یاسمن طلوعی: انگار دیگر باید عادت کنیم بعد از اکران هر فیلمی منتظر باشیم تا خبرهای مختلف درباره عدم اکران آن فیلم در سینماهای حوزه هنری یا شهرستان‌ها را رصد کنیم. فیلم‌هایی که همگی پروانه ساخت می‌گیرند و بعد از آن هم پروانه نمایش اما در بعضی استان‌ها از ابتدا روی پرده نمی‌روند یا بعد از مدتی توقیف می‌شوند، در تهران هم که گاهی با تحریم حوزه هنری روبه‌رو می‌شوند و گاهی هم با اعتراض یک مقام مسئول نمی‌توانند به اکران‌شان ادامه دهند. حالا چیزی که به تازگی با آن روبه‌رو شده‌ایم این است که فیلم‌ها به شکل سلیقه‌ای در استان‌های مختلف رنگ پرده را نمی‌بینند یا اینکه بعد از مدتی توقیف می‌شوند. «ما همه با هم هستیم» ساخته کمال تبریزی، آخرین فیلمی است که به این سرنوشت دچار شده است. دلیلش هم ساده است با تصمیم‌گیری دادستان کرمان ادامه اکران این فیلم در این استان ممنوع شد.
یکی بازیگران فیلم «ما همه با هستیم» با لهجه کرمانی نقش فروشنده مواد مخدر را برعهده دارد که به نظر می‌رسد همین موضوع برای توقیف یک فیلم کافی‌است. نکته جالب اینکه یدالله شادمانی، بازیگر این نقش، خودش هم اهل کرمان است. دادخدا سالاری، دادستان عمومی و انقلاب مرکز کرمان اعلام کرده است: «پس از رصد فضای مجازی توسط معاونت رصد فضای مجازی و معاونت حقوق عامه دادسرای مرکز کرمان و با توجه به واکنش‌های اجتماعی در بین مردم استان در خصوص لهجه کرمانی بازیگری که در نقش فروشنده موادمخدر بازی می‌کرد و به دلیل اعتراضات شدید مردمی، دستور توقیف اکران این فیلم در سطح استان کرمان صادر و اقدامات مقتضی در خصوص پیگیری موضوع انجام شده است.»
فیلم‌هایی با سرنوشت مشابه
فیلم «ما همه با هستیم» اولین فیلمی نیست که این اتفاق برایش رخ داده، پیش از این فیلم «شعله‌ور» به کارگردانی حمید نعمت‌اله هم با واکنش تندی از سوی مردم استان سیستان و بلوچستان مواجه شد. مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان در متنی که در اختیار رسانه‌ها قرار داد اعلام کرد: «فیلم «شعله‌ور» ساخته حمید نعمت‌اله، داستان زندگی مردی است که حسادت می‌ورزد، ولی چهره خوبی از مردم سیستان و بلوچستان را نشان نمی‌دهد. اکران این فیلم در ششمین جشنواره فیلم فجر زاهدان باعث اعتراض بسیاری از هنرمندان و مردم عزیز سیستان و بلوچستان شد. همچنین به نشانه اعتراض به این فیلم اعلام می‌کنم که فیلم «شعله‌ور» دیگر بار در زاهدان اکران نخواهد شد.» فیلم «فراری» به کارگردانی علیرضا داودنژاد که از اواخر اسفند۹۶ در سینماها اکران شد یک نمونه دیگر است. این فیلم در پی اعتراض مردم استان گیلان به توهین به مردم این استان، از پرده سینماها برداشته و فیلم دیگری جایگزین آن شد. معترضان هرگونه بی‌حرمتی به قومیت‌های ایران در سینماهای کشور را محکوم کرده و خواستار برخورد قاطع مسئولین با این‌گونه آثار شدند. پخش فیلم «فراری» هم در سینماهای رشت با درخواست مسئولان گیلان در همان روزهای نخست لغو شد.
در حال حاضر هم فیلم «شبی که ماه کامل شد» به کارگردانی نرگس آبیار که از ۱۵خرداد در سینماها اکران شده است، هنوز نتوانسته در سینماهای سیستان و بلوچستان اکران شود. آبیار در زمان سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر اعلام کرد که این فیلم را برای مردم استان سیستان و بلوچستان ساخته و قصد نداشته فیلمی بسازد که مردم بلوچ را ناراحت کند اما دلیل اینکه چرا هنوز این فیلم در این استان اکران نشده مشخص نیست. یک روزنامه‌نگار اهل سیستان و بلوچستان از عدم نمایش این فیلم انتقاد کرده است. نوید برهان‌زهی در توییتر خود نوشته است: «دو هفته از اکران عمومی فیلم «شبی که ماه کامل» شد در سینماهای کشور گذشت اما هنوز خبری از اکران این فیلم در سینماهای سیستان و بلوچستان نیست، فیلمی که براساس یک داستان واقعی در این استان ساخته و فیلمبرداری شده. اگه این فیلم خوبه چرا اینجا اکران نمی‌شه، اگر فکر می‌کنن باعث ناراحتی مردم می‌شه پس چرا ساختنش!» فیلم «شبی که ماه کامل شد» در زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر هم در سیستان و بلوچستان روی پرده نرفت و حالا هم کسی به این سوال که چرا این فیلم در این استان اکران نمی‌شود، پاسخی نمی‌دهد.
