آفرودبازها و نقشی که در کمک‌ به سیل زدگان داشتند...

از اولین لحظات بروز سیل در شیراز خصوصا در محله سعدی می شد خودروهای آفرود را در کوچه و پس کوچه های شهر در حال خدمت رسانی به سیل زدگان مشاهده کرد و به گفته بسیاری از ساکنین محله سعدی، آفرود سواران به موقع به داد همشهریان ‌شان رسیدند.
روحیه ای ماجراجویانه دارند و از چالش‌های دلهره آور ابایی ندارند و با خودروهای مخصوص آفرودشان به دل طبیعت،کوه و کویر می زنند و تفریح و ورزششان با هم عجین است و به گفته خوشان به طبیعت نیز احترام می گذارند و برای حفاظت از آن نیز گام بر می دارند زیرا تا زمانی می توانند از آن لذت ببرند که طبیعت وجود داشته و نابود نشده باشد.
اما زمانی که همین طبیعت به واسطه عدم پیش بینی بلایای طبیعی و عدم توجه به ویژگی های طغیانگری آن و توسعه شهرها در بستر رودخانه ها روی دیگر خود را نشان می دهد و سیلاب سر از خانه‌های مردم ،کوچه و خیابان‌ در می آورد،همین آفرودرها بدون سازماندهی اداری و تنها از روی مسئولیت‌ پذیری اجتماعی و حس نوعدوستی با تمام وجود بصورت داوطلبانه با خودروهای آهنین‌ شان به دل سیلاب زده و جان، مال و تخصصشان را وسط می گذارند.
چند روزی بیشتر از لحظه‌ای که اغلب ایرانیان نیمه شب دور سفره هفت سین نشسته بودند و آرزوی سالی پربرکت برای سال 1398 کردند نگذشته بود که باران با میزانی کم نظیر کام خشکیده زمین را در بسیاری از استانهای کشور سیراب کرد.
بارندگی شدید و کم نظیر حدود ده دقیقه‌ای و در پی آن جاری شدن سیلاب پنجم فروردین 98 در شیراز جان 21 نفر را گرفت و ده ها نفر را نیز مصدوم کرد و تداوم این بارش ها در روز بعد و ششم فروردین ماه نیز به صدها خانه در کلانشهر شیراز خسارت وارد و تعدادی منزل مسکونی را نیز بطور کامل تخریب کرد.
پنجم فروردین 98 سیلاب در دروازه قرآن و محل تردد و حضور بسیاری از مسافران نوروزی،کام تمام مردم ایران و دنیا را تلخ کرد و با تداوم بارش ها در روز بعد سیلاب این بار روانه محله سعدی شیراز که در ده های گذشته بستر رودخانه بوده و اکنون به محل زندگی قشری کمتر برخوردار تبدیل شده سرازیر شد و زندگی این مردم ضعیف را با خود برد.
اما در این بین صحنه ها و تصاویر بی نظیری از هم دلی و نوع دوستی ثبت و ضبط شد که نگذاشت جای سیلی سیلاب دوام زیادی داشته باشد و در این بین اعضای تیم های آفرود این شهر نیز از اولین کسانی بودند که مانند بسیاری از همشهریان و هموطنانشان نتوانستند در این شرایط دست روی دست بگذارند و بنشینند.
شاید آفرودها در زمان سیل تنها امید مردم آسیب دیده در میانه سیلاب بودند زیرا خودروهای معمولی توان امداد و نجات در این وضعیت را نداشته لذا تنها این خودروها می توانستند به مردم کمک رسانی کنند.

**خروش مهربانی
سرپرست تیم پارت آفرود شیراز می گوید: این گروه زیر نظر هیئت اتومبیلرانی استان فارس فعالیت می کند و اکنون نیز 130 عضو دارد.
جواد خسروانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به نحوه اطلاع رسانی برای کمک به سیل زدگان شیراز اشاره می کند و می افزاید: ظهر دوشنبه پنجم فروردین 98 سیل به محل دروازه قرآن شیراز راه یافت و چون نمی توانستیم دست روی دست بگذاریم دقایقی بعد از بروز این حادثه به واسطه اطلاع رسانی در شبکه های اجتماعی،تمام اعضای تیم پارت آفرود برای امدادرسانی فراخوانده شدند.
او در ادامه سخنان خود می گوید که اعضا این تیم از اولین لحظات بروز سیلاب در شیراز به یاری همشهریان خود رفتند و خودروهای آسیب دیده در سطح شهر را امداد رسانی می کردند و در روز ششم فروردین نیز از اولین دقایق بروز سیل در محله سعدی حاضر شدند و به ساکنین این منطقه امداد رسانی کرده اند.
خسروانی با بیان اینکه خودروهای آفرود وانت بار نیز در این رخداد اقدام به انتقال اسباب و اثاثیه مردم به مکان‌های امن و یا برای شست و شو و پاکسازی به قالی شویی و کارواش ها می کردند،می گوید:آفرودرهای شیرازی تا چند روز بعد از سیل در محله سعدی و مناطق دیگر این شهر در حال امداد رسانی،ارائه خدمات ،توزیع اقلام ضروری و اغذیه بودند.

