مجید جویا: اگر شما اکنون مشغول خواندن این مقاله در سایت خبر آنلاین هستید، آنگاه شما جزو اکثریتی از افراد دنیا هستید که از اینترنت استفاده می‌کنند. ولی این اکثریت آنگونه که خیلی‌ها؛ و شاید هم حتی خود شما؛ فکر می‌کنند، آنقدرها هم مطلق نیست.
به عنوان مثال، در انگلستان ،تخمین زده می‌شود که 17 میلیون نفر از افراد بالای 15 سال از اینترنت استفاده نمی‌کنند.
به گزارش بی‌بی‌سی، برای خیلی از انگلیسی‌ها پول خرج کردن برای فناوری اطلاعات از هر چیز دیگری به جز غذا مهم‌تر است، ولی خیلی‌ها هم در این میان هستند که خود را از این شبکه تار عنکبوتی جدا نگه داشته‌اند و به دام آن نیفتاده‌اند. در حالی که بسیاری از تصمیم‌سازان به دنبال «انقلابی دیجیتالی» در خدمات عمومی در این کشور هستند، دست‌کم به عنوان یکی از محرک‌های اقتصادی، نرخ پیوستن افراد جدید به دنیای کاربران اینترنت در این کشور در حال کاسته شدن است.
الن هلسپر، از محققان ارشد انستیتوی اینترنت دانشگاه آکسفورد، می‌گوید: «مقاومت کنندگان هر روز بیشتر از روز قبل علاقه خود را به استفاده از فناوری‌هایی مانند اینترنت از دست می‌دهند. تعداد افرادی که می‌گویند که علاقه‌ای به دنیای آنلاین ندارند در حال افزایش است، کسانی که اعتقاد دارند این فناوری برای زندگی من مناسب نیست و من نمی‌دانم چگونه زندگی خود را با آن منطبق کنم».
این‌گونه به نظر می‌رسد که مخالفان اینترنت، در عزم خود راسخ باشند. ولی در حالی که تنها با چند بار زدن دکمه ماوس یا تایپ چند کلمه روی صفحه کلید می‌توان به هر میزان از اطلاعاتی که مورد نیاز باشد رسید، چرا باید فردی آگاهانه و از روی اختیار، استفاده نکردن از این امکانات و نپیوستن به دنیای آنلاین را انتخاب کند؟
گروهی از محققین در دانشگاه داندی در اسکاتلند، تلاش می‌کنند تا بفهمند که چرا خیلی از افراد از اینترنت اجتناب می‌کنند. جامعه هدف آنها اکثرا افراد بالای 50 سال هستند و خیلی از آنها می‌گویند که استفاده از اینترنت، وقتشان را می‌گیرد و آنها را از انجام کارهایی که ارزش زیادی برایشان دارد، بازمی‌دارد.
یکی از این زنان می‌گوید: «من دوستان زیادی را می‌شناسم که به این چیز لعنتی معتاد شده‌اند. هنرمندی با استعدادهای برجسته را می‌شناختم که هنرش را ترک کرده تا وقتش را پشت کامپیوتر تلف کند».
غیر شخصی
دیگری می‌گوید که «این، خیلی از خانواده‌ها را از هم پاشانده است، چرا که دیگر، تفریحات دست جمعی وجود ندارد و همه چیز شخصی شده است. من برای نابودی ارتباطات فردی تاسف می‌خورم».
یکی از این مخالفان اینترنت در پاسخ به محققان، علت مخالفت خود را چنین بیان کرد: «ما استفاده از کامپیوتر را آزمایش کردیم ولی دوباره به نوشتن نامه با دست روی آوردیم. ای‌میل برای ارتباط نزدیک بین دو نفر،بیش‌از حد غیر شخصی است و هیچ احساسی در آن وجود ندارد».
یکی دیگر از این افراد گفت: «همسر من برایم ای‌میل نمی‌فرستد. او دوست دارد همه چیز را لمس کند، و خوب وقتی نمی‌توان یک نامه الکترونیکی را با دست لمس کرد، هیچ احساسی را هم نمی‌تواند از طریق آن منتقل کند».
مشکل دیگر حریم خصوصی است، چرا که کامپیوترها می‌توانند هر گونه اطلاعاتی را جمع کنند. یک زن می‌گوید: «تمام دنیا به کامپیوتر وابسته شده است. فقط کافی است کدپستی خود را به آنها بگویید، چند لحظه بعد آنها به خصوصی‌ترین اطلاعات شما هم دسترسی دارند. من هیچ علاقه‌ای به این دنیا ندارم».
