نیلوفر مولایی: از نیویورک تا بلگراد، از روحانی تا لاریجانی، دو رئیس قوه با تجربه ای دیپلماتیک که روزگاری دورتر خود سکاندار مذاکرات هسته ای بوده اند، این روزها هریک با تکیه بر همان داشته ها و تجربه‌های دیپلماتیک خود تلاش می کنند دیپلماسی جمهوری اسلامی را پیش ببرد، یکی رئیس قوه مجریه و صدای «دیپلماسی دولت» و دیگری رئیس قوه مقننه و صدای «دیپلماسی پارلمانی» نظام.
ردپای دیپلماسی پارلمانی ایران در بلگراد
علی لاریجانی چند روز سخت و فشرده را سپری کرد، روزهایی که در جمع همتایان خود از نقاط مختلف دنیا، صدای دیپلماسی ایران شد. او که از ۲۱ مهرماه و در صدر هیاتی پارلمانی و در پروازی عادی و غیراختصاصی عازم بلگراد پایتخت صربستان شد حضوری پررنگ و محسوس در صدوچهل و یکمین نشست اتحادیه بین المجالس جهانی که با شعار «تقویت حقوق بین الملل؛ نقش و سازوکارهای پارلمانی و کمک همکاری منطقه ای» برگزار شده بود، داشت و تلاش کرد مواضع رسمی جمهوری اسلامی ایران در مسائلی چون برجام، حمله ترکیه به کردهای سوریه، مذاکره با عربستان و ...را به مقامات پارلمانی حاضر در این نشست مخابره کند.
حضوری به هنگام در اتحادیه بین المجالس جهانی
اتحادیه بین المجالس در واقع یک سازمان منحصر به فرد متشکل از پارلمان های ملی از سراسر جهان است که به دنبال تقویت «دیپلماسی پارلمانی» از یک سو و استفاده از نقش پارلمان‌ها در رشد دموکراسی از سوی دیگر است. این اتحادیه در سال ۱۸۸۹ تأسیس شد و نخستین نهاد انجمن ثابت برای مذاکرات چندجانبه سیاسی و مختص نمایندگان پارلمان بود اما در ادامه به یک سازمان بین‌المللی برای مجالس کشورهای مختلف تبدیل شد، مجالس ملی ۱۷۸ کشور عضو آی پی یو هستند و ۱۲ مجمع پارلمانی منطقه‌ای اعضای وابسته به شمار می‌آیند، این نهاد یک عضو ناظر ثابت در مجمع عمومی سازمان ملل دارد.
علی لاریجانی که ۱۲ سال است بر کرسی ریاست پارلمان ایران تکیه کرده است طی سالهای حضورش در پارلمان در تمامی این اجلاس ها حضوری تاثیرگذار داشته است. او در این دوره نیز و درست در روزهایی که از یک سو بحث عهدشکنی آمریکا در برجام و تلاش های اروپایی برای نجات توافق هسته ای داغ شده است و از سوی دیگر منطقه درگیر مسائلی چون حمله ترکیه به شمال سوریه و ناامنی ها در عراق است تلاش کرد با تکیه بر داشته های دیپلماتیک و پارلمانی اش هم مواضع ایران را از تریبون این اجلاس جهانی، تکرار کند هم راهکارهای جمهوری اسلامی برای حل مشکلات منطقه را پیش روی همتایانش بگذارد.
او پیش از سفر به بلگراد نیز بر این مهم تاکید کرد که «نشست اتحادیه بین‌المجالس جهانی فرصتی است که با رؤسای پارلمان‌ها در زمینه‌های گوناگون از جمله مشکلات منطقه‌ای و بین‌المللی و همکاری دوجانبه در زمینه توسعه گفت‌وگوها و همکاری‌های اقتصادی، صحبت شود.»
