از سوی دیگر اعضای کمیسیون مشترک، محتمل است.

به گفته سیدعلی‌محمد موسوی مبارکه عضو کمیسیون شوراها، با تصویب نهایی این طرح، شاهد تاثیر احزاب در انتخابات خواهیم بود. این در حالی است که تا کنون احزاب و گروه‌ها بطور غیررسمی اظهارنظرهایی دارند که در انتخابات بی‌تاثیر نیستند، اما تاکنون آنها در مجلس کرسی نداشته‌اند.

نمایندگان مجلس در حالی برای تصویب استانی شدن انتخابات مجلس تلاش می‏کنند که وزارت کشور با چنین شکلی از برگزاری انتخابات مخالف است. کما اینکه صولت مرتضوی معاون سیاسی وزیر کشور  در این باره گفته است: طرح نمایندگان مجلس درباره استانی شدن انتخابات نه مرغ است نه شترمرغ، نه استانی است نه حوزه ای. معتقدیم انتخابات یا باید استانی برگزار شود و یا با همین سبکی که وجود دارد ولی طرح نمایندگان مجلس تلفیقی از این است که فرایند انتخابات را سخت‌تر و تصمیم گیری مردم را با مشکل مواجه می کند. به گفته وی خروجی این طرح این است که آنهایی که متمول ترند و امکانات بیشتری دارند، امکان راهیابی‎شان به مجلس نیز آسان تر خواهد بود.

جهانبخش امینی نماینده کرمانشاه از دیگر طراح استانی شدن انتخابات شوراها نیز بر این باور است که در شرایط فعلی بخش عمده‌ای از وقت نمایندگان مجلس صرف پرداختن به امور جزیی در حوزه‌های انتخابیه‌شان می‌شود و از وظیفه اصلی نمایندگی خود که همانا تصمیم‌گیری کلان برای توسعه کشور و رفع مشکلاتی نظیر بیکاری است، بازمی‌مانند. به گفته وی، نماینده باید دید و تفکر کلان نسبت به موضوعات داشته باشد، نه این‌که تنها در پی پرداختن به امور جزیی باشد. چنانچه انتخابات مجلس به صورت استانی برگزار شود، مجلس از نمایندگان توانمند تشکیل می‌شود که دید وسیع‌تر و ملی خواهند داشت.

اصلاح قانون احزاب در میانه مجلس و دولت
در حالیکه کمیسیون مشترک مجلس هنوز وارد بررسی طرح اصلاح قانون احزاب نشده است، کمیسیون ماده 10 احزاب در وزارت کشور، گام‏های نخستین برای اصلاح این قانون را برداشت. البته محمود عباس‌زاده‌ مشکینی دبیر کمیسیون ماده 10 احزاب نظر وزارت کشور و مجلس در اصلاح قانون احزاب بسیار را به هم نزدیک خوانده است اما تا کنون پیش نویس اصلاح قانون احزاب، از کمیسیون مذکور راهی مجلس نشده است.

اسدالله بادامچیان و حمیدرضا فولادگر به عنوان دو تن از نمایندگان مجلس در کمیسیون ماده 10 احزاب، تنها نمایندگانی از مجلس هستند که از جزئیات اقدامات کمیسیون ماده 10 احزاب برای اصلاح قانون احزاب مطلعند. نمایندگانی که دوره عضویتشان در این کمیسیون به پایان رسیده و باید به زودی کمیسیون ماده 10 احزاب را در صورت عدم تمدید عضویتشان، ترک کنند.