۴هزار و ۶۰۰میلیارد تومان معادل یک‌میلیارد دلار تاکنون برای احیای دریاچه ارومیه هزینه شده است و ارزش ریالی پروژه‌های سازه‌ای که تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد حدود ۱۰هزار میلیارد تومان است. اگرچه برنامه‌های بالادستی برای رسیدن دریاچه به تراز اکولوژیک تکلیف مشخصی به دستگاه‌های اجرایی داده است، اما بیم آن می‌رود که مسئولان در دولت و مجلس بعدی تامین حقابه دریاچه ارومیه را در اولویت قرار ندهند. احیای دریاچه ارومیه اگر به مطالبه مردمی تبدیل نشود، حکایتی شبیه به ماجرای «ممنوعیت کاشت برنج» می‌یابد که با وجود داشتن مصوبه شورای امنیت ملی در دولت فعلی، با افزایش بارندگی‌ها در سال۹۸ و امسال، به کلی کنار گذاشته شد. اگر مسائل محیط‌زیستی حوضه آبریز دریاچه ارومیه و سایر نقاط کشور اولویت دولت‌های بعدی نباشد آن‌وقت اوضاع به سرعت به شرایط پیشین بازمی‌گردد.
ورود قوه قضاییه برای احقاق حقوق عامه
مصوبات بسیاری برای احیای دریاچه ارومیه به تصویب رسید که مهم‌ترین آنها سیاست‌های کلی محیط‌زیست و منابع آب است که از سوی مقام معظم رهبری برای سال ۱۴۰۴ تکلیف شد. در این ۲سند، «ایجاد نظام جامع مدیریت در کل چرخه آب براساس اصول توسعه پایدار و آمایش سرزمین در حوضه‌های آبریز کشور، تهیه اطلس زیست‌بوم کشور و حفاظت، احیا، بهسازی و توسعه منابع طبیعی تجدیدپذیر (دریا، دریاچه، رودخانه و...) همچنین اعمال محدودیت قانونمند در بهره‌برداری از این منابع، متناسب با توان اکولوژیک آنها براساس معیارها و شاخص‌های پایداری، اکوسیستم حساس و ارزشمند و حفاظت از منابع ژنتیک و ارتقای آنها تا سطح استاندارد بین‌المللی» تأکید شده است.
قوانین دیگری همچون جزء«ب» ماده۳۸ برنامه ششم توسعه، ماده۲ قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌ها و آیین‌نامه اجرایی جلوگیری از تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب‌ها، آیین‌نامه نحوه حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌ها نیز در این زمینه وجود دارد.
مسعود تجریشی، مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به اجرایی شدن این مصوبات با پیگیری دفتر «حقوق عامه» دادستانی کشور، در نشست سالانه ستاد احیای دریاچه ارومیه گزارشی از وضعیت موجود این دریاچه ارائه کرد و گفت: تنها کاری که در سال‌های اخیر انجام ندادیم اعمال حقابه‌های زیست‌محیطی بود. زمانی می‌توان گفت دریاچه ارومیه احیا شده است که بتوان در این منطقه کانون‌های ریزگرد را برای سلامت انسان‌ها کنترل کرد و شاخص‌های کیفیت آب، نسبت یون‌ها، وضعیت بوم‌شناسی و در نهایت تفرج مردم را سنجید.
دولت بعدی هزینه چندانی ندارد
حجم آب در دریاچه ارومیه اکنون به ۵.۱۳میلیارد مترمکعب رسیده است و این دریاچه برای رسیدن به تراز اکولوژیک باید ۹میلیارد مترمکعب دیگر از حقابه خود را دریافت کند. محل تامین سالانه ۳.۳میلیارد مترمکعب آب، جریان‌های طبیعی حوضه آبریز دریاچه ارومیه (۴۱درصد)، اجرای پروژه‌های سازه‌ای تامین آب (۳۰درصد) و کاهش مصرف در بخش کشاورزی (۲۹درصد) است.
بیشترین بودجه احیای دریاچه ارومیه نیز صرف پروژه‌های سازه‌ای انتقال آب رودخانه مرزی زاب (۱۹۲۰میلیارد تومان)، طرح تصفیه فاضلاب ۱۹شهر حوضه آبریز (۶۶۰میلیارد تومان) و انتقال حقابه از سد سیلوه (۴۸۰میلیارد تومان) شده است که حدود ۷۵درصد از کل بودجه را شامل می‌شود.
بخش عمده‌ای از این پروژه‌ها تا پایان دولت به بهره‌برداری می‌رسد و بدین ترتیب دریاچه ارومیه هزینه چندانی روی دست دولت‌های بعد نمی‌گذارد و آنها باید تنها به تامین و نگهداری آب دریاچه و لایروبی مداوم حوضه آبریز بپردازند.
48
نظر شما