چشم‌وگوش‌هایی که زودتر از موعد باز می‌شوند

بارداری رو به فزونی نوجوانان کشورهای صنعتی و حتی کشورهای در حال توسعه، به معضلی برای این دولت‌ها بدل شده و تحلیلگران اجتماعی در پی یافتن راه حل مناسبی برای پایان دادن به این معضل هستند. منظور از بارداری نوجوانان، بارداری یک دختر نوجوان بین سنین 13 تا 19 سال است. حتی در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و برخی از کشورهای قاره اروپا و آفریقا، دختران زیر 13 سال هم بارداری را تجربه کرده‌اند. در گزارش انجمن دفاع از حقوق زنان و کودکان سازمان ملل متحد آمده است: نرخ بارداری در دختران نوجوان آمریکایی بیش از کشورهای دیگر است به‌طوری که برخی دختران آمریکایی در 12 سالگی و پیش از رسیدن به سن بلوغ بارداری را تجربه می‌کنند.

در این گزارش آمده است: از هر هزار دختر نوجوان، بیش از 100 نفر در آمریکا و 140 نفر در آفریقا باردار می‌شوند. همچنین طی یک سال، این دختران ممکن است دو بار بارداری را تجربه کنند. بر اساس آمارهای رسمی اعلام‌شده از سوی سازمان‌ها و نمایندگان حمایت از حقوق خانواده و انجمن حمایت از حقوق زنان و کودکان، عوامل بسیار زیادی در بارداری دختران نوجوان در کشورهای مختلف جهان نقش ایفا می‌کنند. مثلاً تجاوز، اجبار خانواده‌ها به ازدواج زودهنگام نوجوانان، اوضاع اقتصادی کشورها، محیط زندگی دوران کودکی و وضعیت نامناسب معیشت و درآمد خانواده از عوامل مؤثر در بارداری دختران پیش از رسیدن به سن قانونی و بزرگسالی محسوب می‌شود.

در گزارش انجمن حمایت از حقوق زنان و کودکان سازمان ملل متحد آمده است: کشورهای پیشرفته و صنعتی نظیر ایالات متحده آمریکا و نیوزیلند در میان همردیفان خود، اولین رتبه در بارداری دختران نوجوان را داشته و کشورهایی مانند ژاپن و کره‌جنوبی نیز کمترین میزان را در میان کشورهای آسیایی دارند. بر اساس آمارهای رسمی سال 2008 میلادی، از هر هزار دختر نوجوان بین سنین 13 تا 19 سال در آمریکا 153 نفر و در نیوزیلند نیز 17 نفر باردار شدند، اما در کره‌جنوبی سه نفر و در ژاپن چهار نفر بارداری پیش از رسیدن به بزرگسالی را تجربه کردند.

به عقیده کارشناسان انجمن حمایت از حقوق زنان و کودکان سازمان ملل متحد، این میزان از بارداری نوجوانان، یک فاجعه تلقی می‌شود. بر اساس گزارش صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در سال گذشته میلادی و اوایل سال جاری میلادی، سالانه 13 میلیون کودک از مادران زیر 20 سال در جهان به دنیا می‌آیند که این نرخ باعث تعجب و ناراحتی دولت‌هاست. البته در این گزارش آمده 90 درصد این نوزادان در کشورهای در حال توسعه نظیر کشورهای آفریقایی به دنیا آمده‌اند، اما بر اساس آمارهای رسمی صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد و مستندات موجود، آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی نیز در صدر جدول قرار دارند.

در مناطقی نظیر برخی از کشورهای آفریقایی و هندوستان به دلیل آنکه دختران و پسران مجبورند در سنین پایین ازدواج کنند، دختران در سنین زیر 18سالگی باردار می‌شوند، البته باید به این نکته اشاره کرد که اکثر این ازدواج‌ها در مناطق روستایی این کشورها صورت می‌گیرد. گفته می‌شود نرخ تولد نوزادان از مادران نوجوان در اروپا طی دهه 1970 میلادی به این طرف بسیار رو به افزایش بوده و به همین ترتیب میزان سقط جنین در کشورهای واقع در قاره اروپا نیز رشد چشمگیری داشته است.

بر اساس آمارهای رسمی انجمن حمایت از حقوق زنان و کودکان، آمریکا در میان کشورهای پیشرفته و صنعتی وضع اسفبار و ناراحت کننده‌ای در مورد بارداری دختران نوجوان دارد، به طوری که این موضوع هم در میان مردم عادی این کشور دیده می‌شود و هم در میان سیاستمداران و افراد شناخته شده این کشور.

براساس گزارش‌های موجود، نرخ تولد نوزادان از مادران نوجوان در این کشور از 25 درصد در سال‌های دهه 1950 میلادی به 75 درصد در سال‌های دهه 1990 و 2000 میلادی افزایش یافت.

در سال 2006 میلادی سن بارداری نوجوانان در آمریکا از 18 به 14 سال رسید و این کشور با یک معضل جدی و تقریباً غیرقابل کنترل مواجه شد که تاکنون نیز ادامه دارد.

بسیاری از کشورهایی که مسئله بارداری نوجوانان در آنها وجود دارد، طی یک معاهده به این موضوع متعهد شدند که تا سال 2010 میلادی به میزان 50 درصد از بارداری نوجوانان بکاهند. برای دستیابی به این هدف، دولت‌های انگلستان، آمریکا، نیوزیلند و چند کشور آفریقایی نظیر نیجریه برنامه‌هایی را تنظیم کرده‌اند که افزایش آگاهی در مورد روابط میان دختران و پسران، آموزش در مدارس، حمایت از خانواده‌هایی که در شرف از هم‌پاشیدگی هستند و بالا بردن بهداشت عمومی جامعه از ابعاد این برنامه‌هاست. هرچند شمار زیادی از دولتمردان و افراد مشهور در این کشورها از این برنامه‌ها حمایت می‌کنند، اما مسئله بارداری نوجوانان همچنان موضوع اصلی و داغ در این کشورها محسوب می‌شود.