شیمی
-
کشف یک نوع جدید «یخ» که آب نمی‌شود!
دانش‌های بنیادیمحققان در حال مطالعه شکل غیرعادی از یخ هستند که در دمای محیط آب نمی‌شود.
-
نابغه فلسطینی برنده جایزه نوبل: پدر و مادرم به سختی می‌توانستند بخوانند یا بنویسند
دانش‌های بنیادیعمر یاغی، برنده اردنی فلسطینی‌الاصل جایزه نوبل شیمی امسال، در فرودگاه بود که مسئول کمیته نوبل با وی تماس گرفت تا اولین واکنش‌های وی را پس از شنیدن خبر دریافت نوبل ثبت و ضبط کند.
-
برنده اردنی نوبل شیمی ۲۰۲۵: پدر و مادرم به سختی می‌توانستند بخوانند یا بنویسند/ ما دوازده نفر در یک اتاق کوچک بودیم
آموزشعمر یاغی، برنده اردنی جایزه نوبل شیمی امسال، در فرودگاه بود که مسئول کمیته نوبل با وی تماس گرفت تا اولین واکنش‌های وی را پس از شنیدن خبر دریافت نوبل ثبت و ضبط کند.
-
نوبل شیمی ۲۰۲۵ به توسعه‌دهندگان چارچوب‌های فلز-آلی رسید
دانش‌های بنیادیآکادمی سلطنتی علوم سوئد امروز (چهارشنبه، ۸ اکتبر ۲۰۲۵) برندگان جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۲۵ را اعلام کرد.
-
برندگان نوبل شیمی ۲۰۲۵ امروز اعلام می‌شوند
شیمی‌دان‌هایی که آینده بشر را دوباره نوشتند /نوبل شیمی چطور زندگی همه ما را تغییر داد؟
دانش‌های بنیادیجایزه نوبل شیمی، که بر اساس وصیت آلفرد نوبل بنیان نهاده شده است، به دانشمندانی اعطا می‌شود که «مهم‌ترین پیشرفت شیمیایی» را به وجود آورده‌اند و از این طریق «بزرگ‌ترین منفعت را برای بشریت» فراهم کرده باشند.
-
یک نخ، بی‌نهایت گره و راز نظم در بی‌نظمی
ساخت پیچیده‌ترین معمای ریاضی جهان، با یک تکه نخ!
شبه علماز دوران پیشاتاریخ انسان‌ها چه برای کاربردهای عملی و چه برای زیبایی به سراغ گره‌ها می‌رفتند و گره‌های ریاضی، به‌خصوص گره‌هایی که انتها دارند، در هنرهای چینی قدیمی دیده می‌شوند و از دهه ۱۸۷۰ میلادی، طبقه‌بندی ریاضی گره‌ها آغاز شد.
-
ضدیخ سبز و قرمز چه فرقی دارند و کدام بهتر است؟
خودروضد یخ سبز یا قرمز یکی از اجزای حیاتی در سیستم خنک‌کننده خودرو است که نقش مهمی در حفظ سلامت موتور ایفا می‌کند. مایع خنک‌کننده خودرو که ترکیبی از ضد یخ و آب مقطر است، از یخ‌زدگی در زمستان و جوش آوردن موتور در تابستان جلوگیری می‌کند.
-
شیمی ساده‌ای که می‌تواند همه‌چیز را توضیح دهد
راز پیدایش حیات در زمین و معمای منشأ حیات حل شد
طبیعتدانشمندان می‌گویند ممکن است که بعد از سده‌ها تحقیق و بررسی، موفق به کشف منشأ حیات شده باشند.
-
وقتی لباس‌ها علیه‌مان شورش می‌کنند!
پشم، پنبه یا ریون، کدام جنس لباس بیشتر آب می‌رود؟
شبه علمالیاف با قرار گرفتن در معرض گرما، رطوبت و حرکت مکانیکی (مثل چرخش ماشین لباسشویی)، دوباره تمایل پیدا می‌کنند تا به حالت اولیه و چین‌خورده برگردند و همین باعث چروک شدن یا کوچک شدن لباس‌ها می‌شود.
-
از فیزیک تا کمد لباس
چرا لباس‌ها آب می‌روند و چطور می‌توانیم نجاتشان دهیم؟
شبه علمآب رفتن لباس‌ها به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از افزایش انرژی الیاف در هنگام شستشو گرفته تا آب دوست بودن سلولز و درعین حال روش بافت پارچه‌ها.