فیلم «دختر شیطان» به کارگردانی قربان محمدپور هم یکی دیگر از فیلم‌هایی به حساب می‌آید که در یک بخش از کشور، یعنی استان قم اکران نشده است. مدیر اداره سینمایی فرهنگ و ارشاد قم اعلام کرده است: «اظهار نظرها در خصوص مخالفت با اکران فیلم «دخترشیطان» در قم کذب محض است. طبق بخشنامه جدید وزارت ارشاد، بنا شده است تا برای اکران هر فیلمی، پروانه نمایش فیلم برای استان صادر و توسط سازمان سینمایی ارسال شود. برای فیلم «دخترشیطان» هنوز این روال طی نشده است و سازمان سینمایی تا این لحظه پروانه نمایش این فیلم را برای استان قم ارسال نکرده است و بر همین اساس سینماداران قم نیز درخواستی برای اکران نداشته‌اند. این حق برای هر استانی وجود دارد که متناسب با فرهنگ، اقلیم و شرایط، با اکران فیلمی موافقت کند یا اجازه اکران آن فیلم را ندهد. در مورد فیلم «دختر شیطان» هم این شرایط وجود دارد و پس از اینکه سازمان سینمایی پروانه نمایش این فیلم را برای استان ارسال کند و سینماداران نیز برای اکران درخواست بدهند، این فیلم مورد بررسی قرار می‌گیرد و برای اکران، نظر نهایی داده می‌شود ولی هنوز اصلا این فیلم به آن مرحله نرسیده است و اظهار نظرها در خصوص مخالفت با اکران این فیلم در قم توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کذب محض است.»
یک عمل خارج از عرف
این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که حسین انتظامی، رئیس سازمان سینمایی در نشست رسانه‌ای که در سازمان سینمایی برگزار شد به صورت موکد درباره اکران فیلم‌ها اینطور توضیح داد: «پروانه نمایش توسط شورای پروانه نمایش صادر می‌شود و نباید آنچه که عنوان شده کم و زیاد شود و ما مسئول حفظ چارچوب‌های آن هستیم.» با این تفاسیر تنها سازمانی که برای اکران فیلم‌های سینمای ایران تصمیم‌گیری می‌کند، شورای پروانه نمایش است. به همین دلیل اگر کسی یا نهادی دیگر در این تصمیم‌گیری دخالت کنند یا دست به ممیزی فیلم‌ها بزنند، خلاف قانون است و در این زمان پیگیری شورای پروانه نمایش فیلم‌ها لازم است.
محمود رضوی که یکی از تهیه‌کنندگان سینمای ایران است، نسبت به توقیف فیلم «ما همه با هم هستیم» در کرمان واکنش نشان داده و در صفحه توییترش از ابراهیم رئیسی درخواست کرده که به پرونده این فیلم ورود کند و درخواست کرده فیلم‌هایی که به این شکل توقیف می‌شوند فقط از سوی وزارت ارشاد و سازمان سینمایی مورد پیگیری قرار گیرند. «اقدام دادستان محترم کرمان در خصوص توقف اکران فیلم سینمایی «ما همه با هم هستیم» به عنوان یک اثر فرهنگی هنری، جدای از اینکه محتوای فیلم را قبول داریم یا نداریم، یک عمل خارج از عرف بوده، لذا از حضرت آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، ریاست محترم قوه قضائیه درخواست دارم: ضمن ورود به پرونده فوق، به قضات محترم سراسر کشور دستور فرمایند تا از صدور حکم محلی خودداری و پروانه ساخت و نمایش صادره سازمان سینمایی ملاک و در صورت هرگونه مسئله حقوقی غیرمالی و شکایت صنفی و قومی، طرف مذاکره آن‌ها برای توقف اکران یا هرگونه تصمیم دیگر صرفا وزارت ارشاد و سازمان سینمایی باشد.»
نکته‌ای که شب گذشته و در برنامه «نقد سینما» هم بهروز افخمی به شدت بر آن تاکید داشت. افخمی که با معاون حقوق عامه دادسرای کرمان به صورت تلفنی گفت‌وگو می‌کرد با کنایه‌ای به این مقام قضایی تاکید کرد که اگر نماینده‌های نهادهای مختلف که در شورای پروانه نمایش برای نمایش فیلم‌ها تصمیم می‌گیرند از نظر قوه قضاییه اعتبار کافی را ندارند، پس دادگستری و قوه قضاییه وظیفه صدور پروانه نمایش برای فیلم‌ها را برعهده بگیرد تا حداقل فقط یک مرجع در این موضوع تصمیم بگیرد.
۲۵۸۲۵۸
نظر شما