برنامه ده ساله کاهش آلودگی به پایان رسید ،آلودگی هوای تهران همچنان در مرحله هشدار

باز هم زمستان در راه است و آلودگی هوا و غبار به آسمان تهران هجوم آورده‌اند. هرچند سال‌های زیادی است که از هنگام سرد شدن هوا، آسمان تهران را غبارهای ناشی از آلودگی هوا فرا می‌گیرد اما اینطور که معلوم است، این پدیده دیگر چندان هم به سرمای هوا کاری ندارد و منتظر آمدن زمستان نمی‌نشیند. این روزها و با وجود سرمای نه چندان زیاد هوای تهران، کارشناسان سازمان هواشناسی از آلودگی خطرناک هوای تهران در چند روز اخیر خبر می‌دهند و می‌گویند که این روند در روزهای آینده تشدید هم می‌شود.

آلودگی کنونی هوای تهران به آن مرحله رسیده که استاندار تهران دستور تشکیل کمیته‌ای برای کاهش آلودگی هوای تهران را صادر کرده است. آنطور که محمد رضا محمودی معاون عمرانی استاندار اعلام کرده با توجه به اعلام سازمان هواشناسی مبنی بر افزایش آلودگی هوا استاندار تهران دستور داده تا تا جلسه اضطرار آلودگی هوا ظرف روزهای یکشنبه و دوشنبه این هفته تشکیل شود و تصمیماتی ویژه این شرایط اتخاذ شود. در این کمیته اضطراری قرار است بیشتر بر اقدامات راهنمایی و رانندگی برای جمع‌آوری خودروهای دودزا تاکید شود و برای آن تصمیمات جدی‌تری گرفته شود.

به گفته کارشناسان آلودگی هوای تهران به دلیل تغییرات جوی و پدیده وارونگی هوا، وجود خودروهای بی کیفیت و آلوده کننده، کیفیت نازل سوخت و ... به وجود آمده است. روزانه یک هزار و 700 خودرو در شهر تهران شماره گذاری می‌شود یعنی به  عبارت دیگر در سال حدود 500 تا 600 هزار خودرو به خودروهای تهران افزوده می‌شود و همین موضوع است که بیشتر کارشناسان را نگران کرده و درخواست جمعی آن‌ها را برای ساماندهی وضعیت این خودروها در پی داشته است.

با شدت گرفتن اعتراض‌ها به وضعیت هوای تهران تا کنون شهرداری و نهادهای دیگر ذی ربط پیشنهادهای مختلفی برای رفع معضل آلودگی هوا کرده اند. از جمله طرح جامع آلودگی هوا، تغییر ساعات کاری ادارات و محدودیت در تردد خودروهای تک سرنشین، موتورسیکلت و مسافربرها.

اما کارشناسان با بی اهمیت دانستن این گونه پیشنهادات معتقدند با آن که قوانین مناسبی وجود دارد اما به دلیل اجرا نشدن آنها تغییری در شرایط ایجاد نمی‌شود. آنها باور دارند یگانه راه مبارزه با معضل آلودگی هوای تهران متوقف شدن تولید خودروهای بی کیفیت ساخت داخل، خروج خودروهای فرسوده، افزایش کیفیت سوخت خودروها و گسترش سیستم حمل و نقل عمومی است.

اما با همه این‌ها وسایل نقلیه موتوری مهمترین آلوده کننده شهر تهران به شمار می آیند. نزدیک به 4 میلیون خودرو و بیشتر از چهار میلیون موتور سیکلت در تهران تردد می‌کنند و برخی کارشناسان می گویند خودروها و کارخانجات صنعتی حاشیه تهران عامل ۸۰ درصد آلودگی این شهر هستند.

برای حل این مشکل همیشگی در شهر تهران دولت در سال 1379 تصمیم گرفت برنامه‌ای با عنوان برنامه جامع آلودگی هوای تهران را به اجرا در آورد که بر اساس آن باید ظرف مدت 10 سال کیفیت هوای پایتخت به شرایط قابل تنفس و سالم می‌رسید.

البته این برنامه هیچگاه مطابق برنامه پیش نرفت و حتی گزارش ها نشان می دهد وضعیت هوای تهران در آستانه پایان یافتن این برنامه بدتر از قبل نیز شده است. همزمان گزارش های دیگری حکایت از آن دارد که این برنامه حتی به صورت کامل نیز تدوین نشده و هنوز بندهایی از آن در انتظار تصویب دولت به سر برده و یا به گفته مشاور شهردار تهران خاک می‌خورد.

طرح 8 ساله دولت برای مبارزه با آلودگی هوا در شرایطی 6 سال زمان جهت تدوین و تصویب صرف کرده است که حتی بندهای مصوب وابلاغ شده آن نیز به درستی به اجرا در نیامده است.

در یکی از این بندها با توجه به اثرات زیانبار خودروهای فرسوده در هوای شهر، دولت به جمع آوری این خودروها موظف شده است که البته تاکنون طبق برنامه پیش نرفته است. به اعتقاد بسیاری خروج خودروهای فرسوده کلیدی ترین بخش طرح جامع کاهش آلودگی هوا بوده است که در اجرا به شکست مواجه بوده است. چرا که تعداد خودروهای فرسوده ای که امسال از رده خارج شد تنها ده درصد برنامه را محقق کرده است.

اظهارنظرهای کارشناسان محیط زیست و شهری و برخی مسئولان محیط زیست را در مورد وضعیت آلودگی هوای تهران و راه‌های بهتر کردن آن، در جدول می‌خوانید.