امیدسلیمی بنی: وزارت رفاه و تامین اجتماعی در سال گذشته، هفتمین سال تاسیس خود را تجربه کرد و صادق محصولی، وزیر این مجموعه، به عنوان یکی از وزیران پر حاشیه کابینه، بارها برای پاسخ به سئوالات نمایندگان به مجلس رفت.
وزارت رفاه در سال گذشته، پیشانی یکی از بزرگترین برنامه های اقتصادی دولت بود. اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، به قدری در حیطه های مختلف زندگی باشندگان ایران، تاثیرگذار بود که هر خبر مربوط به آن، با انعکاسی چند برابر در رسانه ها، به گوش می رسید.
وزارت رفاه و تامین اجتماعی به عنوان اصلی ترین دستگاهی که وظیفه توزیع نقدی بخشی از یارانه ها را بر عهده داشت، سال گذشته را با پرکاری فراوانی پشت سر گذاشت که پرده آخر آن، ثبت نام از خانواده هایی بود که یارانه نقدی را دریافت نکرده بودند. با این همه، عملکرد وزارت رفاه آن چنان مقبول طبع نمایندگان نبود،
وزارت رفاه و تامین اجتماعی در سال گذشته، بسیار شلوغ و خبرساز بود و در ماه های پایانی سال نیز این شایعه به گوش رسید که وزیر جدیدی بر صدر آن تکیه می زند. در این گزارش کوتاه، به بخشهایی از مهمترین اخبار مربوط به این وزارتخانه در سال گذشته پرداخته می شود.
پرسش و باز هم پرسش، سایه استیضاح
سراسر طول سال، وزیر رفاه و تامین اجتماعی در معرض پرسش نمایندگان بود. گاهی، نماینده ای سئوالی در سطح ملی از او می پرسید و سیاستهای اختصاص بودجه برای مستمری بگیران سازمانهای حمایتی مانند بهزیستی را زیر سئوال می برد و گاهی، نماینده ای در حد اختصاص یک واحد درمانگاهی کوچک در شهرستان خود، صادق محصولی را به بهارستان فرامی خواند. هر چه که بود، محصولی، سال 89 را در سفر بین ساختمان نقره ای رنگ میدان ونک و سالن سه گوش بهارستان گذراند. بارها در کمیسیونهایی که او را فراخوانده بودند، احضار شد و هنوز پاسخ سئوال قبلی را نداده بود که از کمیسیون دیگری، سئوالات متعدد برای او اعلام وصول شد.
محصولی، 3 بار نیز به دلیل قانع نشدن نماینده پرسشگر، مجبور به ارائه توضیحات خود در صحن علنی مجلس شد. بار اول و دوم، در صحن علنی بهارستان، پشت میکروفن رفت و درباره وضعیت وزارت رفاه و تامین اجتماعی توضیح داد و پس از رای گیری مشخص شد این توضیحات، نمایندگان را قانع نکرده است.
بلافاصله، صحبت از استیضاح محصولی به میان آمد، تا جایی که یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی به رسانه ها گفت در صورتی که محصولی یک بار دیگر نتواند مجلس را با توضیحاتش قانع کند، خود به خود، برکنار است! این اظهار نظر که چندان انطباق دقیقی با آئیثن نامه داخلی مجلس نداشت، مدیران ارشد وزارت رفاه را برآشفت تا در توضیح خبر منتشر شده، نکاتی را به مردم بگویند. هر چه که بود، صادق محصولی برای بار سوم و این بار به جهت عملکرد شستا، شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی به مجلس فراخوانده شد و در صحن علنی، به پرسشها، پاسخ گفت. محصولی گفت که سود یک هزار و یکصد میلیارد تومانی در سال، نشان می دهد مدیریت شستا موفق بوده و توانست نمایندگان مردم را قانع کند.
ولی این انتهای پرسشها نبود. چون هفته بعد که محصولی تازه در صندلی وزارت آرام گرفته بود، این بار یکی دیگر از نمایندگان اقتصاددان کمیسیون اجتماعی، وی را برای ادای توضیح به بهارستان فراخواند: چرا تامین اجتماعی، سالانه 3 هزار و 500 میلیارد تومان ضرر می کند؟
در روزهای پایانی سال، به دلیل بررسی بودجه سال 90 نوبت به ادای توضیحات وزیر نرسید، ولی این چنین که از شواهد بر می آید، سال 90 نیز محصولی در مسیر ونک-بهارستان کثیرالسفر خواهد بود.
سازمانی که صندوق شد
سازمان تامین اجتماعی، با سابقه ای بیش از 60 سال، یکی از اصلی ترین سازمانهای بیمه گر و حمایتی حوزه کار و تولید است که طبق قانون، موظف به بیمه اجباری تمامی حقوق بگیران غیر دولتی و کارگر است. این نهاد در سالهای گذشته با مشکلات فراوانی از جهت رسیدن به نقطه سر به سری ورودی حق بیمه و درآمد و خروجی هزینه ها مواجه شده که شرح آن مفصل است.