لاریجانی در سخنرانی مهمی که در این مجمع اجلاس اتحادیه بین المجالس جهانی داشت نیز بر همین مدار پیش رفت و در رابطه با موضوعات مختلفی همچون مسائل منطقه‌ای، بین‌المللی و تحریم‌های ایران پرداخت. او هم به ترامپ بخاطر خروجش از توافق برجام کنایه زد و تاکید کرد:«روابط بین‌الملل، شبیه تخته شطرنج است. بازیگران هرگز بازی را ترک نمی‌کنند.»، هم طرح معامله قرن را زیر سوال برد و گفت: «لحظه‌ای درنگ نمایید که چرا طرح‌های صلح متعدد نمی‌تواند محقق شود؟ مخصوصاً این طرح قلابی که قبل از تولد، سقط جنین شد؛ زیرا مبنای آن، احقاق حقوق عادلانه ملت فلسطین نبوده و برای اهداف دیگری این طرح‌ها ارائه شده است.»حضور لاریجانی در بین المجالس جهانی به این سخنرانی ختم نشد. آنچه حضور رئیس پارلمان در بلگراد را متفاوت کرد دیدارهای فشرده او با روسای پارلمان و برخی دیگر از مقامات حاضر در این اجلاس بود. شاید سابقه دیپلماتیک لاریجانی که تنه به تنه سوابق پارلمانی او می زند، او را در چشم حاضران در اجلاس متفاوت تر نیز کرده بود.
پیام روشن به سعودی ها و اردوغان
لاریجانی در این دیدارها هم هشدارهایی را درباره اوج گرفتن ناآرامی ها و تنش ها در منطقه داد هم از گفتگو با کشورهای همسایه از جمله عربستان استقبال کرد و تاکید داشت ایران مخالف حل مسائل میان خود با سعودی ها نیست اما آمریکایی ها نمی گذارند.
لاریجانی بی تفاوت از کنار مساله حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه نیز عبور نکرد و ضمن اعلام مخالفت ایران با این تصمیم دولت اردوغان گفت« ایران در رابطه با رفتار ترکیه اعتراض و مخالفت های خود را اعلام کرده است چرا که کشتار و آوارگی را دامن می‌زند و مسائل سوریه را پیچیده تر می کند، نباید اجازه داد ماجرای اخیر سوریه عمیق شود.» لاریجانی چندین بار در ملاقات هایش تاکید کرد «مساله سوریه با نظامی گری حل نمی شود»
از نامه های اوباما تا عهدشکنی ترامپ در برجام
بلاتکلیف ماندن برجام بعد از خروج آمریکا از این توافق و سردرگمی اروپایی ها از دیگر مباحثی بود که لاریجانی تلاش داشت در دیدارهایش به آن اشاراتی داشته و مواضع رسمی نظام را ابلاغ کند.او که خود زمانی سکاندار مذاکرات هسته ای بوده، چندین نوبت به تلاش های اوباما برای بازشدن باب مذاکرات هسته ای بین ایران و آمریکا اشاره کرد و گفت«توافق هسته ای ایران پس از سال ها ماجراجویی علیه ایران و دردسرهای ایجاد شده برای کشورمان به امضا رسید.
آقای اوباما ۲ نامه فرستادند که می خواهند در زمینه هسته ای با ایران مذاکره کنند، بحث بسیاری درباره اینکه می توان با آنها وارد مذاکره شد یا خیر، صورت گرفت و در نهایت به دنبال شرایط گذاشته شده، آنها پذیرفتند غنی سازی در ایران انجام شود و تحریم ها را برخواهند داشت، در واقع مذاکرات با این شروط آغاز شد.»او خطر رفتارهای خلاف عرف بین الملل ترامپ را گوشزد کرد و خطاب به رهبران دنیا گفت«با توجه به رفتارهای ناهنجار ترامپ در صحنه بین‌الملل، رهبران دنیا باید به هم اعتماد بیشتری کنند تا از این طریق برخی از خرابکارهای ترامپ در صحنه بین‌الملل علاج یابد.»
علی لاریجانی پس از سفر چند روزه خود چهارشنبه شب به کشور بازگشت و در جمع خبرنگاران در فرودگاه مهرآباد، با اشاره به دیدارهای خود با همتایانش، گفت: در حاشیه اجلاس فرصتی برای صحبت با رؤسای پارلمان ها و مقامات کشورهای حاضر در اجلاس به دست آمد و با ۱۷ نفر از رؤسای پارلمان های کشورهای مختلف در رابطه با مسائل منطقه ای، بین المللی بررسی و رایزنی داشته به ویژه در خصوص روابط اقتصادی مباحثی مطرح شد. لاریجانی در ادامه با بیان آن که بسیاری از مقامات کشورها از عدم تعهد آمریکا به توافق هسته ای ناراضی بوده اند؛ تصریح کرد:«بسیاری از این کشورها علاقمند به همکاری های اقتصادی با ایران هستند اما ممکن است روش کار متفاوت باشد.»
