آیین پایانی دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند (سینماحقیقت)، عصر امروز (یکشنبه ۲۵ آذر) با حضور مدیران و مسوولان سینمایی و جمعی از فیلسمازان در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار شد.
در آغاز این برنامه که اجرای آن برعهده رامین حیدری فاروقی بود، سیدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد، دبیر دوازدهمین جشنواره سینماحقیقت، در سخنانی کوتاه گفت: «هیچ‌گاه اختتامیه این جشنواره سخنرانی نداشته و ندارد و من فقط برای سپاسگزاری آمده‌ام. همچنین آرزو می‌کنم این مهمانان خارجی جشنواره، روزهای خوب و خوشی را در ایران گذرانده باشند و با این خاطرات به کشور خودشان بازگردند.»
او افزود: «خدارا شاکرم که تلاش دوستانم به بار نشست و جشنواره گرمی را پشت سر گذاشتیم. پیشاپیش به همه برگزیدگان تبریک می‌گویم اما تبریک ویژه من به مستندسازانی است که چراغ فرهنگ را روشن نگه می‌دارند.»
جوایز هنر و تجربه برای «بهارستان خانه ملت» و «اسرار دریاچه»
پس از سخنان طباطبایی‌نژاد، جعفر صانعی مقدم روی صحنه آمد و جایزه بخش هنر و تجربه را به «بهارستان خانه ملت» به کارگردانی بابک بهداد اهدا کرد. دومین جایزه این بخش هم به مستند «اسرار دریاچه» به کارگردانی آرمین ایثاریان رسید.
سپس سلیم غفوری، مدیر شبکه مستند روی صحنه آمد و جایزه ویژه این شبکه را به فیلم «دلبند» کار یاسر طالبی اهدا کرد.
در ادامه، نوبت به اهدای جوایز بخش معدن و صنایع معدنی رسید. در این بخش، جایزه سوم مشترکا به فتح‌الله امیری، کارگردان «روی سبز بیابان» و محمد عبداللهی، کارگردان مستند «سنگ و نان» اهدا شد. جایزه دوم این بخش به محمد اسکندرزاده، کارگردان مستند «شور شیرین» رسید و جایزه اول را عزت‌الله پروازه، کارگردان از آن خود کرد.
پس از اهدای جوایز این بخش، مهدی کرباسیان، رییس سابق هیئت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) در سخنانی گفت: «خدا نعمت زیادی به مردم داده اما به خاطر افتادن سایه نفت به بقیه نعمت‌های خدادادی توجه نشده است. ما بالای هزار میلیارد دلار ذخایر معدنی داریم و مطمئنم با ورود فیلم و مستند به این عرصه، جامعه و مسئولان قدر این نعمت‌ها را بیشتر خواهند فهمید. ما به سمت مستندسازان دست دراز کرده‌ایم و خوشحالیم که آنها ما را پذیرفتند.»
تجلیل حسین انتظامی از مهدی کرباسیان
حسین انتظامی، سرپرست سازمان سینمایی، در ادامه برنامه روی صحنه آمد و در واکنش به سخنان کرباسیان گفت: «از دست‌اندرکاران جشنواره سینماحقیقت و داوران قدردانی می‌کنم. تقدیر از آقای کرباسیان هم بسیار لازم است چراکه نگاه فرهنگی دارد و می‌تواند در یک سازمان صنعتی کاری کند که توجه‌ها به هنر جلب شود.»
انتظامی تاکید کرد: «ما در اجرای قانون منع به کارگیری بازنشستگان، مهربانانه رفتار نکردیم، هرچند اصل این قانون لازم بود اما رفتاری که با برخی مدیران بازنشسته شد، مهربانانه نبود...»
بهمن کیارستمی، برنده جایزه ۵ هزار دلاری
اهدای جوایز بین‌الملل، ادامه بخش این مراسم بود. در این بخش، جایزه بهترین مستند نیمه بلند به «فریاد رو به باد» به کارگردانی مشترک سیاوش جمالی و عطا مهراد رسید.
تندیس بهترین کارگردانی مستند کوتاه و مبلغ ۳ هزار دلار به فیلم «ماهیاک» به کارگردانی فرح زارع از ایران اهدا شد.
جایزه ویژه هیات داوران در بخش مستندهای کوتاه و نیمه بلند به مبلغ ۲ هزار دلار به «لولو بوکسور مروارید» ساخته آسیموه جان بیباگامبا از کشور تانزانیا تعلق گرفت.
