سال جهانی جدول دوره‌ای عناصر

سال جهانی جدول دوره‌ای عنصرها در ایران از روز گذشته به طور رسمی آغاز شد، جدولی که تمام عناصر سازنده کائنات را به شکلی منظم و زیبا ساماندهی کرده و مختص به یک کشور و خطه نیست بلکه تمامی کشورها در کنار هم در آن شریک هستند. 
بر همین مبنا، محافل علمی ایران بنا دارند همپای سایر کشورهای جهان، این دستاورد علمی که پایه نه فقط علم شیمی، بلکه فیزیک، زیست‌شناسی و تمام علوم پایه است را پاس بدارند و برنامه های متنوعی درباره آن ارایه خواهند داد. 
این موضوع خبرنگار علمی ایرنا را برآن داشت تا با دبیران انجمن های فیزیک، شیمی و بیوشیمی به گفت و گو بنشیند و برنامه های این انجمن ها در سال جدول دوره ای عناصر را جویا شود.

**جدول مندلیف ابداعی کهن اما مدرن
«دیمیتری مندلیف» (1907-1834) دانشمند روس اولین جدول تناوبی را در سال 1869 ابداع کرد.وی 63 عنصری را که در آن زمان شناخته شده بود، بر اساس جرم اتمی در جدولی مرتب کرد و نخستین کسی بود که خلاقیتی شگرف به خرج داد.
وی، عناصر با ویژگی‌های مشابه را هم‌گروه کرد و جای عناصری که کشف نشده بودند را خالی گذاشت تا بعدها پر شوند. 
در جدول مندلیف امروزی، حدود 117 عنصر بر اساس افزایش عدد اتمی مرتب شده‌اند و خواص عناصر الگویی تکرار شونده دارند و به همین دلیل هم به آن جدول تناوبی می گویند. 
نکته حائز اهمیت این که دو عنصر نام زنان دانشمند را بر خود دارند، کوریوم (Cm96) که به نام «ماری کوری» نامیده شده و میتنریوم (Mt109) که نامش را از «لیز میتنر» گرفته است.

**ده ها کنفرانس تخصصی شیمی در سال جدول دوره ای عناصر
«یدالله یمینی» رئیس انجمن شیمی ایران و رابط انجمن در جلسات مربوط به جدول مندلیف در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، در معرفی این انجمن خاطرنشان کرد: به جرات می توان گفت انجمن شیمی یکی از بزرگترین و قدیمی ترین انجمن های علمی کشور است که در سال 1354 تاسیس شده است. این انجمن متشکل است از ده کمیته و 5 هزار عضو فعال که مخاطبان آن، دانشگاهیان و مدارس کشور و عامه مردم هستند. 
وی درباره برنامه های این انجمن در سال جدول دوره ای عناصر یادآور شد: طی سال جاری بیش از 10 کنفرانس مختلف خواهیم داشت که فرصت خوبی را در اختیار ما قرار خواهد داد تا بیشتر در مورد جدول تناوبی و اهمیت آن بحث و گفت و گو شود. 
یمینی افزود: همچنین در دانشگاه ها دفاتری داریم که بر اساس آن هر دانشگاه، نماینده ای از انجمن شیمی دارد که با انجمن در ارتباط است و ایده های خود برای برگزاری برنامه های مختلف را معرفی خواهد کرد. 
وی با اشاره به کمیته آموزش شیمی متشکل از معلمان، ادامه داد: امیدواریم از این طریق در مورد جدول تناوبی و اهمیت آن در مدارس بیشتر صحبت شود چرا که آگاه شدن دانش آموزان به منزله آگاهی خانواده است. امیدواریم بتوانیم در 6 نشریه تخصصی شیمی که داریم، پیام خود را به مردم ایران و جهان برسانیم. 

