رسول شقاقی: ظهر شنبه در حاشیه همایش مدیران پارس خودرو در جزیره کیش، خبرآنلاین گپی با رئیس کمیسیون صنایع مجلس انجام داد. موضوع خرید و فروش‌های اخیر سهام سایپا بود که منجر به خرید این شرکت توسط خود شده است. حسین هاشمی به سیاق معمول دوست نداشت اسمی از شرکت خاص ببرد اما در کل مخالف ورودهای این چنینی در بورس بود.
فردای آن روز اوایل شب و به لطف تاخیر در پرواز، اخباری رسید مبنی بر تقاضای تحقیق و تفحص نمایندگان مجلس در مورد سایپا و خرید و فروش‌های چند ماه گذشته آن در 4 محور که قانونی بودن، محل تامین منابع مالی، نحوه تامین و روش اجرا و موارد اینچنین را شامل می‌شد.
نمایندگان با یکی از پیچیده‌ترین خرید و فروش‌ها در چند سال گذشته مواجه شده‌اند. تا امروز اهلیت خریدار، نحوه رقابت، نحوه پرداخت، روش کاری سهام دار جدید، حضور شرکت‌های مشهور به شبه دولتی و موارد اینچنینی در اجرای اصل 44 و واگذاری‌ها همیشه حاشیه ساز بود اما موردی وجود نداشت که شرکتی بتواند خودش را بخرد و خصوصی شود. سایپایی‌ها البته دستشان خالی نیست. آنها قانونی که خود مجلس تصویب کرده را دارند. موضوع برای آنها اینطور است که طبق مصوبه مجلس شرکت‌های مشهور به شبه دولتی اجازه حضور در خرید و فروش و واگذاری‌ها را دارند. شرکت سرمایه گذاری سایپا و شرکت سرمایه گذاری کارکنان سایپا نیز گرچه زیرمجموعه شرکت مادر هستند اما شبه دولتی محسوب می‌شوند و از همین رو وارد خریدهای پیچیده‌ای شده و سایپا را برای سایپا خصوصی کرده‌اند. این موضوع فی‌نفسه عجیب و کمی شگفت انگیز است و باید مردان مالی این گروه را که زیرکانه توانستند چنین خریدی را هدایت کنند تحسین کرد.
در مقابل مخالفان این خرید نیز دستشان خالی نیست. ماده 198 قانون تجارت و موضوعی به نام سهام خزانه باعث می‌شود هیچ شرکتی نتواند خودش را بخرد. با این حساب این تحقیق و تفحص در صورت اجرایی شدن یکی از جذاب‌ترین تحقیق‌‌ها خواهد بود و باید از سایپا تشکر کرد که حتی اگر قربانی هم شود، باعث شده ضعف قوانین که مدت‌هاست فریاد زده می‌شود بیش از گذشته مشخص شود. وقتی همین تناقض قانونی را با رئیس کمیسیون صنایع مطرح شد، پاسخ دیپلماتیک «کمیسیون اصل 44 بر روی اصلاح قانون خصوصی سازی کار می‌کند» ارایه شد. هاشمی معتقد است، قانون مجلس برای خصوصی سازی همچون چاقویی است که از آن برای اصلاح و تراشیدن استفاده شود و نباید منجر به زخمی شدن یا حادثه گردد. نتیجه تحقیق و تفحص فوق و همچنین اتفاقات چند سال اخیر پس از هر واگذاری بزرگ شاید منجر به این شود که این چاقو جایش را با ابزار دیگری برای تراشیدن صنعت و اقتصاد عوض کند. ضربه این تغییر ابزار هم احتمال دارد برای سایپا بیش از دیگران باشد. آنها هفته بدی را می‌گذرانند. یک هفته پیش توانسته بودند تا آستانه درب ورودی ایران خودرو پیش روی کنند و در لحظه تاریخی می‌توانستند برادر بزرگ تر خودروساز را تصاحب کنند اما ابتدا با ممنوع اعلام شدن خرید ضربدری سهام توسط ایران خودرو و سایپا از سوی رئیس شورای رقابت به خانه خود بازگشتند و اینک در آستانه تحقیق و تفحصی قرار دارند که می‌تواند زحمات چند ماه گذشته آنها را که با خریدهای دقیق باعث خصوصی شدن سایپا شده بود، به خطر اندازد. در هفته بعد حتی فضای تبلیغات نیز با آنها نیست و ایران خودرو در برنامه انتخاب صد شرکت برتر ایرانی، اول شد که گرچه ربطی به این داستان ندارد اما باعث تکمیل اخم سایپایی‌ها شده است.
آنها با سرعت زیاد پیش‌روی کردند و اینک سنگر به سنگر عقب می‌روند. باید از هم اینک فکر کنند که مجوزهای خروج پول از سایپا برای خرید سایپا توسط هیات مدیره چطور انجام شده است، شرکت‌های زیرمجموعه با چه مجوزهایی خریدهای سنگین‌تر از سرمایه ثبت شده داشته‌اند، نفع سهام‌داران سایپا تا چه حد لحاظ شده، رقابت تا چه حد وجود داشت، قیمت واگذاری عادلانه بود، روش قانونی انتخاب شده چه بود و آیا نتیجه این خرید ممکن است مشکلاتی برای این گروه ایجاد کند؟
در عین تحسین مردان مالی سایپا که توانستند چنین مفر قانونی را کشف کنند، باید بگویم امیدوارم این تحقیق رای بیاورد و انجام شود تا شاید نتیجه آن باعث شود مجلس در قوانین ضعیف و ناقصی که تصویب کرده تجدید نظر کند. برای اصلاح اقتصاد کشور چاقو ابزاری بسیار قدیمی است. شاید تحقیق و تفحص از سایپا باعث شود مجلس قانونی را که فعلا چاقوست با ابزار دیگری عوض کند تا حسین هاشمی نگوید: «صلاحیت خریدار مهم است، طرح‌های توسعه‌ای پس از واگذاری مهم است، شبه‌دولتی‌ها پول را از این جیب به آن جیب می‌کنند، هدف از واگذاری خلاص شدن از دست این شرکت‌ها نیست.»
و در پایان برای همه این‌ها باید سپاس‌گذار سایپا بود. تحقیق و تفحص از سایپا یعنی تحقیق و تفحص از قانونی که نمایندگان مجلس مدت‌ها پیش برای اجرای اصل 44 تصویب کردند.
/32
نظر شما