جایزه ویژه هیات داوران بخش مستندهای بلند بین‌الملل به مبلغ ۲ هزار دلار به فیلم «آلیشیا» ساخته ماسیا اومس از کشور هلند رسید.
لوح تقدیر بهترین مستند بلند به «جنگ نه ماهه» به کارگردانی لاشلو شویا، تولید مشترک مجارستان و قطر رسید.
در نهایت، جایزه بهترین فیلم بلند بخش بین‌الملل به مبلغ ۵ هزار دلار هم به مستند «اکسدوس» به کارگردانی بهمن کیارستمی اهدا شد.
بزرگداشت منوچهر مشیری
بزرگداشت منوچهر مشیری، از مستندسازان پیشکسوت کشور، دیگر بخش این آیین بود که با حضور رخشان بنی‌اعتماد و فخرالدین انوار روی صحنه صورت گرفت.
منوچهر مشیری پس از تجلیل از خود گفت: «شرایط جسمی من، روزهای آخر جشنواره بد شد و امروز به سمتی می‌رفت که نتوانم به این مراسم بیایم. به سختی سعی کردم خودم را آماده کنم تا از تلاش جمع کارکنان مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در این ایام، تشکر کنم.»
او در ادامه تاکید کرد: «به نظرم مسئولیت دوستان برگزارکننده زیاد شده است چرا که استقبال از این جشنواره بسیار گرم بود. حتی اگر نیمی از مردمی که به جشنواره می‌آمدند از سر علاقه به سینمای مستند حضور پیدا می‌کردند جای توجه ویژه به این عرصه دارد. البته یک سری نابسامانی‌ها هم بود اما گروهی به سینمای مستند امید بسته‌اند، آنها کسانی هستند که تحصیل کرده هستند اما هیچ حقوق ثابت دولتی ندارند و می‌خواهند از این طریق ارتزاق کنند. این انتظار وجود دارد که این گروه جوان مورد توجه قرار بگیرند.»
برترین‌های بخش شهید آوینی
در ادامه، نوبت به معرفی برترین‌های بخش جایزه شهید آوینی رسید که در این بخش، دیپلم افتخار به محسن زارعی، کارگردان «بلوچستان» اهدا شد.
تندیس برنزی و دیپلم افتخار این بخش به ماهان خمامی‌پور برای کارگردانی «شبیه سازی آقای زرد» رسید.
تندیس نقره‌ای شهید آوینی را محمدرضا وطن‌دوست کارگردان «لسک» از آن خود کرد.
تندیس طلایی شهید آوینی را هم وحید چاووش، کارگردان مستند «خاطرات خبرنگار جنگ» دریافت کرد.
جایزه ویژه هیات داوران بخش شهید آوینی نیز به دکتر وحید حمیدی، شخصیت اصلی مستند «مردان زندگی»، ساخته یحیی رضایی اهدا شد.
جایزه ویژه دبیر جشنواره در بخش شهید آوینی به مجید جعفری لاهیجانی برای تالیف کتاب ارزشمند «هنر در گرماگرم انقلاب» رسید.
پیشکسوتی که ۲۵ سال در حسرت نمایش مستندش ماند
حسین ترابی، مستندساز پیشکسوت کشورمان، دومین هنرمندی بود که در آیین پایانی جشنواره سینماحقیقت مورد تجلیل قرار گرفت. برای تجلیل از این هنرمند، حسین انتظامی، محمدمهدی طباطبایی‌نژاد و منوچهر شاهسواری روی صحنه آمدند.
این هنرمند پیشکسوت در سخنانی گفت: «من در بزنگاه تاریخ انقلاب، جانم را کف دستم گذاشتم و انقلاب را به صورت فیلم رنگی ثبت کردم. با این حال، مستند «برای آزادی» ۲۵ سال آزادانه پخش نشد و گاه‌گاه به صورت مثله روی آنتن تلویزیون رفت. پس از سال‌ها، این فیلم به همت آقای جعفری جلوه از توقیف درآمد و امسال هم به همت آقای طباطبایی‌نژاد در جشنواره رونمایی شد.»
او افزود: «من امسال داور جشن خانه سینما بودم و شهادت می‌دهم فیلم‌های مستندی بودند که یک سر و گردن بالاتر از فیلم‌های داستانی امروز هستند و من مخاطبان را راضی از این آثار می‌دیدم.».