سال 89، یکی از مدیرعاملان محبوب احمدی نژاد سازمان تامین اجتماعی را به فاصله چند روز پس از 25 تیرماه، سالروز تاسیس این نهاد، ترک کرد؛ علی ذبیحی که در روزهای مدیریتش بر این صندوق نتوانسته بود به خوبی از پس هدایت سرمایه ها و هزینه ها برآید و انتقادات زیادی را از ناحیه کارگران، بیمارستانهای طرف قرارداد، مجلس و سایر بخشهای مرتبط با کارش تحمل کرد.
محصولی، به جای ذبیحی، حافظی را به مدیریت عامل این صندوق تعیین کرد که سابقه کار در بیمه خدمات درمانی را در کارنامه دارد. هر چند این انتصاب به مزاق عده ای از نمایندگان خوش نیامد و انتصاب یک پزشک را در یک سازمان بیمه گر به صلاح ندیدند، ولی این تغییر، اصلی ترین انتقاد به عملکرد وزارت رفاه درباره مدیریت کلان تامین اجتماعی نبود.
اصلی ترین انتقادها زمانی بالا گرفت که اساسنامه جدید تامین اجتماعی، این سازمان را به نام "صندوق" خواند و تعیین اعضای تاثیر گذار شورای عالی بیمه و شورای عالی تامین اجتماعی را در اختیار مقامات وزارت رفاه قرار داد.
هر چند این اساسنامه با استفساریه ای که از سوی معترضان تنظیم شده بود به معاونت حقوقی و قوانین مجلس رفت تا تکلیف قانونی بودن آن مشخص شود، ولی اجرای آن، از همان ساعتی که وزیر مهر تایید را پای آن گذاشته بود، آغاز شد.
با صندوق شدن سازمان تامین اجتماعی، کارگران به عنوان اصلی ترین بیمه گذاران این سازمان، همچنان فعالیت خود را برای تغییر اساسنامه جدید و بازگرداندن وضعیت به حال سابق، آغاز کردند که تا پایان سال 89، موفقیتی در برنداشته است و سازمان تامین اجتماعی، صندوق ماند که ماند.
تحقیق و تفحص از زیردستان
یکی از اصلی ترین چالشهای وزارت رفاه و تامین اجتماعی، زیر سئوال بردن وضعیت مالی و عملکرد مدیران ارشد نهادهای تابعه این وزارتخانه در سال 89 بود. نمایندگان مجلس و عموما اعضای کمیسیون اجتماعی، شمشیرها را از رو بستند و با اعتراض به درآمدهای ده ها میلیون تومانی و پاداشهای بازنشستگی صدها میلیونی مدیران تابعه وزارت رفاه، عملکرد این وزارتخانه را زیر سئوال بردند. نهایتا با ارائه طرح تحقیق و تفحص از توابع وزارت رفاه، مقرر شد سازمان تامین اجتماعی، شرکتهای سرمایه گذاری این سازمان و سازمان بازنشستگی کشوری زیر ذره بین کمیته های سه گانه تحقیق و تفحص قرار گیرد.
هر چند کلید این طرح در مردادماه خورد، ولی تا پایان سال، هیچگونه اطلاعات دقیقی درباره تحقیق و تفحص از این سازمانها منتشر نشد. نمایندگان درگیر در کمیته های سه گانه، هر وقت با این پرسش مواجه می شدند که از تحقیق و تفحص چه خبر، در پاسخهای کلی و مبهم از "تخلفات بسیار زیاد" و "سوءاستفاده های فراوان" حرف می زدند و عملا چیزی ارائه نمی کردند.
مدیران ارشد وزارت رفاه نیز با گشاده رویی گفتند از این طرح استقبال می کنند چون فرصتی برای آنهاست تا توانایی ها و سلامت مدیریت و عملکرد خود را اثبات کنند.
با این حال، رئیس هیات تحقیق و تفحص از این نهادها اعلام کرد در سال 89 قادر به ارائه گزارش دقیق در صحن علنی نیست و فرصت برای مطرح شدن نام صادق محصولی به عنوان وزیری که مورد تحقیق و تفحص قرار گرفته، در سال آینده -احتمالا- مهیا خواهد شد.
با این همه، آخرین اخبار مطرح شده در رسانه ها را هادی مقدسی نماینده بروجرد و نایب رئیس یکی از کمیته های تحقیق در اختیار رسانه ها گذاشت. به گفته وی، تامین اجتماعی، سالانه 3 هزار و 500 میلیارد تومان ضرر می دهد و تنها عامل آن، بی برنامگی و سوء مدیریت در عبور از بحرانی است که این نهاد را در برگرفته.
