محمود حاج‌زمان: از سال 1966 / 1345، آنتن 3800 مترمربعی مارس در رصدخانه گلدستون صحرای موجاوه در حال ارتباط و مخابره پیام با روبات‌های جستجوگر در سیارات دیگر و کاوشگران اعماق فضا بوده است. بشقاب بزرگ این آنتن، آن را به یکی از بهترین ابزارها برای تشخیص امواج ضعیف رادیویی دورترین کاوشگر ناسا، ویجر1 که 15 میلیارد کیلومتر از زمین فاصله دارد، از دیگر امواج طبیعی اعماق فضا مانند تابش رادیویی تپ‌اخترها تبدیل کرده است.
اما به گزارش پاپ‌ساینس، از زمان ساخت این تلسکوپ، نشت روغن همواره باعث اختلال عملکرد آن شده است. بشقاب آنتن بر روی بلبرینگی که روان‌کاری آن با روغن انجام می‌شود می‌چرخد. نحوه طراحی باعث می‌شد که روغن از ریل بلبرینگ نشت کند و دوغاب سیمان زیر آن را تخریب کند، مشکلی که باعث دشواری تنظیم دقیق آنتن می‌شد. مسولان رصدخانه مجبور بودند تلسکوپ را دو بار در هفته خاموش کنند تا با استفاده از گوه و دوغاب اضافی، تلسکوپ را تراز کند.
در ماه اکتبر / مهرماه، ناسا تصمیم گرفت با نصب یک ریل جدید و دوغاب ضد روغن، یک بار برای همیشه این مشکل را برطرف کند. عوض کردن یاتاقان مستلزم بلند کردن آنتن 3500 تنی به اندازه 6 میلی‌متر بود؛ کاری که به گفته وین سیبل، مدیر مسول بهره‌برداری از آنتن، به سختی نگه داشتن یک ستون 1.5 متری از بشقاب بر روی انگشت سبابه است.
جف عثمان از مدیران فنی آنتن می‌گوید که این تعمیرات مستلزم آن است که دانشمندان برای بازیابی اطلاعات و دادن دستورالعمل‌های لازم به فضاپیماها، حداقل هشت ساعت در هفته اضافه‌کاری کنند. وی می‌گوید: «مساله زمان در آنتن بسیار شبیه مساله فضای هارددیسک در رایانه شماست؛ هیچ وقت به اندازه کافی از آن را در اختیار ندارید. برای یک اخترشناس، این زمان اضافه به مانند بردن یک بخت‌آزمایی است».
اما این آنتن چطور تعمیر شد؟
مرحله 1: بلند کردن آنتن
گروه تعمیرات با دقت فراوان، 12 جک هیدرولیکی 600 تنی را در اطراف مجموعه بشقاب 3500 تنی قرار دادند. آنها هم‌چنین مطمئن شدند که بلند کردن آنتن کاملا به طور هم‌زمان انجام گیرد، تا بشقاب آنتن هنگام بلند کردن آن به میزان 6 میلی‌متر تاب بر ندارد.
مرحله 2: دوغاب‌ریزی مجدد
روان‌کاری ریل بلبرینگ آنتن توسط روغن انجام می‌شد که باعث تخریب دوغاب سیمان زیر آن شده بود. هنگامی‌که گروه بشقاب را بلند کرد، آنها ریل قدیمی را یک ریلی ضخیم‌تر و دوغاب سیمان زیر ریل را با دوغاب اپوکسی مخصوص ضد روغن جایگزین کردند.
مرحله 3: تنظیم مجدد
پس از 8 ماه تعمیرات، آزمایش و تنظیم مجدد، آنتن از ماه نوامبر / آبان‌ماه فعالیت خود را دوباره از سر گرفت. اکنون این آنتن مجددا می‌تواند با فضاپیماهای موجود در خارج از زمین، مانند کاوشگر کاسینی، روبات‌های مریخ‌نورد و ویجر 1 ارتباط برقرار و پیام رد و بدل کند.
50
نظر شما