فهمی هویدی
بیایید با هم فکر کنیم تا پاسخی برای این پرسش بیابیم که دلیل این تلاش مفرط و شدید برای تعطیلی نظارت بر انتخابات چیست؟
اگر بپذیریم و تایید کنیم که دولت مصر حق داشته ناظران بین‌المللی را به حوزه‌های انتخاباتی راه ندهد، آن چه قابل قبول نیست و واقعا حیرت‌آور است این است که دولت مصر حتی ناظران محلی را نیز به حوزه‌های رای‌گیری راه نداده است. حرکتی که ما را از هر تفسیری درباره آن عاجز می‌کند. بر اساس آن چه ما می‌دانیم هر نامزدی باید حوزه انتخاباتی‌اش را به سه قسمت تقسیم کند و به هر منطقه تقسیم شده ناظر بفرستد یا سازمان‌های مدنی از قبیل احزاب و تجمع‌های سیاسی پای صندوق‌های رای ناظر داشته باشند ولی آن چه در انتخابات امسال رخ داد نشان می‌دهد که انتخابات ما بیش از هر زمان دیگری مورد بی‌مهری واقع شده است.
قبل از آن که به تفسیر انتخابات بپردازیم باید به این نکته اشاره کنیم که انتخابات از اول تا آخرش توسط سازمان امنیت اداره می‌شود و هر کسی که در این زمینه فعالیت می‌کند به نوعی با دستگاه امنیتی مصر در ارتباط است و هر حرکتی که نشان از مدنیت انتخابات باشد چیزی جز دکور نیست و تنها برای زیبا جلوه دادن چهره کشور برای دنیای خارج است.
در انتخابات سال 2005 سازمان‌های مدنی و احزاب در انتخابات بسیار فعال بودند، مسئله‌ای که بر خلاف انتظار هیئت حاکمه بود و همین باعث شد تا از آن انتخابات تجربه کافی کسب کنند تا این انتخابات را بهتر از هر بار مهندسی کنند. آنها برای رسیدن به این هدف از روش‌های بسیار ساده‌ای استفاده کردند، مثلا به تشکیل سازمان‌های مردمی وابسته خود مبادرت ورزیدند و از برخی تجمعات منطقه‌ای خواستند تا در استان‌های مختلف کشور برای آنها کار کنند و انتخابات را زیر نظر داشته باشند و هر گونه که آنها خواستند، عمل کنند.
مثلا در یکی از دوایر انتخاباتی در اسکندریه که حزب ملی یکی از وزرایش را در آن منطقه نامزد کرده، این فرد ظرف سه روز برای خود جمعیت تشکیل داد و برای خود شورای اداری انتخاب کرد و خود را در هیئت نظارت بر انتخابات گنجاند. جالب است بدانید که جزء هیئت‌های نظارت بر انتخابات جمعیت مبارزه با سرطان یا سازمان مبارزه با سیگار نیز عضویت دارند که کار نظارت بر انتخابات در حوزه‌های مختلف را بر عهده گرفته‌اند. اما سازمان مراقبان مستقل انتخابات که متشکل از سه جمعیت مهم مستقل مصری است و در راس آنها نهضت مشارکت اجتماعی قرار دارد از حضور در جمع ناظران انتخاباتی منع شد در حالی که این جمعیت در انتخابات سال 2005 حضور فعالی داشت (این جمعیت در آن موقع بر 800 حوزه انتخاباتی نظارت داشت). این در حالی است که 960 نفر توسط این جمعیت برای نظارت بر انتخابات امسال آموزش دیده بودند. آنها هنگامی که به مقر هیئت عالی انتخابات رفتند تا احکام خود را بگیرند، به جای آن که کارمندان دولت از آنها استقبال کنند درجه‌داران سازمان امنیت به استقبالشان آمدند و به صراحت به آنها گفتند حق فعالیت ندارند و تهدید کردند که تحت پیگرد قرار می‌گیرند. سپس پس از آن که فحش و ناسزا را در حد اعلا نثارشان کردند همشان را با ضرب و شتم از مقر هیئت عالی انتخابات اخراج کردند. شاهدان این داستان موجودند هر کس شک دارد، مراجعه کند تا شاهدان خودشان برایش توضیح دهند.
آن چه با ائتلاف پیش آمد بر سر دیگران نیز آمد، در نتیجه 90 درصد سازمان‌های خصوصی و محلی از دریافت حکم نظارت و حضور پای صندوق‌های رای منع شدند و به جای آنها جمعیت‌هایی اجازه نظارت و مراقبت گرفتند که توصیفشان در بالا آمد. سازمان‌هایی که کاملا تحت نظارت سازمان امنیتند که یا پذیرفته‌اند با آن همکاری کنند.
آن چه بیش از این وحشتناک است این است که حتی کسانی که به اعضای سازمان مراقبان مستقل انتخابات آموزش دادند نیز مجازات شدند و تحت پیگرد قرار گرفتند و عده‌ای هم که توانسته بودند از طریق دوست و آشنا دستور نظارت بگیرند، حکمشان باطل شد و آنهایی هم که دستور اعطای حکم را داده بودند، توبیخ شدند. از سویی نظارت بر صندوق‌های رای را منوط به دستور رئیس کل هیئت نظارت بر صندوق‌های انتخاباتی کردند که او نیز دستورهای عجیب و غریبی را صادر کرد: هر کسی که به او اجازه ورود به حوزه‌های انتخاباتی داده می‌شود حق ندارد با کسی صحبت کند، نباید از او عکسی گرفته شود، هر کاری که می‌خواهد انجام دهد باید در سکوت مطلق باشد، نشسته باشد و افراد معین امنیتی بر کارهای او نظارت کامل داشته باشند. چرا نباید از او عکسی گرفته شود برای این که به کمک آن فرد هر گونه ساختار شکنی و قانون‌شکنی که خواستند انجام دهند. نتیجه تمام این کارها این بود که انتخاباتی کاملا امنیتی و در قید و بندهای بسیار تنگ و فشرده برگزار شد.
با این حال تنها سازمانی که توانست از قید و بندهای امنیتی به دور باشد محاکم قضات اداری بود که شجاعانه در بسیاری از دایره‌های انتخاباتی دستور به ابطال صندوق‌های رای داد. اما این سازمان هم نمی‌تواند بیش از این کاری بکند و جلوی تخلفات انتخاباتی را بگیرد.
به هیچ وجه نمی‌ترسم که بگویم انتخابات باید آزاد و منزه برگزار شود و با تمام احساسم می‌گویم که ناظران بین‌المللی نباید دخالتی در انتخابات ما داشته باشند، ولی خواهش می‌کنم با من فکر کنید و اگر لازم شد از دوستتان هم کمک بگیرید تا پاسخی برای این پرسش بیابیم که دلیل این تلاش مفرط و شدید برای تعطیلی نظارت بر انتخابات چیست؟/162/س
روزنامه الشروق 28 نوامبر/ ترجمه: سید علی موسوی خلخالی
نظر شما