معلمان جدید حقوق ندارند اما مدارس نو می شوند

امید کریمی: قانون بودجه سال 1390 در حالی هنوز هیچ عاقبت مشخصی ندارد که از همین الان آموزش و پرورش نسبت به آن نگران است. هم بدنه آموزش و پرورش نگران است و هم مجلس. اما جنس نگرانی های دو طرف کاملا متفاوت است. وزیر آموزش و پرورش نگران است که مجلس بودجه سال 90 را کامل تصویب نکند و دو ماه دو ماه، به دولت بفرستد. یعنی محتمل ترین سرنوشتی که شش روز مانده به پایان سال 89، برای بودجه 90 پیش بینی می شود.

حمیدرضا حاجی بابایی دراین باره گفته است: «به نظر بنده بودجه 2 دوازدهمی پیام خیلی خوبی ندارد؛ هر چند ممکن است در شرایط فعلی مباحث گوناگونی مطرح باشد از جمله اینکه نمایندگان مجلس معتقد باشند لایحه بودجه، دیر به مجلس ارائه شده است. اما به عنوان اصل کار، یکپارچگی بودجه می‌تواند بسیاری از مشکلات دستگاه‌ها و سازمان‌ها از جمله آموزش و پرورش را برطرف کند و باید تدارک دیده شود که در فرصت مناسب لایحه بودجه به صورت یکپارچه بررسی شود.»

اما ترس وزیر آموزش و پرورش از این روش بودجه ریزی، درحالی است که مجلس نگران بخش دیگری از ماجراست. چند روز پیش اعلام شد بیش از 94 درصد بودجه آموزش و پرورش صرف حقوق پرسنلی می شود. جالب اینکه مجلس پیش بینی کرده است که با افزایش 8 درصدی بودجه سال 90 آموزش و پرورش در لایحه پیشنهادی دولت، معلمان تازه وارد حقوق ندارند. دراین باره علی عباسپور تهرانی، رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، دراین باره گفته است: «12 هزار و 313 میلیارد تومان بودجه هزینه‌ای برای آموزش و پرورش در نظر گرفته شده است. در سال 1389 کل پرسنل رسمی آموزش و پرورش حدود 855 هزار نفر بود، در سال 1390 با توجه به تکالیفی که در ارتباط با استخدام معلمان حق‌التدریس و آموزشیاران نهضت‌ سوادآموزی به عهده آموزش و پرورش گذاشته شده و 40 هزار نیرویی که به استخدام وزارت آموزش و پروش درآمده‌اند، نیروهای آموزش و پرورش به 922 هزار نفر می رسید، بنابراین بیش از 70 هزار نفر در سال 90 به پرسنل رسمی حقوق‌بگیر آموزش و پرورش افزوده می‌شوند.»

آنطور که عباسپور می گوید حدود 93 تا 95 درصد از اعتبارات هزینه‌ای آموزش و پرورش صرف پرداخت حقوق و مزایای پرسنل می‌شود: «اگر حقوق و مزایای این 70 هزار نفر را هم اضافه کنیم، افزایش فقط 8 درصدی که برای اعتبارات هزینه‌ای دیده شده به این معناست که احتمال دارد باز درصد اعتبارات پرسنلی آموزش و پرورش از کل اعتبارات هزینه‌ای افزایش پیدا کند یعنی از حدود 95 درصدی که در سال 89 پیش‌بینی می‌شود بودجه جاری آموزش و پرورش صرف پرسنل ‌شود، بیشتر است.»

همچنین اسدالله عباسی، رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس می گوید با بودجه 12 هزار و 313 میلیارد تومانی آموزشی و پرورش، تازه استخدام های این وزارت خانه، حقوق ندارند: «در سال‌جاری اعتبارات هزینه‌ای وزارت آموزش و پرورش در لایحه بودجه معادل 11 هزار و 421 میلیارد تومان بوده است که امسال در لایحه بودجه 1390، این اعتبار با رشد 8/7 درصد معادل 12 هزار و 313 میلیارد تومان رسیده است. مشکلی که در بودجه سال 1390 آموزش و پرورش وجود دارد، عدم تخصیص اعتبار برای 70 هزار نیروی جدیدی است که آموزش و پرورش استخدام کرده است.»

اما وزیر پاسخ مجلس را، قانع کننده نداده است. او در حاشیه افتتاح مجلس دانش اموزی در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران در رابطه با عدم پیش‌بینی حقوق و مزایای نیروهای استخدامی جدید در لایحه بودجه سال 90 و نیز کسری بودجه احتمالی 30 درصدی اعتبارات آموزش و پرورش در سال آینده گفت: «در رابطه با تمام این موارد پس از نهایی شدن لایحه بودجه در مجلس به طور مشروح صحبت می‌کنم و توضیح می‌دهم.»

حاجی بابایی پیش از این گفته بود: «دولت تلاش کرده است تا اعتبارات جاری تمام دستگاه‌ها از جمله آموزش و پرورش را حدود 7 الی 8 درصد افزایش دهد که در این بخش حقوق معلمان و سایر هزینه‌های جاری مطرح بوده و مشکلی نخواهیم داشت، رشد 7 الی 8 درصدی اعتبارات جاری آموزش و پرورش نشان دهنده تناسب و توازن این اعتبارات با افزایش تعداد کارمندان آموزش و پرورش بوده است و بند (و) لایحه بودجه که مربوط به حقوق کارکنان است هیچ‌گاه دچار مشکل نمی‌شود و دولت آن را به هرشکلی تأمین می‌کند.»