-
تشخیص دیابت فقط با یک فوت
پزشکیسنسور تنفسی مبتنی بر گرافین، دیابت و پیش‌دیابت را در چند دقیقه شناسایی می‌کند. این دستگاه با استفاده از گرافین متخلخل و اکسید روی، نشانه‌های دیابت در بدن را تشخیص می‌دهد.
-
ماری کوری فرانسوی بود یا لهستانی؟
دانش‌های بنیادیطراحی جدید اسکناس‌های یورو، اختلاف دیرینه میان فرانسه و لهستان بر سر میراث دانشمند برنده نوبل، ماری کوری با نام اصلی اسکودوفسکا را دوباره شعله‌ور کرده است.
-
دشمن پنهان روغن موتور خودرو
خودرواگر تا به‌حال فکر می‌کردید که تنها زمان تعویض روغن مهم است، شاید وقتش رسیده دیدگاهتان را تغییر دهید. دمای بالا می‌تواند ساختار این مایع حیاتی را دگرگون کند.
-
کشف عناصر کمیاب در جایی دور از انتظار / گنج عظیم در خاکستر پنهان بود!
دانش‌های بنیادیخاکستر زغال‌سنگ حاوی مقادیر ارزشمندی از عناصر کمیاب است که می‌تواند به یک منبع عظیم برای تأمین مواد معدنی کمیاب تبدیل شود.
-
آب زمین از کجا آمده است؟
دانش‌های بنیادییک تکه سنگ فضایی که سال ۲۰۱۲ در دل یخ‌های قطب جنوب کشف شد، حالا شاید روایت دیرینه‌ی دانشمندان از منشأ آب روی زمین را کاملاً تغییر دهد. مطالعه‌ای تازه بر خلاف آنچه تاکنون باور داشتیم، نشان می‌دهد که زمین ممکن است از همان لحظه‌ی تولد، موادی را در دل خود داشته که برای شکل‌گیری آب کافی بوده‌اند.
-
ترفند ساده‌ای که واقعاً جلوی سر رفتن قابلمه را می‌گیرد
دانش‌های بنیادیبارها برایمان پیش آمده که قابلمه‌ای پر از خورشت یا شیر را روی اجاق گذاشته‌ایم و تنها چند لحظه بعد، متوجه شده‌ایم همه‌چیز به‌هم ریخته، حباب‌ها از لبه قابلمه بالا زده‌اند و کف، گاز و اطراف آن را در بر گرفته است. ما فقط برای یک ثانیه حواسمان پرت شد. اما چه اتفاقی افتاد؟
-
راهکاری ساده برای کاهش سطح جیوه در کنسرو ماهی
دانش‌های بنیادیدانشمندان موفق شده‌اند با یک راهکار ساده و هوشمندانه، سطح جیوه‌ی موجود در کنسرو ماهی تن را تا ۳۵ درصد کاهش دهند. این دستاورد می‌تواند انقلابی در سلامت مواد غذایی دریایی ایجاد کند و نگرانی‌هایی که برای مسمومیت با جیوه وجود دارد را تا حد زیادی برطرف نماید.
-
گنجی عظیم در خاکستر پیدا شد
دانش‌های بنیادیبا کشف جدید محققان دانشگاه تگزاس در آستین، مشخص شد که خاکستر زغال‌سنگ حاوی ۸.۴ میلیارد دلار از عناصر کمیاب است که می‌تواند به یک منبع عظیم داخلی برای تأمین مواد معدنی کمیاب تبدیل شود.
-
ببینید | واکنش های شیمیایی شگفت انگیز
فیلمیک دانشمند با کمک شیمی، آثار هنری فوق‌العاده‌ای می‌سازه! او با ترکیب مواد و واکنش‌های شیمیایی، تصاویر شگفت‌انگیزی خلق می‌کنه که همشون داخل یه قطره کوچک آب شکل می گیرد!/خبرفوری
-
«چوب شفاف» ساخته شد
فناوریتیمی از محققانی که در جستجویِ جایگزین‌های ایمن، پایدار و تجزیه‌پذیر برای پلاستیک بودند، نوع جدیدی از مواد شفاف را در نشست بهاره انجمن شیمی آمریکا در سن دیگویِ کالیفرنیا ارائه کردند.
-
کشف شکلی حیرت‌انگیز از ماده / ترکیب یخ و آتش!
دانش‌های بنیادیمحققان آزمایشگاه ملی بروکهیون موفق به کشف فاز جدیدی از ماده شده‌اند که آن را «نیمه‌یخ، نیمه‌آتش» نامیده‌اند. این نام عجیب نه به ترکیب واقعی یخ و آتش، بلکه به حالتی از اسپین‌های الکترونی اشاره دارد که تحت میدان مغناطیسی، نیمی در وضعیت منظم (سرد) و نیمی در وضعیت نامنظم (داغ) قرار می‌گیرند. این کشف می‌تواند تحولی در ذخیره‌سازی اطلاعات کوانتومی ایجاد کند.
