آذر مهاجر: عجیب نیست که مردم دیگر به ناوگان هواپیمایی کشور اعتماد نداشته باشند و تا حد امکان زمینی سفر کنند و یا دست کم سوار هواپیماهای روسی نشوند. طبیعی است که امنیت ملی با خطر روبه‌رو شده باشد چرا که در بیست سال گذشته بیش از ۱۸۰۰ نفر جان خود را در سوانح هوایی از دست داده‌اند و از این تعداد بیش از ۶۵۰ نفر در حادثه‌های سقوط هواپیما در ده سال گذشته جان باخته‌اند و از آن دردناک‌تر اینکه با بروز دو سانحه هوایی اخیر در کمتر از 10 روز 184 نفر کشته و بیش از 30 نفر مجروح شدند.
سوار توپولف نمی‌شویم
به جز ایلوشن و آنتونف از جمله هواپیماهای روسی و اوکراینی که هر دو در ایران سابقه سقوط و تلفات جانی قابل ملاحظه داشته‌اند، هواپیماهای توپولف در سقوط و تلفات جانی در پروازهای کشورمان رکورد زده‌اند. بنابراین طبیعی است آژانس‌های هوایی شاهد کم شدن استقبال گردشگران و مسافران هوایی باشند و برای فروش بلیت هواپیماهای روسی از جمله توپولف با مشکل روبه‌رو شوند.
انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی اعلام کرده که در پی سوانح هوایی رخ داده برای هواپیماهای روسی در روزهای اخیر، در مسیرهایی که از هواپیماهای روسی استفاده می‌شود تقاضای سفرهای هوایی تنزل یافته و مشتری ندارد و حتی بسیاری از مسافران پروازهای داخلی بلیت سفر خود که با هواپیماهای روسی بوده را باطل کرده‌اند. به عنوان نمونه یک گروه 104 نفره از گردشگران منطقه خلیج فارس که طی هفته گذشته از مشهد عازم نوشهر بودند به دلیل اینکه پروازهای مشهد به نوشهر با توپولف انجام می‌شود یکجا بلیت خود را واگذار کردند. محمد حسن کرمانی با اشاره به اینکه نشست و برخاست هواپیماهای روسی در فرودگاه‌های کشورهای اروپایی و آمریکایی از جمله لندن، فرانکفورت، پاریس و. . . ممنوع است و امنیت پرواز چندانی ندارند، لغو بلیت پروازهای هواپیماهای روسی از جانب مشتریان را طبیعی می‌داند.
بلیت گران تر، پرواز امن تر
در ادامه سوانح هوایی اخیر سازمان هواپیمایی با مدیران شرکت‌های مسافربری هوایی جلسه‌ای برگزار کرد و استراتژی صنعت حمل و نقل هوایی و حرکت به سمت سیستم هوایی پویا و مطمئن، را به بحث و مذاکره گذاشت. ایلخانی سرپرست سازمان هواپیمایی کشور معتقد است که پایین بودن قیمت بلیت مهمترین چالش شرکت‌های هواپیمایی است و مدیران شرکت‌های هواپیمایی خواستارند، قیمت بلیت از حالت یارانه‌ای خارج شود و دولت در قیمت‌گذاری بلیت هواپیما دخالت چندانی نداشته باشد تا شرکت‌های هوایی خصوصی قیمت‌گذاری را با توجه به خدماتشان تعیین کنند و مردم نیز با توجه به خدمات و امنیت ایرلاین برتر را انتخاب کنند.
به اعتقاد ایلخانی مقوله رقابت برای ارائه خدمات مطلوب‌تر و دریافت قیمت کمتر، در ناوگان هوایی کشور اهمیت بسیار دارد و باعث افزایش سطح ایمنی، نوسازی ناوگان و استفاده از هواپیماهای مدرن روز با تکنولوژی بالا حتی در پروازهای داخلی خواهد شد. همچنین اگر سوخت هواپیما گران شود دیگر شرکت‌ها هر نوع هواپیمایی را خریداری نمی‌کنند. مثلاً با گران شدن سوخت حتماً استفاده از هواپیماهای پر مصرفی چون توپولف روسی دیگر توجیه نخواهد داشت. البته ایلخانی مطمئن است که با گران شدن بلیت‌‌ها مسافران باز هم از سفر با هواپیما استقبال خواهند کرد چرا که هواپیماها مسافران خاص خود را دارند و کسانی هستند که همواره خواستار سفر با هواپیما هستند. هر چند باید دید آیا شرکت‌های هواپیمایی برنامه‌ای برای بازیابی اعتماد مردم دارند یا نه؟!