معرفی برترین آثار بخش ملی جشنواره
معرفی برگزیدگان بخش مسابقه ملی، ادامه بخش این مراسم بود. علیرضا تابش، مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی که برای اهدای جوایز این بخش روی صحنه آمده بود، گفت: «سینمای مستند پشتوانه سینمای ملی است و آثار مستند، جلوه‌های مختلفی از تنوع کشور ما را به نمایش می‌دهند. اتفاق خوشایند امسال این بود که آثار این جشنواره، همزمان با تهران در شهرستان‌ها هم اکران شدند.»
در بخش مسابقه ملی، جایزه بهترین موسیقی مستند به افشین عزیزی برای مستند «خانه‌ای برای تو» رسید.
جایزه بهترین صدا در این بخش، به صورت مشترک به صادق رضانیا و مهرداد نورمحمدی برای «آواز جغد کوچک» اهدا شد.
جایزه بهترین گفتار متن به مینا مشهدی مهدی و هادی اسفندیاری برای مستند «آنجا که باد می‌وزد» رسید.
جایزه بهترین تدوین هم به بابک حیدری برای «خاتمه» تعلق گرفت.
جایزه بهترین تصویربرداری هم به پویان آقابابایی برای فیلم «اسرار دریاچه» اهدا شد.
لوح تقدیر بهترین پژوهش بخش مسابقه ملی به جواد وطنی برای فیلم «ورس» تعلق گرفت.
تندیس بهترین پژوهش هم به آرمین ایثاریان برای مستند «اسرار دریاچه» اهدا شد.
لوح تقدیر بهترین کارگردانی فیلم کوتاه را آزاده بیزار گیتی برای مستند «اهل آب» از آن خود کرد.
تندیس بهترین مستند کوتاه به ارد عطارپور برای مستند «پرسپولیس شیکاگو» اهدا شد.
جایزه بهترین کارگردانی مستند نیمه بلند به ماریا ماوتی، کارگردان مستند «زمان» تعلق گرفت.
لوح تقدیر بهترین کارگردانی مستند بلند به هادی و مهدی زارعی برای کارگردانی مشترک مستند «خاتمه» اهدا شد.
تندیس بهترین کارگردانی مستند بلند به مهدی بخشی‌مقدم برای کارگردانی مستند «خانه ای برای تو» رسید.
جایزه ویژه هیات داوران به زینب تبریزی برای کارگردانی «تمام چیزهایی که جایشان خالی است» اهدا شد.
جایزه ویژه دبیر جشنواره را مهدی نورمحمدی برای «آواز جغد کوچک» از آن خود کرد.
نشان فیروزه دوازدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» برای بهترین مستند این دوره از جشنواره به همراه جایزه نقدی ۲۰۰ میلیون ریالی به مهدی شامحمدی برای تهیه مستند «خانه‌ای برای تو» با کارگردانی مهدی بخشی‌مقدم اهدا شد.
نتیجه آرای مردمی
اعلام نتایج آرای مخاطبان (آرای مردمی)، پایان بخش مراسم اختتامیه دوازدهمین جشنواره سینما حقیقت بود.
رتبه سوم بهترین فیلم از نگاه مردم به مرکز سوره برای تولید «خانه‌ای برای تو» رسید.
خانه مستند برای تولید فیلم «مهین» به عنوان رتبه دوم تقدیر شد.
جایزه اول بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را هم، محمد علاء برای تهیه مستند «در قلمرو افعی دم عنکبوتی» به کارگردانی فتح‌الله امیری از آن خود کرد.
رخشان بنی‌اعتماد، جهانگیر کوثری، حسین ترابی، هوشنگ مرادی‌کرمانی، فخرالدین انوار، مهوش شیخ‌اسلامی، مرتضی رزاق‌کریمی و ... از هنرمندان حاضر در این مراسم بودند. همچنین حسین انتظامی، دستیار ارشد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سرپرست سازمان سینمایی، علیرضا رضاداد، مشاور ارشد سازمان سینمایی، سلیم غفوری، مدیر شبکه مستند، علیرضا تابش، مدیرعامل و حبیب ایل‌بیگی قائم مقام بنیاد سینمایی فارابی، منوچهر شاهسواری، مدیرعامل خانه سینما و جعفر صانعی مقدم، مدیر گروه هنر و تجربه از جمله مدیران سینمایی و تلویزیونی بودند که در آیین پایانی دوازدهمین جشنواره سینماحقیقت حضور داشتند
۵۷۵۷
نظر شما