**جدول تناوبی و حیات زیست، شعار انجمن بیوشیمی در سال جدول تناوبی
«فرشته تقوی» از اعضای انجمن بیوشیمی بیوفیزیک در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ضمن بیان این که این انجمن یک انجمن پویا و فعال در عرصه علم است که از سال 1380 تاسیس شده و نزدیک به 200 عضو فعال دارد، گفت: انجمن بیوشیمی بیوفیزیک تلاش دارد در نخستین گام با برگزاری همایش ها، کارگاه ها، تدوین بولتن های خبری و یوزرتل ها از نشست ها و مستنداتی که ارایه می دهد، اطلاع رسانی کند.
وی افزود: ایجاد یک ژورنال علمی ترویجی به نام «نشاء علم»، برنامه دیگری است که انجمن در آن فعال است و هدف از پایه گذاری این نشریه، رویکرد ترویجی است که نسبت به علم شیمی، فیزیک و بیوشیمی بیوفیزیک و علوم وابسته دارد. به عبارتی این نشریه یک نشریه سیاست پژوهی علم و فناوری و اطلاع رسانی ترویجی است که قرار است برای اطلاع رسانی مفاهیم جدول دوره ای عناصر به عموم افراد استفاده شود. 
تقوی خاطرنشان کرد: موضوع جدول دوره ای عناصر برای ما هدف بسیار خوبی است تا بتوانیم از آن برای توسعه مفاهیم و انتقال آن به جامعه همانطور که موثر باشد، استفاده کنیم. بر همین اساس عنوان «جدول تناوبی و حیات زیست» را برای کارهای انجمن مدنظر قرار دادیم که اعضای هیات مدیره دست اندرکار انتخاب سرفصل ها و مفاهیم وابسته به آن هستند و علاقمندان می توانند اطلاعات کامل برنامه ها را در تارنماهای Ucird.ut.ac.ir و Isobc.org مشاهده کنند. 

**انجمن فیزیک، میزبان میزگردها و سخنرانی های جدول دوره ای عناصر خواهد بود
«علیرضا مشفق» عضو هیات مدیره انجمن فیزیک ایران هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره برنامه های این انجمن در سالی که به جدول دوره ای عناصر نامگذاری شده است، گفت: انجمن فیزیک در نظر دارد در برنامه های مختلفی به این بزرگداشت بپردازد. 
وی افزود: در نظر داریم از طریق باشگاه فیزیک که در بسیاری از مراکز استان ها از جمله اصفهان، شیراز، مشهد و غیره دفتر دارد، برای دانشجویان برنامه اجرا کنیم. همچنین قرار است جلساتی مخصوص برای جدول تناوبی برگزار شود. 
اختصاص برنامه روز فیزیک - که آذر ماه هر سال برگزار می شود- به صدوپنجاهمین سال جدول تناوبی مندلیف هم دیگر برنامه انجمن فیزیک است که مشفق به آن اشاره کرد و اظهار داشت: انجمن فیزیک ایران هفته اول شهریور ماه هم به مدت 5 روزکنفرانس سراسری با حضور نزدیک به 800 نفر در استان تبریز خواهد داشت که قرار است در حاشیه آن، میزگردهایی در زمینه ترویج این رویداد علمی برگزار شود که اطلاعات کامل آن در تارنمای انجمن (psi.ir ) گنجانده خواهد شد. 

**ترویج جدول عناصر از کمیته معلمان مروج علم
«منصور وصالی» عضو هیات مدیره انجمن ترویج علم ایران و نماینده انجمن در ستاد سال جهانی جدول دوره ای عناصر هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا سال جدول تناوبی گفت: انجمن ترویج علم بنا دارد از جنبه کیفی به این نامگذاری بپردازد به این معنا که انجمن ترویج علم قرار است که نقش سیاست گذاری و ایجاد تصویر کلان در حوزه ترویج علم داشته باشد.
وی ابراز امیدواری کرد که با شناسایی و تقسیم بندی قشرهای مختلف جامعه مثلا حوزه دانشگاه، معلمان و حوزه عمومی بتوان سیاست هایی تدوین کرد که در طی سال جاری از آن ها بهره برد و با شکل گیری تصویرکلان و بنیان های نظری بتوان راهکارهایی برای ترویج علم ارایه داد. 
وصالی یادآور شد: بنا داریم به لحاظ عملیاتی، از طریق کمیته «معلمان مروج علم» که هدف از ایجاد آن درک درست و تصویر درست به معلمان کشور و انتقال آن به دانش آموزان است، برنامه هایی تدارک ببینیم تا با استفاده از جدول مندلیف، ایده هایی که درباره علم در جهان مطرح است و اغلب نادیده گرفته می شود را طی دوره ها و کارگاه ها به معلمان انتقال دهیم. 

5656