همسایه او می‌گوید: «اگر دکمه اشتباهی را بزنید، چه بر سر حریم خصوصی شما می‌آید؟»
یکی از این زنان می‌گوید: «من در کار با انگشتانم ضعف دارم، به همین دلیل همواره اشتباه می‌کنم». یک معلم نیز می‌گوید: «کامپیوترها مانند مکعب روبیک هستند. هنگامی که شروع به درست کردن اشتباه می‌کنید و دقیقا نمی‌دانید که چه باید بکنید، تنها کاری که می‌کنید این است که یک خرابکاری بزرگ به بار می‌آورید».
پایین آمدن کرکره
آلن نیول، یک استاد دانشکده کامپیوتر دانشگاه داندی، به این نکته اشاره می‌کند که معمولا کامپیوترها «توسط مردان جوان و دانشمند طراحی می‌شوند وکه تمایلی به درک چالش‌هایی ندارند که این محصولات برای افرادی که آنها هیچ گاه ملاقات نکرده‌اند، ایجاد می‌کنند ».
در حالی که خیلی‌ها خود را برای مقدار زیاد اطلاعات آنلاین در شبکه غرق می‌کنند، دلیل مشابهی هم سبب می‌شود که بعضی دیگر از اینترنت فرار کنند. یکی از مخالفین اینترنت می‌گوید: «باید خیلی از آشغال‌ها را دور بریزیم تا چیزی را که می‌خواهیم، پیدا کنیم. من فکر نمی‌کنم که هیچ لذتی از آن ببرم».
ولی کنار کشیدن از دنیای آنلاین چه هزینه‌ای دارد؟
آنها که می‌خواهند از دنیای آنلاین دور بمانند، باید هزینه‌ای برای انتخابشان بپردازند و این، آنها را هر روز عصبانی‌تر می‌کند. یک زن که در پناهگاه زندگی می‌کند به این اشاره داشت که تخفیف‌ها فقط شامل حال کسانی می‌شود که به طور الکترونیکی پرداخت را انجام می‌دهند. او از کرکره‌ای صحبت می‌کند که در حال پایین آمدن است و در نهایت آنها را که در داخل و خارج دنیای آنلاین زندگی می‌کنند، به طور کامل از هم جدا خواهد کرد.
این مشکل همه جا وجود دارد و حتی به قیمت از دست دادن شغل این افراد هم منجر می‌شود. برای خیلی از شغل‌ها فقط به صورت آنلاین می‌شود تقاضا داد. در نتیجه اگر با اینترنت آشنا نباشید، شانسی ندارید. به همین دلیل هم خیلی‌ها مجبور می‌شوند تا به مراکزی که به آموزش اصول اینترنت می‌پردازند بروند.
ولی مشکل به همینجا ختم نمی‌شود، خیلی‌ها اصلا از پس هزینه‌های خرید کامپیوتر و اشتراک اینترنت بر نمی‌آیند؛ یا لزوم پرداخت این هزینه به آنها اثبات نشده؛ و یا حتی کامپیوتر را خریده‌اند و اشتراک اینترنت هم دارند، ولی اصلا بلد نیستند که از آن استفاده کنند و از ترس خرابی دستگاه اصلا به آن دست نمی‌زنند.
با توجه به فشار کنونی روی هزینه‌های عمومی، دولت‌ها تمایل دارند که هر چه بیشتر خدمات خود را به صورت آنلاین ارائه کنند، دلیلشان هم این است که هم سطح خدمات رسانی بالاتر می‌رود و هم هزینه آن کمتر است.
ولی اگر چندین میلیون نفر خارج از این چتر بمانند، رسیدن به سطح مطلوب صرفه‌جویی سخت خواهد بود، و اگر دولت‌ها هم سعی در اجبار مردم به تغییر شیوه زندگی خود کنند، مباحثات سیاسی افزایش خواهد یافت و همین مشکل را افزون خواهد کرد.
مارتا لین‌فاکس، از پیشگامان عرصه دات‌کام که اکنون به دولت انگلستان در گسترش شمول خدمات دیجیتال کمک می‌کند، بر این باور است که اینترنت برای همه سودمند است. او می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم که اگر علاقه‌ای به دنیای آنلاین نداشته باشید بتوانید در آینده شهروند مناسبی برای جامعه باشید». ولی او هم نگران است که تمایل به عدم استفاده از اینترنت بیش از این شایع شود.
گویا کسانی که نمی‌توانند زندگی را بدون اینترنت تصور کنند، و دیگرانی که نمی‌توانند با آن زندگی کنند، باید راه‌های بهتری برای درک یکدیگر بیابند؛ البته اگر بتوانند حداقل بر سر نحوه ارتباط با هم به توافق برسند.
نظر شما