رسول شقاقی: اگر تا چند روز پیش در سایپا قدم می‌زدید احتمالا این شوخی را می‌شنیدید که «ایران خودرویی‌ها دارند برای ما کار می‌کنند.» در یک ماه گذشته بزرگترین خودروساز کشور با کابوسی به نام تصاحب توسط سایپا روبه رو بود تا دیشب که اعلام ابطال معامله بلوک 9 درصدی رنا توسط شورای رقابت و غیرقانونی اعلام شدن هر خرید ضربدری توسط دو خودروساز اصلی آرامش را برای آنها به ارمغان آورد. در آن سو اما سایپا که مدیرانش بارها اعلام کرده‌اند قصد تملک ایران خودرو را نداریم با یکی از بزرگترین چالش‌های این گروه مواجه شدند. وضعیت آنها مانند دونده‌ای است که یک قدم مانده به خط آخر و در آستانه کسب مقام اولی،به زمین بخورد.
ابطال معامله رنا
هیچ کس فکر نمی‌کرد شورای رقابت که از روز تشکیل در برخورد با خرید و فروش‌های انحصاری و ضد رقابتی نتوانسته بود جایگاهی داشته باشد بتواند معامله بلوکی خرید ایران خودرو توسط رنا را به دلیل ایجاد انحصار غیرقانونی اعلام کند. این شورا البته از نظر حقوقی ابطال نکرده ولی نظر رسمی خود را داده تا مسیر ابطال طی شود. اکثریت سهام رنا به سایپا تعلق دارد و گفته می‌شود گروه سایپا پس از خرید بلوک ایران خودرو توسط رنا، در حال جمع آوری سهامی با سهم 26 درصد بود تا پله پله خود را به 51 درصد مورد نظر برساند. توافقی نیز بین شستا و صندوق بازنشستگی که 17 درصد از سهام ایران خودرو را دارند با سرمایه گذاری سایپا شده بود تا با مبلغی بیش از 600 تومان برای هر سهم، در بلوک‌های سه درصدی سرمایه گذاری سایپا آن را از آن خود کند. رئیس شورای رقابت، جمشید پژویان، به خبرآنلاین گفته است:"اگر یک کمپانی خودرو سازی توسط یک کمپانی دیگر خودرو سازی بخواهد خریداری شود ممکن است باعث ورود شورای رقابت به این تصمیم شود و با این واگذاری مخالفت به عمل آید." پژویان در این مصاحبه از قانون ضد انحصار یاد می‌کند. با این منطق خرید بلوک ایران خودرو توسط سرمایه گذاری رنا که از زیرمجموعه های سایپا است قابل انجام نخواهد بود تا همچنان جاده مخصوص با دو خودروساز به حیاتش ادامه دهد.
برد و باخت سایپا
سایپا ایران‌خودرو را از دست داد و این در شرایط فعلی که فرصتی تاریخی را از دست داده‌اند، خبر بدی محسوب می‌شود اما خبر بدتری نیز هست و آن موضوع استراتژیک بودن این خرید بود. گرچه هنوز گزارشات شفافی از سوی سایپا و ایران خودرو به بورس اعلام نشده و همین باعث بسته شدن نماد خودروسازان شده اما گفته می‌شود سایپا برای تمام خریدهایش مبلغی در حدود سه هزار میلیارد تومان در نظر گرفته که از این مقدار 600 تا 800 میلیارد تومان آن نقد است. آنها که ابتدا توسط زیرمجموعه‌ها، سایپا را خریدند و سپس در رنوپارس با خرید ایدرو ایران خودرو را کنار زدند، در ایستگاه آخر که منجر به تملک بیش از 96 درصد از صنعت خودرو کشور بود متوقف شده‌اند. فقط در یکی از اعداد، جمع بدهی‌های جاری شرکت سرمایه‌گذاری سایپا که بخش قابل توجهی از سهام سایپا را خریده در نه ماهه اول امسال با 572 درصد افزایش نسبت به ابتدای سال جاری به 8733914 میلیون ریال رسیده است.
یک تحلیل این است که با توجه به حجم بسیار زیاد پول خارج شده از سایپا برای خرید‌هایی که تدارک دیده شده، سایپا مجبور به خرید ایران خودرو بود تا از ظرفیت‌های توسعه‌ای و برندهای متنوع این گروه خودروسازی برای بازپرداخت دیون و ماندن در کورس خودروسازی بهره برد.
آنها البته بازنده تمام عیار نیستند. سایپا رنوپارس را دارد و می‌تواند خوشحال باشد که جمشید پژویان خرید سایپا توسط زیرمجموعه‌ها را غیرقانونی ندانست گرچه از بررسی بیشتر و اظهارنظر تا 10 روز آینده سخن گفت. باید دید استراتژی جدید مردان مالی این شرکت که در انتخابات اتاق بازرگانی نیز حضور پررنگی دارند چه خواهد بود.
ایران خودرو برد ولی باخت
حتی اگر فرض را بر این بگیریم که سایپا قصد تملک ایران‌خودرو را نداشت، باز نمی‌توان منکر ضعف اولین خودروساز کشور در مسائل مالی و بورس شد. آنها پس از از دست دادن جمشید ایمانی که اینک در مقام ریاست هیات مدیره گروه سایپا قرار دارد، هیچ جایگزین مناسبی معرفی نکرده و نشان داده‌اند چقدر در طوفان‌ها آسیب پذیر هستند. ایران خودرو با شانس و اتفاق از کابوسی بزرگ نجات یافت. باید دید آیا این اتفاق تلنگری برای قوی شدن در زمینه برنامه‌های مالی می‌تواند باشد یا همچنان تولید در اولویت است.
/32
نظر شما