در ادامه اهم اظهارات رئیس مجلس شورای اسلامی در دیدارهایش در حاشیه نشست اتحادیه بین المجالس جهانی آمده است؛
| دیدار لاریجانی با ... |
اهم اظهارات رئیس مجلس |
| سلیمن شینین / رئیس پارلمان کشور الجزایر |
* لاریجانی: اوباما تقاضای مذاکره با هدف حل مشکلات را داشت و بر دو موضوع غنی سازی هسته ای ایران و برداشتن تحریم ها در این مذاکرات تاکید شد اما ترامپ آمد و زیر میز زد. * اتفاق خطرناکی است که آمریکا هر وقت دلش بخواهد هرکاری می کند و کشورهای دیگر یا تماشا می کنند یا با حرف زدن حمایت سیاسی دارند مانند اروپایی ها که فقط حرف می زنند اما به حرف های خود عمل نمی کنند. سلیمن شینین: {با تاکید بر بر ضرورت گسترش روابط اقتصادی و تجاری الجزایر با ایران}: تحریم های بانکی ایران می تواند مانعی بر سر این همکاری ها باشد لذا پیشنهاد می کنم برای رفع این موانع فکری کنیم. |
| نورلان پنگماتولین/ رئیس پارلمان کشور قزاقستان |
* لاریجانی: بر ضرورت گسترش روابط تجاری میان ایران و قزاقستان تاکید می کنم و تسهیل روادید برای توسعه گردشگری و تجار ایران و قزاقستان مسئله حائز اهمیتی است. * پنگماتولین: روابط میان مجالس ایران و قزاقستان برای ما بسیار مهم بوده و طبیعی است خواهان همکاری نهادهای قضایی، سیاسی و اقتصادی دو کشور هستیم. |
| احمد آل محمود/ رئیس پارلمان کشور قطر |
* لاریجانی: همان طور که رفتارهای نظامی در سوریه پاسخ نداد در جاهای دیگر نیز پاسخ نمی دهد و فقط به مردم سوریه خسارت وارد کرد و البته در یمن نیز اینگونه بود. *آل محمود: محاصره قطر اتفاق ناعادلانه ای بود که نباید رخ می داد، زیرا ما در مقابل نسل های آینده که در صلح باشند یا جنگ مسئول هستیم. |
| شان او فاریل/ رئیس پارلمان ایرلند |
* لاریجانی: ایران در زمینه توافق هسته‌ای وظایف خود را به درستی انجام داده است و عدم تعهد، به آمریکایی‌ها مربوط می‌شود تا جایی که پس از خروج از توافق هسته‌ای، روسای کشورهای فرانسه، انگلیس و آلمان از ایران درخواست خویشتنداری کردند و بعد در ادامه اینستکس زاییده شد که چندان هم کاربردی نیست لذا این مسائل به روابط ایران و اتحادیه اروپا صدمه می‌زند. *شان او فاریل: از افزایش همکاری‌های اقتصادی ، ایجاد کانال بانکی، بازگشایی سفارت ایرلند در ایران استقبال می کنیم. |
| والنتینا ماتونیکو/ رئیس مجلس سنای روسیه |
*لاریجانی: با توجه به رفتارهای ناهنجار ترامپ در صحنه بین‌الملل، رهبران دنیا باید به هم اعتماد بیشتری کنند تا از این طریق برخی از خرابکارهای ترامپ در صحنه بین‌الملل علاج یابد. *ماتونیکو: مواضع روسیه به‌طور شفاف به ایالات متحده اعلام شده و اقدام ترامپ تنش‌ها را افزایش داده است تا جایی که در سطح هشداردهنده‌ای قرار گرفته است. روسیه علنا و به صورت قاطعانه تحریم‌های یکجانبه علیه ایران را محکوم کرده و اعلام می‌کند؛ هیچ‌گونه تهدید دیگری سبب نخواهد شد ایران پای مذاکره بازگردد. |
| دبیرکل مجالس کشورهای اسلامی (puic) |
*لاریجانی: در مسئله فلسطین اتحادیه مجالس کشورهای اسلامی باید صدای رسای فلسطین باشد چرا که در آشفتگی‌های جهان اسلام به فلسطین بی‌توجهی می‌شود لذا سازمان شما باید در این رابطه حرفی بزند. *دبیر کل اتحادیه مجالس کشورهای اسلامی:به دنبال فعال کردن کمیسیون‌ها و کمیته‌های اتحادیه مجالس اسلامی هستیم تا قبل از مجمع عمومی سال آینده این کمیسیون‌ها فعال شوند. |
