اربعین با این ماهیت و قدرت تأثیرگذاری، توانایی درونی، معناسازی و اجتماعسازی میتواند بیش از گذشته مورد بهرهبرداری روحی، معرفتی و اجتماعی قرار بگیرد. آنچه به عنوان جشنواره اربعین شاهدیم این است که چگونه میتوانیم از هنر برای بازنمایی اربعین استفاده کنیم.
اگرچه پیادهروی اربعین یک سنت قدیمی در جامعه عراق بوده است اما اکنون به عنوان یک مناسک بیبدیل از آن میتوانیم یاد کنیم که گستره بسیار عظیمی دارد. گستره اربعین در گروه جنسیتی زنان و مردان،گستره سنی جوانان، کودکان، میانسالان و هم گستره ملیتی فضایی دارد که قابل تبیین نیست. همچنین هم در داخل منطقه و هم در خارج از منطقه یک مناسک فراطبقاتی و عظیم است که مسائل اقتصادی،اجتماعی و سایر امور را در برمیگیرد. مراسم اربعین با سایر مراسمها تفاوت ویژهای دارد، هم از لحاظ زمان و مکان و هم اینکه یک مراسم بسیار عظیم و گسترده است.
ما در اربعین با یک مراسم گسترده و عظیم روبرو هستیم که میدان عمل آن بسیار زیاد است. ترکیبسازیهایی که ما در مناسک اربعین مشاهده میکنیم بسیار کم نظیر است. اربعین مناسک دینی و سیاسی است. دو بال دین و سیاست این مناسک در دهه اخیر مکشوف بوده است. از یک طرف عمقدهی و از طرف دیگر فرصتی برای نشان دادن اقتدار اسلام و شیعه است. در حالی که سالهای گذشته داعش بخشهایی از خاک عراق را در اختیار داشت اربعین فرصتی عظیم بوجود آورد که شاهد خداخواهی و انسان دوستی در این مراسم بودیم. عشق خداوند و اهل بیت (ع) در مراسم اربعین متبلور است. نیکوکاری، میهماننوازی، مهرورزی و... ترکیبهایی است که در فضای اربعین به وضوح دیده میشود. اربعین به مراسمها و مناسکها معنایی خاص میدهد. آنچه که ما در اربعین مشاهده میکنیم طعم و رنگ اسلامی و شیعی است که آن را میتوانیم با طعمی خاص تعریف کنیم. علاوه بر اینها دلالت معنایی اربعین هم فرصت خاصی است.
اربعین با این ماهیت و قدرت تأثیرگذاری و توانایی درونی، معناسازی و اجتماعسازی میتواند بیش از گذشته مورد بهرهبرداری روحی، معرفتی و اجتماعی قرار بگیرد. آنچه به عنوان جشنواره اربعین مشاهده میکنیم این است که چگونه میتوانیم از هنر برای بازنمایی اربعین استفاده کنیم.
* متن سخنرانی مراسم اختتامیه پنجمین جایزه جهانی اربعین
نظر شما