تصویب بودجه برای امنیت
بعد از دو حادثه اخیر که با فاصله کمتر از ده روز رخ داده سبب شد مسائل مربوط به ناوگان هوایی کشور یک‌بار دیگر به بحث داغ مجلسی‌ها بدل شود. روز یکشنبه گذشته رئیس مجلس شورای اسلامی به همراه وزیر راه و ترابی و مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری و همچنین رؤسا و برخی از اعضای کمیسیون امنیت ملی و عمران مجلس شورای اسلامی به بررسی این موضوع پرداختند. لاریجانی در این جلسه از وزیر راه و ترابری و مسئولان مربوطه خواست در این باره به مردم توضیح بدند و هر چه زودتر دلیل این اتفاقات رو روشن کنند.
علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس قبلاً در بازدید از مؤسسه ملی استاندارد و تحقیقات در کرج اعلام کرده بود که مجلس این آمادگی را دارد که برای حل مشکلات مربوط به ناوگان هوایی کشور بودجه‌ای را تصویب کند. اما او درباره جزئیات این بودجه به «خبر» می‌گوید: مجلس در این زمینه اعلام همکاری کرده است. ما در نیمه دوم سال هستیم و به سمت تصویب بودجه سال آینده می‌رویم از این رو می‌شود که بودجه‌ای برای این منظور در نظر گرفته شود.
بروجردی درباره محل هزینه شدن بودجه‌ای که مجلس وعده‌اش را داده اطلاعی ندارد و معتقد است که وزارت راه‌و‌ترابری و سازمان هواپیمایی کشور بر اساس نیازها تصمیم خواهند گرفت، این بودجه در چه موردی مصرف شود اما در عین حال خبر می‌دهد که وزارت راه تعداد زیادی هواپیما خریداری کرده است. بروجردی درباره این هواپیماها می‌گوید: همه آنها هواپیماهای سال 2000 به بعد هستند و قرار بر این است که با بودجه مذکور تعداد دیگری هواپیما نیز خریداری و به ناوگان هوایی کشور اضافه شود.
اما اتفاقاتی که در ناوگان هوایی کشورمان رخ داده و مخصوصاً این دو حادثه اخیر بیش از هر چیز به معنای به خطر افتادن امنیت ملی کشورمان است. بروجردی درباره راه‌های رفع این خطر می‌گوید: این طورها هم نیست که پروازهای کشور همه خوابیده باشند اما استقبال کم شده و حل این مسئله هم نیاز به زمان دارد. باید کارهای متعددی در این باره انجام شود. مثلاً همین خرید هواپیمای نو می‌تواند مؤثر باشد. خلبانان باید با مردم صحبت کنند و درباره میزان امنیت پروازها اطلاع‌رسانی کنند. البته بر اساس اظهارات بروجردی سهم کمیسیون امنیت ملی در رفع این خطر شرکت در کمیته مخصوصی است که برای بررسی دو سانحه اخیر تشکیل شده است او که قبلاً اعلام کرده 90درصد سوانح هوایی مربوط به خطای انسانی است.
او درباره این گفته، چنین توضیح می‌دهد: این نظر کارشناسان درباره سوانحی است که در دنیا اتفاق می‌افتد. در کشورهای پیشرفته هواپیماها فرسوده نیستند، بنابراین سوانح بر اساس اشتباه خلبان، کادر پرواز یا برج مراقبت رخ می‌دهند. در کشور ما هم وضع به همین صورت است. به عنوان نمونه هواپیمای نوع توپولف ۱۵۴ در اسفند ماه سال ۱۳۷۱ با یک فروند هواپیمای سوخو ۲۴ نیروی هوایی، برخورد و سقوط کرد. با سقوط همین نوع هواپیما در خرم آباد نیز به دلیل برخورد با کوه بوده که اینها همه خطای انسانی محسوب می‌شوند. اما نکته اینجاست که تعداد سوانح ما بیش از آن است که بتوان آن را فقط به خطای انسانی مرتبط دانست. بروجردی معتقد است: «مسئولان وزارت راه و هواپیمایی کشور، خودشان به نیازها آگاه هستند و از کم و کاستی‌ها خبر دارند.
بنابراین خودشان تصمیم می‌گیرند این بودجه برای خرید هواپیما صرف شود یا آموزش کادر پرواز یا هر چیز دیگری. البته سوانح هوایی همیشه اتفاق می‌افتند و این ربطی به ناتوانی یا ناآگاهی خلبان‌های ما ندارد. مثلاً خلبان هواپیمای ایلوشن که دچار حادثه شد، سابقه 1400 ساعت پرواز داشت و استاد بود.»
طبیعتاً اگر قرار بر این است که مجلس برای این قضیه بودجه‌ای تصویب کند پیش از آن نه تنها باید تحقیقات درباره علل سوانح اخیر دقیقاً بررسی و اعلام شود بلکه تا مشخص شدن مشکلات و نقاط ضعف هواپیمایی کشور نمی‌توان محل هزینه شدن بودجه مذکور را مشخص کرد.
نظر شما