با این حال نگرانی از کمبود بودجه جاری در حالی است که دولت برای جبران عقب ماندگی در نوسازی مدارس، بودجه این بخش به حدود هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. این درحالی است که سال گذشته با ضرب و زور به 650 میلیارد تومان رسید.

بودجه چه می گوید؟
در تمام بخش هایی که دولت بودجه سال آینده اموزش و پرورش را اعلام کرده است، کاهش وجود دارد. هرچند که افزایش 8 درصد بودجه این وزارت خانه پیش بینی شده است. در لایحه پیشنهادی بودجه سال 90، درباره بودجه آموزش و پرورش چنین آمده است: «اعتبارات آموزش و پرورش در سال 90، برابر با 118.839 میلیارد ریال پیش بینی شده است که 6.71 درصد از کل بودجه عمومی دولت را شامل می شود. درحالی که در قانون بودجه سال 89 سهم آموزش و پرورش 8.65 درصد از کل بودجه عمومی دولت بود.»

در بخش دیگری از لایحه بودجه آمده است: «بودجه آموزش و پرورش در لایجه بودجه سال 80، نسبت به قانون مصوب سال 89، در مجموع 8 درصد، در اعتبارات هزینه ای 7.7 درصد، در تملک دارایی های سرمایه ای، 12.5 درصد و در هزینه های اختصاصی، 14.1- درصد رشد کرده است. همچنین سهم آموزش و پرورش از اعتبارات هزینه عمومی دولت از 14.92 درصد در قانون بودجه در سال 89، به 13.24 درصد در لایجه بودجه 90 کاهش یافته است.»

مرکز پژوهش های مجلی اذعان می کند که بودجه آموزش و پرورش به مراتب کمتر از بودجه کلی دولت افزایش داشته است: «جمع اعتبارات دولت در منابع و مصارف بودجه عمومی، 39 درصد، اعتبارات هزینه ای، 21 درصد، اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای 50 درصد و اعتبارات هزینه های اختصاصی، 67 درصد رشد داشته است. جمع اعتبارات آموزش و پرورش از جمع اعتبارات دولت از قانون سال 89 به لایحه سال 90، از 8.65 درصد به 6.71 درصد کاهش یافته است.»

ریشه کنی بی سوادی، شاید از سال 91
مرکز پژوهش های مجلس پیش بینی کرده است عدالت آموزشی در سال 90، با مشکل مواجه شود: «اعتبار کمک به اجرای برنامه آموزش برای همه، در لایحه سال 90، نسبت به قانون سال 89، از کاهش 60 درصدی نشان دارد. این امر با توجه به وجود بیش از 3میلیون دانش آموز ویژه در خارج از مدرسه، می تواند موضوع ریشه کنی بی سوادی و اجرای عدالت آموزشی را با چالش جدی مواجه کند.»

همچنین درباره حمایت از تحصیل دانش آموزان شبانه روزی هم آمده است: «به سرویس ایاب و ذهاب دانش آموزان مدارس شبانه روزی روستایی و روستاهای مرکزی، در سال 89، معادل 300.00 میلیون ریال اعتبار اختصاص یافته بود. این رقم در لایحه سال 90، بدون تغییر باقی مانده است که با توجه به اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، نیاز به بازنگری دارد.»

بودجه زیاد می شود
این نگرانی ها درحالی است که حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات می گوید: «کمیسیون آموزش پیشنهاد افزایش بودجه آموزش و پرورش را به کمیسیون تلفیق داده است، نظر ما این است که اعتبارات سال آینده این وزارتخانه حداقل 12 الی 15 درصد افزایش یابد. در این رابطه وزارت آموزش و پرورش و اعضای کمیسیون آموزش باالاتفاق موافق هستند. رشد 8.7 درصدی در اعتبارات آموزش و پرورش ناکافی است. در سال جاری حدود 67 هزار نفر در آموزش و پرورش استخدام شده‌اند که حقوق و مزایای آنها در لایحه بودجه 90 پیش‌بینی نشده است. با توجه به پیشنهاد افزایش 6 درصدی حقوق تمام کارمندان دولت در سال آینده و با احتساب رشد طبیعی تورم و تأثیرات طبیعی هدفمندسازی یارانه‌ها بر قیمت حامل‌های انرژی و سایر هزینه‌های آموزش و پرورش، به نظر می‌رسد این میزان رشد منطقی نیست.»

به گفته او در این لایحه سرانه دانش‌آموزی از 24 هزار تومان به 27 هزار تومان، سرانه غذای دانش‌آموزان از یک‌هزار و 500 تومان در روز به 2 هزار و 500 تومان، اعتبارات برنامه‌های ورزش و سلامت دانش‌آموزان 2 درصد و اعتبارات دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی حدود 16 درصد افزایش یافته است: «طبیعی است که با این موارد افزایش، رشد حدود 8 درصدی اعتبارات آموزش و پرورش کافی نیست و اگر با این حجم، بودجه سال 90 این وزارتخانه بسته شود، در پایان سال آینده قطعاً با کسری بودجه مواجه خواهیم بود.»

مقایسه اعتبارات وزارت آموزش و پرورش با اعتبارات دولت (ارقام به میلیون ریال)

 44