-
یک تکه چوب، با تمام فلزات رقابت می‌کند!
دانش‌های بنیادیدانشمندان چینی روشی نوین برای متراکم‌سازی چوب ابداع کرده‌اند که می‌تواند آن را به رقیبی قدرتمند برای فلزات تبدیل کند. این فرآیند که بدون نیاز به فشرده‌سازی پرانرژی انجام می‌شود، چوب را به ماده‌ای فوق‌العاده مستحکم با مقاومت کششی و ضربه‌ای بالا تبدیل می‌کند. با توسعه‌ی این فناوری، چوب خود-متراکم‌شونده می‌تواند کاربردهای گسترده‌ای در ساخت‌وساز و صنایع دیگر پیدا کند.
-
نوشیدن «آب سنگین» چه بلایی سر انسان می‌آورد؟
دانش‌های بنیادیآیا آب سنگین (D۲O) بی‌خطر است؟ این سؤالی بود که ذهن چند دانشمند را در دهه ۱۹۳۰ مشغول کرد. در میان آن‌ها، «کلاوس هانسن» (Klaus Hansen) دانشمندی بود که داوطلب شد تا آب سنگین را در غلظتی بالا بنوشد و اثرات آن را بر بدنش آزمایش کند.
-
ثروت عظیم پنهان در اعماق دریا/ چین برای عمق اقیانوس چه نقشه‌ای کشیده است؟
دانش‌های بنیادیچین تصمیم دارد یک پایگاه تحقیقاتی در عمق حدود ۱۸۲۰ متر ( ۶۰۰۰ فوتی) در دریای چین جنوبی بسازد. این پروژه که قرار است تا سال ۲۰۳۰ تکمیل شود، می‌تواند تا شش دانشمند را برای یک ماه در خود جای دهد.
-
مایع ضدیخ خودرو تاریخ انقضا دارد؟
خودروبه نظر شما مایع خنک کننده یا ضد یخ ماشین تاریخ انقضا دارد؟ آیا می‌توان این مایع ضروری را تا چند سال در انبار نگهداری کرد؟ مقاله پیش رو به بررسی پاسخ این سؤالات اختصاص دارد.
-
معمای اینشتین حل شد!
استارت آپمعمای اینشتین می‌پرسد که آیا می‌توان فقط با یک شکل، صفحه‌ای را پوشاند بدون اینکه الگو تکرار شود؟
-
کشف ماده‌ای که از الماس محکم‌تر است / شاهکار دانشمندان چینی
دانش‌های بنیادیمحققان چینی توانستند با موفقیت، الماس بسیار سختی بسازند که برای اولین بار در شهاب‌سنگ‌ها کشف شد. ساخت این الماس کمک بسیار بزرگی به کاربردهای صنعتی پیشرفته می‌کند.
-
مومیایی‌های ۵ هزار ساله مصری چه بویی می‌دهند؟
دانش‌های بنیادیدر نگاه اول استشمام بوی یک جسد باستانی ممکن است ایده‌ای چندش‌آور به نظر برسد. با این حال عده‌ای از پژوهشگران در راستای تحقیقات علمی‌شان چنین تجربه‌ای را انجام داده‌اند.
-
شارژ گوشی با سیب‌زمینی/ واقعیت یا عوام‌فریبی؟
فناوریدر عصر یوتیوب، اینستاگرام و اینترنت پرسرعت، بسیاری از ویدئوهای اینترنتی تلاش می‌کنند با ترکیب خلاقیت و ادعاهای غیرمعمول، توجه مردم را جلب کنند. یکی از ویدئوهای پربازدید که بارها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، ادعای شارژ گوشی با سیب‌زمینی است. ایده‌ای که در نگاه اول جذاب و علمی به نظر می‌رسد، اما آیا حقیقت دارد؟
-
به بهانه درگذشت نویسنده جدول مندلیف
این دانشمند روس، پیر دانش‌آموزان جهان را درآورد
تاریخ جهاناو جدولی درست کرد و ۶۳ عنصر شناخته‌شده را به ترتیب جرم‌های اتمی‌شان در جدول قرار داد. تعداد عناصر در سطرهای جدول یکی نبود، ولی عناصری که خواص آن‌ها شبیه به هم بود، در این جدول نزدیک هم قرار داشتند.