**از زلزله کرمانشاه تا سیلاب شیراز
محسن نریمانی یکی دیگر از اعضای این تیم است که به خبرنگار ایرنا می گوید: بسیاری از خودروهای امدادی ارتفاعشان کم است و در شرایط بحرانی مانند سیل و زلزله نمی توانند به راحتی ماموریت امدادرسانی را انجام دهند اما خودروهای آفرود از ارتفاع بالایی برخوردارند و به راحتی قادر به پیمودن مسیرهای سخت گذر و سیلابی هستند.
او ادامه می دهد: اعضای تیم های آفرود شیراز در زلزله کرمانشاه و سیلاب اخیر در شیراز و سایر نقاط کشور نیز به کمک هموطنان خود شتافتند و جدا از اینگونه رخدادهای تلخ نیز در طول سال بصورت خودجوش در مسیرهای سخت و خصوصا مناطق برف گیر و پر بارش حاضر هستند و به مردم کمک رسانی می کنند.

**ورود خودجوش
سعید مهرجو یکی دیگر از اعضای تیم پارت آفرود به خبرنگار ایرنا می گوید: بعد از ورود سیلاب به محله سعدی شیراز تیم آفرود بصورت خودجوش از اولین لحظات بروز آن در این محل حاضر و به مردم امدادرسانی کرد و از اولین لحظه این تیم کار تجسس،نجات،امداد،انتقال وسایل منازل آسیب دیدگان ،توزیع اقلام ضروری و اغذیه و بعد از سیلاب نیز شست و شوی منازل مردم را انجام دادند و تمام مدت تعطیلات نوروزی تیم پارت آفرود در مدرسه ای نبش کوچه 27سعدی مستقر و در حال خدمات رسانی بودند.

** وقتی همه برای مهربانی آمده بودند
مهرجو با بیان اینکه حدود 50 راننده با خودروهای آفرودشان به مردم در محله سعدی خدمات ارائه می کرند،ادامه می دهد: اعضای تیم پارت آفرود در سیل شیراز به ساکنان چهار منزل در سلطان آباد،14 منزل که در محله سعدی بطور کامل تخریب شده و حدود 80 منزل دیگر که صدماتی حدود 30 تا 70 درصد در این منطقه دیده و اثاثیه آنها در سیلاب شیراز دچار خسارت شده بود امدادرسانی کردند.
او در خاطر دارد که در روزهای نخست پس از سیلاب شیرازگروه های مختلفی از اصناف نظیر کارواش‌ها ،دستگاه های شست و شوی خود را بصورت رایگان در اختیار اهالی محله سعدی قرار داده بودند تا با استفاده از این تجهیزات دیوارهای منازل خود را از گل و لای حاصل از سیل پاکسازی کنند.
بیشترین مناطقی که در سیلاب محله سعدی خسارت دیدند در کوچه های 17،19 و گود گل کنان بود.
او می گوید که امداد رسانی رسانی به آسیب دیدگان محله سعدی طی دو شبانه روز نخست نظم خاصی نداشت اما رفته رفته از شب سوم به بعد این وضعیت اصلاح و کمک رسانی ها سروسامان داده‌تر انجام می شده است.
به گفته او اعضای تیم آفرود،بعد از سیلاب وظیفه غذارسانی به آسیب دیدگان را نیز بر عهده داشتند و روزانه اغذیه هایی را که توسط خیرین تهیه شده بود ه دست مردم و اهالی مناطق خسارت دیده در شیراز می رساندند.
او آغاز امداد رسانی به سیل زدگان شیراز را از فراخوانی می داند که در گروه واتساپی که تمام اعضای تیم پارت آفرود شیراز در آن عضو هستند و در ظهر پنجم فروردین 98 و دقایقی بعد از بروز رخداد دروازه قرآن منتشر شده است.

**نجات گیرافتادگان
جواد حیدریان یکی دیگر از کسانی که خودرو آفرود دارد و در سیلاب شیراز به یاری هم شهریان خود شتافته به خبرنگار ایرنا می گوید: در این رخداد کسانی بودند که در درون خودروها و در محل هایی مانند زیرگذرها و یا در مسیر سیل قرار داشتند و در میان سیلاب غافل گیر شده بودند و آفرودرها با خودرو به نزدیکی آنها رفته و این افراد را از درون خودروها نجات داده و به محلی امن منتقل می کردند.