بیمه های زیان ده و یک کاسه کردن آنها
طرح یک کاسه کردن بیمه های سراسر کشور و تشکیل بیمه سلامت، یکی از کارهای پر قال و مقال وزارت رفاه در سال 89 بود. هر چند تا آخر این سال، اقدامات نهایی برای اجرای این طرح به جایی نرسید، ولی وزیر رفاه در یکی از سخنرانیهایش از عدم پذیرش برخی بیمه گرها مانند تامین اجتماعی برای پیوستن به نظام بیمه یکپارچه سلامت خبر داد. وزیر رفاه برای این مدعا، نکته ای را مثال زد. صندوقی مانند بیمه بازنشستگی کارگران صنایع، نزدیک به 17 هزار میلیارد تومان بدهی و دین دارد و تامین اجتماعی برای اینکه این صندوق به آن محلق شود، درخواست کرده این کسری بودجه تامین شود.
با این حال، نمایندگان مجلس با حمایت از این اعلام کردند با یک کاسه کردن بیمه ها، اجرای نظام جامع سلامت و طرحهایی مانند پزشک خانواده و نام ارجاع مقدور خواهد شد. ولی معلوم نیست آیا با این کار، منافع بین النسلی صندوقهایی که هم اکنون نیز وضعیت چندان خوبی ندارند (تامین اجتماعی) در پیچ و خم اجرای این طرح عظیم، چقدر پاسداری می شود؟
هدفمندی یارانه ها و توزیع نقدی آن
توزیع نقدی یارانه ها از اساسی ترین اقدامات وزارت رفاه در ماه های پایانی سال 89 بود، این کار که با دریافت اطلاعات خانواده ها آغاز و با واریز چند مرحله ای نقدی یارانه ها به حساب کسانی که سرپرست خانواده اعلام شده بودند، ادامه یافت، یکی از عظیمترین پروژه هایی بود که وزارت رفاه در آن نقش داشت.
پرده آخر این طرح در سال 89، دریافت اطلاعات خانوارهای جدیدی بود که به هر دلیلی نتوانسته بودند نام خود را در لیست مواجب بگیران ثبت کنند.
هر چه بود، صادق محصولی در صدا و سیما اعلام کرد این دسته از خانواده ها، با دریافت یارانه های ماه های سابق، یکجا، چند ماه را دریافت می کنند. تصمیمی که بلافاصله با واکنش دبیر ستاد هدفمندی یارانه ها، مواجه و اعلام شد که تنها یارانه نقدی پس از ثبت نام جدید به حساب خانواده ها واریز می شود.
محصولی، رفتن یا ماندن؟
ایراندخت عطاریان، مدیرعامل سازمان بازنشستگی کشوری، نام چندان شناخته شده ای نبود تا زمانی که خبرگزاری ایلنا به نقل از منابع نامعلوم گفت وی به عنوان جانشین صادق محصولی در آینده ای نزدیک به مجلس معرفی می شود.
با وجودی که برخی از رسانه ها به این خبر واکنش نشان دادند و برخی رایزنیها نیز احتمال این تغییرات را قوت بخشید، ولی عملا با سکوت نهاد ریاست جمهوری و وزارت رفاه، هیچ اطلاعات جدیدی به این خبر اضافه نشد.
این سکوت تا جایی پیش رفت که سکوت شخص عطاریان نیز با عدم توجه به پرسشها و درخواستهای مکرر خبرنگاران برای گفتگو و شفاف سازی این مسئله، به شایعات دامن زد. تنها اظهار نظر رسمی را مدیرکل روابط عمومی صندوق بازنشستگی اعلام کرد که در گفتگو با خبر آنلاین از "دامن زدن به این شایعات برای تحت الشعاع قرار دادن پرداخت 20 هزار میلیارد تومانی به بازنشستگان" سخن گفت.
با این همه، سال 89 در حالی به پایان رسید که صادق محصولی بارها در مجلس حاضر شد و برای نمایندگان درباره عملکردش توضیح داد. قانع نشدن برخی از نمایندگان و پرسشهای مکرر آنها از محصولی، این تلقی را در میان کارشناسان دامن می زند که احتمال دارد برای کم کردن مشکلات مجلس و دولت، محصولی شاید در ترکیب سال آینده کابینه، حضور نداشته باشد و برخی اخبار نیز از احتمال حضور وی در کسوت نمایندگی یکی از شهرهای شمال غربی کشور به گوش می رسد. هر چه که هست، سراسر سال 89، این اخبار در رسانه ها به گوش می رسید که حضور محصولی در وزارت رفاه و تامین اجتماعی، حضوری متزلزل است و هر آن احتمال دارد شخص دیگری به جای وی بنشیند. با این همه، در لحظه تحویل سال محصولی، همچنان وزیر استراتژیک رفاه و تامین اجتماعی باقی ماند تا حداقل اختیار مدیریت 50 درصد از درآمد هدفمندی یارانه ها که گفته می شود نزدیک به 30 هزار میلیارد تومان در سال می شود را داشته باشد.
44/133
نظر شما