| رادک وند راچک/ رئیس پارلمان چک |
* لاریجانی: در مورد سوریه معتقد به گفت‌وگوی سیاسی هستیم اما برخی از کشورها راه‌حل نظامی را ترجیح می‌دهند که این کار غیرعاقلانه خسارت بزرگی در پی دارد. *ترامپ به هم ریختگی در منطقه ایجاد کرده و با وجود مذاکره با اتحادیه اروپا اما کار مهمی انجام نگرفته است *وند راچک: متأسفانه غیرنظامیان در سوریه و یمن در عذاب هستند. |
| الکا امبته/ رئیس مجلس آفریقای جنوبی |
*لاریجانی: رژیم صهیونیستی ۴۵۰ روستا را در فلسطین به طور کامل از بین برد که این جنایت بسیار بزرگی است و حالا می‌خواهند تحت عنوان (معامله قرن) آنها را بخرند. *امبیته: هیچگاه موضع آفریقای جنوبی در مورد فلسطین تغییر نخواهد کرد، این در حالی است که مردم لیبی و سوریه نیز در حال قربانی شدن هستند. |
| رئیس پارلمان مکزیک |
*لاریجانی: آمریکا به شکل دیگری مشکلاتی که برای ما ایجاد کرده را برای مکزیک نیز به وجود آورده است. البته از مواضع مکزیک نسبت به ایران و منطقه قدردانی کرده و امید است در سفر به ایران به همراه گروه دوستی، موضوعات مختلفی را بررسی کنیم. *رئیس پارلمان مکزیک: علاقمند به گسترش روابط اقتصادی میان دو کشور هستیم و البته معتقدیم تمام مناقشات باید به صورت صلح‌آمیز حل و فصل شود. |
| آنا برنابیچ/ نخست وزیر صربستان |
*لاریجانی: آمریکا در مسائل مختلف زورگویی می کند و ایران واکنش نشان می دهد، این در حالی است که اتحادیه اروپا گامی اساسی در رابطه با مسئله توافق هسته ای برنداشته است. * برنابیچ: صربستان نیز تحریم و مشکلات حاصل از آن را تجربه کرده است، لذا هر کمکی که بتوانیم به ایران خواهیم کرد. |
| اینگو آپه/ رئیس مجلس اتریش |
*لاریجانی: ایران مخالف حل مسائل میان ایران و سعودی ها نیست بلکه آمریکایی ها نمی گذارند و چنین فرصتی نمی دهند چرا که نفت آن ها در بودن این درگیری ها است و آمریکا دلیل مهم مناقشه ایران و عربستان است. *آپه:{ با ابراز تاسف از خارج شدن آمریکا از توافق هسته ای}: تنها راه حل موجود برای امنیت جهانی از نظر ما همین توافق هسته ای است. |
| کلاود یاروت/ نایب‌رئیس پارلمان آلمان |
*لاریجانی: تنشی در خلیج فارس وجود ندارد، صیانت از خلیج فارس جزو دستور کارهای جمهوری اسلامی ایران است اما مشکل از بازیگران دیگر منطقه است، البته پیشنهاد «طرح صلح هرمز» مطرح شده توسط رئیس جمهور ایران برای حفظ امنیت خلیج فارس است و در این مسیر نیازی به نیروهای خارج از منطقه نیست. *نقش اتحادیه اروپا در سوریه نمی تواند صرفاً نصیحت باشد، در حالیکه شما عادت کرده اید فقط ما را نصیحت کنید و آلمان می تواند نقش قوی‌تری بازی کند اما این گونه نشده است. *اگر سعودی‌ها راه حل سیاسی را بپذیرند ایران در مسئله یمن میانجیگری خواهد کرد، البته آمریکا تصور می کند هنوز زمان دوشیدن پول از عربستان برای اصلاح تمام نشده است. *یاروت: اتحادیه اروپا از روسیه درخواست فشار بر اردوغان را داشته و اینکه به ترکیه اسلحه فروخته نشود، اما اردوغان گفته است اگر در مسئله نظامی‌گری سخت بگیرید، موج آوارگان را به سمت اروپا رها می کنم، البته ایران می‌تواند در این مسئله کمک رسان باشد. |