**خسارت به آفرودرهای امدادرسان
او به بیان خاطره ای از پنجم فروردین و در حین امدادرسانی در محل دروازه قرآن اشاره می کند و می گوید،لحظه ای که بارندگی در محل دروازه قرآن شدت گرفت و سیل در این محل جاری شد،خانواده ای که خودرو آنها در میان سیلاب قرار داشت سریعا خودرویشان را رها کرده و سوار بر خودرو من شدند تا آنها را که خانواده‌ای چهار نفره متشکل از دو فرزند خردسال بودند را به مکان امنی منتقل کنم اما در این حین به دلیل نداشتن درپوش کانال انتقال فاضلاب که وسط خیابان و کمی پایین تر از دروازه قرآن قرار داشت خودروام درون آن افتاد و آسیب شدیدی نیز دید،اما بالاخره با اطلاع به یکی از دوستانم که او نیز خودرو آفرود دارد و در نزدیکی این محل بود این خانواده از سیلاب نجات داده شد اما بیش از هشت میلیون تومان تعمیرات اتومبیلم خرج برداشت و به جز این موضوع بسیاری دیگر از اعضای تیم های آفرود شیراز بودند که در سیلاب ،گوشی های و سایر وسایل خود را از دست دادند اما این مسائل در مقابل امداد رسانی و کمک به همشهریان اصلا مهم نیست.

**ظرفیتی که تاکنون در فارس کشف نشده
رامین خسروانی نیز عضو تیم پارت آفرود است و در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می گوید که تعامل و همکاری اعضای این تیم در سیلاب شیراز با نیروهای امدادرسان و حتی مامورین راهنمایی رانندگی و ناجا به اندازه ای زیاد بوده که در مواردی آفرود سواران برای امدادرسانی از سوی این اقشار فراخوانده می شدند.
خسروانی صحبت های خود را اینگونه ادامه می دهد که به دلیل بهره مندی خودروهای آفرود از تجهیزات کمک رسانی و همچنین راننده های حرفه ای برای تردد در مسیرهای سخت ،این تیم ها ظرفیت ویژه ای در مواقع بحرانی محسوب می شود که می توان با برنامه ریزی از توان تیم های آفرود در مواقع ضروری برای کمک رسانی بیشترین استفاده را برد در صورتی که تاکنون این توان از سوی برخی مسئولان فارس هیچ گاه جدی گرفته نشده اما در شهرهای دیگری مانند تهران تیم های آفرود برای مواقع بحران از سوی دستگاه های دولتی ساماندهی شده اند.

**تجهیزاتی که ندارند
او ادامه می دهد: وجود بی سیم برد بلند در خودروهای آفرود و در شرایط بحرانی نظیر سیلاب شیراز می توانست کمک رسانی را تسهیل کند اما این تجهیزات اکنون در اختیار تیم های آفرود نیست.
خسروانی با بیان اینکه بی سیم هایی که در حال حاضر خودروهای آفرود شیراز به آن مجهز است بردی کوتاه و حدود یک کیلومتری دارد،می گوید که به دلیل امدارسانی مدوام اعضای تیم آفرود در سیلاب شیراز بصورت شبانه روزی و همچنین عدم کارایی کافی تلفن همراه در شرایط سخت و بارندگی،تجهیز تیم های آفرود در شرایط خاصی نظیر سیلاب به بی سیم برد بلند با حدود 15 کیلومتر برد می تواند کمک زیادی به تمرکز و بالابردن سطح امدادرسانی‌ها کند.
او امدادرسانی اعضای تیم پارت آفرود را صرفا محدود به سیلاب شیراز نمی داند و می افزاید: این تیم به جز سیلاب شیراز در بسیاری موارد دیگر نظیر گیرکردن افراد در برف و خصوصا در مسیر جاده شیراز به سمت سپیدان و ... کمک رسانی انجام می دهند.

*کاربری خودروهای آفرود را درک کنند
او در ادامه به دردسرها و مشکلات رانندگان خودروهای آفرود اشاره می کند و می گوید: خودروهای آفرود برای ایمنی راننده و سرنشین در مسیرهای سخت و کوهستانی به تجهیزاتی مانند پروژکتور، آهن کشی دورخودرو،کیت ارتفاع ، سپربندی و وینچ مجهز هستند اما راهنمایی و رانندگی به دلیل نصب این تجهیزات در زمان تعویض پلاک خودرو ایراد جدی وارد و از این کار ممانعت و اعلام می کنند که این تجهیزات باید باز شود و اتومبیل به حالت عادی باز گردد در صورتی که فعالیت و کارایی خودروهای آفرود با اتومبیل معمولی تفاوت دارد و این درخواست از سوی اعضای تیم آفرود وجود دارد که در این خصوص مسولان تدبیری بیاندیشند و همکاری لازم را با کسانی که بصورت حرفه ای و زیر نظر هیئت اتومبیل رانی فعالیت می کنند داشته باشند.

