بررسی تاریخ انتشار اسکناس نشان می‌دهد پذیرش این ابزار جدید مبادله با مقاومت مردم روبه‌رو بوده است نه حکومت.
هرچند دلیل جایگزینی اسکناس با پول فلزی را تسهیل مبادلات می‌گویند اما دولت‌ها از همان ابتدا با هدف جبران کسری بودجه و کنترل بر مبادلات پولی از انتشار اسکناس حمایت کردند. در مقابل مردم حاضر نبودند پول‌های فلزی که به ذات خود ارزش دارند را به دولت بدهند و کاغذ بگیرند.
اما با توسعه و پیشرفت شبکه اینترنت و تکنولوژی حاکمیت دولت‌ها در حال کاهش است و از طرفی اهمیت ارزش ذاتی پول برای مردم کاهش یافته است. انتظار مردم از پول خوب این است که ارزش دارایی آنها را حفظ کند، قابل کنترل و ردیابی توسط دولت‌ها نباشد، ولی از امنیت بالا برخوردار باشد. ارزهای مجازی این نیازها را تقریبا برآورده می‌کند.
اطلاعیه بانک مرکزی در خصوص ارزهای مجازی یا «رمزارزهای جهان روا» هر چند با استناد به قانون مصوب در نیم قرن پیش و با همان استراتژی تکراری مدیران دولتی، سعی در هشدار و رفع مسئولیت و مقابله با نادیده گرفتن این تکنولوژی جدید حکایت دارد و هرگونه ضرر و زیان ناشی ازآن را متوجه استفاده‌کنندگان می‌داند، اما جای امیدواری است که بانک مرکزی پذیرفته است باید موضوع استخراج رمز ارزهای جهان روا و شرایط آن در کمیسیون اقتصادی دولت بررسی و پس از اتخاذ تصمیمات لازم، ضوابط آن را ابلاغ کند.
در این شرایط بانک مرکزی باید به این نکته توجه کند که هیچ‌کدام از تجربه‌های مقابله دولت با پدیده‌های جدید مبتنی بر تکنولوژی به نتیجه دلخواه دولت منتهی نشده است. مخصوصا اگر این پدیده‌ها بر بستر شبکه‌های مجازی مبتنی باشد. نظارت دولت‌ها بر فضای مجازی حداقلی است و اصولا امکان کنترل آنها به صورت کامل وجود ندارد. قابل کنترل نبودن توسط دولت و غیرقابل ردگیری بودن، حفظ ارزش دارایی و حتی افزایش آن از دلایل عمده جذابیت ارز مجازی برای متقاضیان است.
بر این اساس، نادیده گرفتن دلایل جذابیت آن می‌تواند ضوابط مصوب شده را بی‌اثر کند و تا وقتی تقاضا و پذیرش برای چنین ارزهایی وجود داشته باشد در سایه یک قانون و ضوابط بد می‌تواند برای کلاهبرداران بهشتی بسازد که به دور از قوانین مدون و در سایه جهل مردم وعده‌های مکارانه به مردم بدهند. که نتیجه آن در نهایت دامن دولت و دادسرها را خواهد گرفت.
با توجه به شرایط اقتصادی و کاهش ارزش پول، در صورت عدم توجه لازم دولت، ارزهای دیجیتال می‌توانند جایگاه یک «پول خوب» را در ایران به‌دست بیاورند.
هرچند «پول» بودن، یک جایگاه حقوقی است و پول بودن ارزهای مجازی منوط به پذیرش جایگاه حقوقی آن از سوی دولت‌ها است و تاکنون هیچ دولتی حتی ژاپن این ارزها را به عنوان پول به رسمیت نشناخته است، اما قطعا شرایط اقتصادی این کشورها، ثبات اقتصادی و ارزش پول و وجود راه‌های متفاوت و پربازده برای سرمایه‌گذاری، جذابیت و شرایط این کشورها را برای گسترش استفاده از ارزهای مجازی را متفاوت از ایران کرده است.
به هر حال بعید به نظر می‌رسد که در شرایط فعلی ارزهای مجازی بتوانند به عنوان یک «پول خوب» مطرح شوند و جای پول کاغذی را بگیرند، اما قطعا اثرات پولی بر اقتصاد کلان خواهند گذاشت.
۲۲۳۲۲۵
نظر شما