| الکساندر ووچیچ/ رئیس جمهور صربستان |
*لاریجانی: ایران به تعهدات خود در برجام عمل کرد، اما اتحادیه اروپا فقط حمایت سیاسی از ایران کرد و تعهدات عملی خود را اجرایی نکرد. *ووچیچ: هیچ کشوری نمی تواند به ایران فشار بیاورد. |
| شیرکو میرو/ رئیس کمیسیون سیاست خارجه مجلس عراق |
*لاریجانی: توسعه و امنیت عراق برای ایران منفعت بسیار دارد، برخی از کشورها آرامش و امنیت در عراق را نمی پذیرند و از زمان آغاز سیاست‌های جدید عراق، عده‌ای با آن مخالفت کرده و از همان ابتدا کار تروریستی انجام دادند، در حالی که موضع ایران در قبال عراق مشخص است. *اگر چه تظاهرات به صورت طبیعی در همه کشورها دیده می شود، اما پشت تظاهرات مسلح و خشونت آمیز مسائل دیگری نهفته است که بحمدالله با نقش بارز آیت الله سیستانی این مشکل رفع شد. *رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس عراق بر روابط عمیق و ممتاز میان دو کشور، اهمیت توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی، به خشونت کشیده شدن تظاهرات از طریق فعالیت عده‌ای در شبکه مجازی و... تاکید کرد. |
| بارسل ام/ رئیس مجلس نمایندگان هند |
*لاریجانی: تروریسم مسئله مهم در منطقه است و اگر همکاری‌های نزدیک داشته باشیم این مشکل حل خواهد شد، هر چند برخی از کشورها رفتار دوگانه ای دارند و نمونه این رفتار دوگانه در افغانستان دیده می شود. بارسل ام: هند و ایران هر دو قربانی تروریسم هستند، لذا وظیفه داریم تروریسم را در منطقه از بین برده و محکوم کنیم ضمن آنکه افزایش ظرفیت سازی و اعتماد سازی به ویژه از طریق دیپلماسی پارلمانی ضروری است. |
| اسد قیصر/ رئیس پارلمان پاکستان |
*لاریجانی: تحرکات کمی میان ایران و پاکستان در زمینه مسائل اقتصادی دیده می‌شود اما باید کمک کرد دو کشور منطقه از ظرفیت هم استفاده کنند. *اسد قیصر: از حمایت ایران از مسئله کشمیر و استقبال بسیار خوب ایران از نخست وزیر این کشور طی روز گذشته تشکر می کنیم و بر افزایش روابط اقتصادی با ایران تأکید داریم. |
| طلعت جعفری/ رئیس پارلمان مقدونیه |
*لاریجانی:{با تاکید بر دیدگاه مثبت ایران در ارتباط با لغو ویزای ایران و مقدونیه}: اگر وزارتخانه امور خارجه مقدونیه پیگیری کند، ایران نیز شرایط آن را فراهم خواهد کرد، به ویژه اگر لغو ویزا صرفا مربوط به ویزاهای سیاسی و خدمت نباشد چرا که ایران کشوری توریست‌پذیر است و این مسئله به لحاظ اقتصادی نیز برای ایران حائز اهمیت است. *طلعت جعفری: مبنای توسعه روابط بر توافقنامه‌ها است و حذف ویزا و توافق‌هایی همچون آموزشی، فرهنگی و تجاری در توسعه روابط کشورها بسیار حائز اهمیت هستند. |
| رئیس مجلس صربستان | * لاریجانی: آقای ترامپ نیز اکثر نظامات را زیر پا گذاشته است، مشکل این است که ضمانت اجرایی نداریم، اکنون ترامپ تصمیمی برخلاف تعهدات بین المللی می گیرد و دیگر کشورها در جایگاه تماشاچی صرفا ابراز تاسف می کنند؛ لذا باید ضوابطی برای جلوگیری از این رفتارها ایجاد کرد و اجلاس بین المجالس باید در این زمینه ورود کند. * رئیس مجلس صربستان: بلگراد از هیچ کس دیکته نمی گیرد و نظر خاصی به توسعه روابط ایران و صربستان قائم هستم. |
23/ 2727
نظر شما