**لزوم برنامه ریزی برای کمک رسانی تیم های آفرود در زمان بحران
احمدرضا دهقان یکی دیگر از اعضای تیم پارت آفرود شیراز می گوید که بسیاری از دستگاه های امدادرسان استان فارس از داشتن خودروهای آفرود که تجهیزات کمکی مانند وینچ و لایت بار دارند بی بهره هستند و یا در بعضی موارد تنها یک یا دو دستگاه از این نوع خودروها را در اختیار دارند در صورتی که صدها خودروی آفرود در شیراز وجود دارد که می توان در زمان بحران بکارگرفته شود.

** یاریگر خوزستان
او می گوید که کمک های ضروری هلال احمر در روز اول و دوم سیلاب شیراز با کمک اعضای تیم های آفرود شیراز به دست آسیب دیدگان رسید و در حال حاضر نیز بیش از 40 عضو تیم های آفرود شیراز با خودروهایشان در خوزستان مستقر شده و در حال امدادرسانی به آسیب دیدگان این استان هستند.
دهقان به ویژگی هایی که خودروهای آفرود را از سایر خودروها متمایز می کنند می پردازد و عنوان می کند که این خودروها لایت بار و وینچ مجهز اند و موتورهای خودروهای آفرود ضدآب و تقویت شده است و این ویژگی‌ها باعث می شود که این خودروها حتی زمانی که تا سقف زیر آب فرو رفته نیز خاموش نشود و کاربرد داشته باشند.

** آفرودسوار با آفرودر فرق دارد
او آفرود سوار با آفرودر را از یکدیگر تمایز می دهد و معتقد است که آفرودسوار کسی است که خودرو آفرودی و دو دفرانسیل در اختیار دارد اما آفرودر کسی است که در شرایط سخت و غیرقابل پیش بینی و طبیعی بتواند اوضاع را به بهترین شکل مدیریت کند.
این آفرودر شیرازی در ادامه می گوید که در تعطیلات و خصوصا فصول سرد و پر بارش سال ،بطور مداوم اعضای این تیم در مسیرهای سخت استان از جمله شهرستان سپیدان حضور دارند و در کنار طبیعت گردی به کسانی که در برف مانده اند کمک رسانی می کنند و حتی در زمان بارندگی بطور خودجوش اقدام به گشت زنی در محلات و خیابان ها و مسیرهای سطح شهر کرده و به خودروهایی که از مسیر خارج و یا دچار مشکل شده اند یاری رسانی می کنند.
او با اشاره به این مطلب که اعضای تیم آفرود با کسب تجربه عملی در حوزه هایی مانند بی راهه نوردی و امدادرسانی،اندوخته های ارزشمندی کسب کرده اند،ادامه می دهد: براساس تجربیات شخصی که در پی قرار داشتن در شرایط بحرانی کسب کرده ام اگر در زمان بروز سیلاب در دروازه قرآن کسانی که در این محل حضور داشته تجربه کافی در این خصوص داشتند باید با استفاده از اشیای نوک تیز سریعا لاستیک خودروها را پنچر می کردند تا سیلاب خودروهای کمتری را جابجا کند و در پی آن تلفات مالی و جانی نیز کمتر می شد.
دهقان با بیان اینکه اکنون هفت تیم ثبت شده آفرود در شیراز فعالیت می کنند می گوید: پارت آفرود یکی از این تیم های است که همگی اعضای آن شاغل در حرفه های مرتبط با خودرو نظیر مکانیکی و تراشکاری هستند و بطور تخصصی در حوزه آفرود فعالیت می کنند.
او می گوید که اعضای این تیم مرامنامه نانوشته ای بین خود دارند که همه اعضای گروه نسبت به رعایت آن متعهد هستند که از جمله موارد آن می توان به احترام به طبیعت و پاکسازی آن در حین تمرین های آفرود و طبیعت گردی اشاره کرد.

** تیم های آفرود زیر نظر مدیریت بحران ساماندهی شوند
تعدادی از اعضای تیم های آفرود شیرازبه این مطلب اشاره کردند که بهتر است برای برنامه ریزی بیشتر و استفاده از این ظرفیت این گروه در مواقع بحرانی ،این تیم ها از زیرنظر هیات اتومبیل رانی خارج و زیر نظر مدیریت بحران استانداری فارس ساماندهی شوند تا کارکرد آنها در زمان اضطراری افزایش یابد.

۴۲۴۲