چرا آمار تجرد قطعی در حال بیشتر شدن است؟/ پاسخ یک جامعه‌شناس

نرگس صابری: در یکی دو دهه اخیر، تغییر سبک زندگی باعث شده که بسیاری از جوانان بدون توجه به قضاوت‌ها با ازدواج مخالف کنند و به سوی «تجرد قطعی» کشیده شوند. 

افراد در سن ۲۰ تا ۳۵سال تمایل بیشتری به ازدواج از خود نشان می‌دهند؛ زمانی که سن افراد از ۳۵ سال می‌گذرد، امکان تجرد قطعی در آنها بیشتر می‌ شود. جدا از اینکه تمایل به ازدواج و جدا شدن از زندگی فردی در این افراد کم است، با بالا رفتن سن، امکان ازدواجشان نیز کاهش می‌یابد.

اگر چه هنوز درصد کسانی که وارد مرحله تجرد قطعی شده‌اند کمتر از ۴درصد است، اما آمارها نشان می‌دهد از سال ۸۵ تا ۹۵، یعنی پس از انتشار آخرین آمار موجود، درصد این افراد روند صعودی داشته است. این افزایش جدا از دلایلی که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود، یکی از اصلی‌ترین دلایل بحران جمعیت محسوب می‌شوند.

چرا افراد وارد مرحله تجرد قطعی می‌شوند؟

الهه دختر ۳۳ ساله‌ای است که هنوز ازدواج نکرده و از دلایل آن به خبرآنلاین می‌گوید: «دلایل زیادی وجود داشت که من ازدواج نکردم. حالا در این سن از اینکه تا آخر عمر تنها و مجرد بمانم می‌ترسم‌. در سن کم به نظرم ازدواج کردن برایم زود بود و اهمیتی به آن نمی ‌دادم. از سن ۲۵ سالگی به بعد دلیلم برای ازدواج نکردن این بود که خواهر بزرگ‌ترم هنوز مجرد بود و فکر کردم اگه من به خواستگارم جواب مثبت بدهم ممکن است در روحیه‌اش تاثیر منفی بگذارد بعد از آن وارد یک رابطه طولانی ۴ساله شدم که در نهایت تمام شد، اما طبیعتا در آن دوره به همه جواب منفی می ‌دادم. این شد که مجرد ماندم.»

افرادی که با دلایل مشابه الهه نتوانسته‌اند ازدواج کنند زیادند، اما یقینا این‌ها تنها دلایل مجرد ماندن نیستند.

رسول، جوان ۳۸ ساله‌ای که هنوز ازدواج نکرده است. او درباره علل مجرد ماندنش به خبرآنلاین می ‌گوید: «قبل از ۳۰سالگی فکر می‌کردم چرا وقتی هنوز به ثبات اقتصادی نرسیدم باید مسئولیت قبول کنم؟ در واقع همه‌اش مشغول جمع و جور کردن زندگی‌ام بودم. بعد از اون شخص مناسبی وارد زندگی‌ام نشد و از سن ۳۵سالگی تا الانم واقعا هیچ میلی به ازدواج و قبول مسئولیت ندارم. تنهایی زندگی‌ام راحت‌ تره.»

برخی نیز به دلیل تغییر ناگهانی الگوی ازدواج از سنتی به مدرن (آشنایی قبل از ازدواج)، نتوانسته‌اند خود را با الگوهای جدید تطبیق دهند. جالب است بدانید به‌ دلیل بالا بودن آمار طلاق در کشورمان بهانه بخش زیادی از افراد برای ازدواج نکردن فوبیای طلاق است.

به‌ طور کلی مسائل زیاد دیگری از قبیل تغییر الگوی زندگی، عدم مسئولیت‌پذیری، مشکلات اقتصادی، وابستگی به خانواده و... دلایل مجرد ماندن افراد تا سن ۳۵ سالگی و وارد شدن به مرحله تجرد قطعی محسوب می‌شود.

امیرمحمود حریرچی، جامعه شناس درباره دلایل مجرد ماندن جوانان به خبرآنلاین می‌گوید: «در میان دلایل مجرد ماندن افراد شرایط اقتصادی را نمی‌توان نادیده گرفت. خانواده‌های کم درآمد یا کسانی که شغل ندارند و نمی‌توانند یک زندگی مشترک را شروع کنند بیشتر تمایل به مجرد ماندن دارند. دلیل دیگر مربوط به فرهنگ است. توقعات افراد در حال حاضر خیلی بالا رفته و جوانان نمی‌توانند زندگی را ساده شروع کنند. متاسفانه جامعه ما ساده زیستی را فراموش کرده و من مقصر را مسئولان می‌دانم، زیرا وقتی به عنوان الگو در شرایط بسیار لاکچری زندگی می‎‌کنند و به مردم توصیه ساده زیستی می‌کنند، آنها نمی‌توانند چنین توصیه‌ای را بپذیرند، زیرا ساده زیستی باید یک انتخاب باشد نه  اینکه بر افراد تحمیل شود.»

او ادامه می‌دهد: «نکته بعدی آمار بالای طلاق است که وحشت ایجاد می‌کند. کسی که در آستانه ازدواج است فکر می‌کند ازدواج ها چرا باید به این مرحله برسد؟ من نوعی هم اگر بخواهم ازدواج کنم ممکن است با شکست مواجه شوم. پس مجرد ماندن را ترجیح می دهم. از آنجا که تعریف درستی از ازدواج نداریم. از یک طرف به آن رنگ معامله داده‌ایم و از طرفی مشکلات دیگری که ذکر شد هم باعث ایجاد ترس می‌شود. برخی افراد می‌خواهند وارد این مشکلات نشوند و ممکن است وارد مرحله تجرد قطعی شوند که آسیب‌های بیشتری به فرد و جامعه می‌زند.»

خانه‌های تک نفره در حال افزایش است

جمعیت شناسان اصطلاح تجرد قطعی را به افرادی اطلاق می‌کنند که بدون حتی یک بار ازدواج وارد سن ۴۰سالگی می‌شوند. از آنجا که سن بارداری مطلوب برای این افراد تمام شده، تمایل به ازدواج هم تا حد زیادی در آنها کم می‌ شود. به این ترتیب احتمال مجرد ماندن این افراد برای همیشه بسیار بالاست.

در حال حاضر و طبق آخرین آمار که در سال ۹۵ منتشر شده است، شاخص تجرد قطعی برای مردان ۳.۶ درصد و برای زنان ۲.۸درصد است. این آمار بیشتر در استان‌ های بوشهر، کرمانشاه و خوزستان درحال افزایش است.

افرادی که تصمیم به تجرد قطعی می ‌گیرند یا ناخواسته وارد آن می‌شوند، آمار افزایش فردی شدن زندگی‌ها و ایجاد خانه‌های تک نفره را بالا می‌برد.  این یکی از دلایلی است که در نهایت به بحران جمعیت می‌انجامد.

 حریرچی در این باره می‌گوید: «جوانان ما معیار درستی برای انتخاب همسر ندارند، بنابراین در درجه اول معیارها باید درست شود. خانواده‌ها هم باید برای راحت تر شدن ازدواج ها به جوانان یاری برسانند و از همه مهم‌تر مسئولیت دولت است. دولت باید امکاناتی را برای سهولت ازدواج فراهم کند. در غیر این صورت آمار تجرد قطعی بالاتر از این هم می‌رود.»

۴۷۲۳۲