شواهد امر نشان می دهد که دنیا به «چهار سالِ بدون ترامپ» بسیار نزدیک شده است.
مجموع آرای الکترال تا امروز (۲۳۲ جو بایدن - ۲۱۰ ترامپ) نشان می دهد که «یک دوره ای شدنِ» ترامپ کاملا ممکن است و این را خودِ ترامپ و هوادارانش هم به خوبی می دانند. تقریبا برای عموم شهروندانِ آمریکا واضح است که امروز «ماجرا»، ماجرایِ رقابتِ دو نفر/حزب نیست بلکه ماجرایِ نبردِ دو نوع طرز تفکر است. دو نگرشِ متفاوت به دنیا و روابط بین الملل. دو جهان بینیِ مختلف اکنون در مقابل هم قرار گرفته اند و در نبرد با یکدیگر در تلاش هستند تا زمام امور را به دست بگیرند.
گوش سپردن به گفتگوهای مردمی که در قطار و کوچه و بازار و توئیتر صحبت می کنند حکایت از دوقطبیِ شدید در فضای ایالات متحده است. گفته می شود که این فضای دوقطبی، می تواند آبستنِ تنش ها و زد و خوردهای کفِ خیابان در روزهایِ بعد از انتخابات شود.
می توان سوالاتِ پیش روی را به این شکل خلاصه کرد:
یک – آیا بعد از انتخابات، زد و خوردهای خونین خیابانی رخ خواهد داد؟
دو – آیا واقعا احتمال «موفق» شدنِ جو بایدن وجود دارد؟
سه – نقشِ خردمندانه باراک اوباما را در این ماجرا چگونه ببینیم؟
سوال اول:
اینکه آیا در کشوری با بیش از سیصدوپنجاه میلیون اسلحه «در دستِ مردم»، زد و خوردهای خونینِ بعد از انتخابات رخ خواهد داد یا خیر را اکنون نمی توان به قطعیت سخن گفت، اما می توان احتمال داد که در صورتِ شکست ترامپ، بخشی از طرفدارانِ تندرُوی او اقداماتی انجام دهند (مشابه آنچه در دفتر فرماندار میشیگان کردند). اما با قطعیت می توان گفت که این قبیل اقدامات، «طولانی» و «فرسایشی» نخواهد شد. یعنی تقریبا محال است که وضعیتی مشابهِ وضعیت میدان تحریر قاهره (قبل یا بعد از انتخابات مُرسی در مصر) را در آمریکا شاهد باشیم. دلیل این امر، ماهیتِ «مردم» در آمریکاست. در کشوری که بر مبنایِ «مهاجرت» شکل گرفته و همه «شهروندان»، فرزندان/نوادگانِ مهاجرانند (یا خود مهاجر بوده اند)، نوعی «احتیاط کاری» و «ملاحظه گری» در بطنِ جامعه شکل می گیرد.
به بیانِ دیگر، آن کسی که یکبار خودش (یا پدران و اجدادش)، هزینه و ریسک «جابجایی» (مهاجرت) را پرداخت کرده، برایش زندگی «امرِی گران» است و نسبت به اقدامات هیجانی و خشم آلود، محتاط است. واقعیت امر این است که برایِ مهاجری که به تعبیرِ اقبال «زِ قید و صیدِ نهنگان» عبور کرده، امنیت و ثبات در خیابانهای شهرش، مهم است. حتی اگر تعدادی از سفیدپوستهای تندرو بعد از شکست ترامپ، اقدامات خشن و خونینی صورت دهند، ولی این امر با همراهیِ «جمهور» جامعه تبدیل به یک «موج» نخواهد شد.
سوال دوم:
جو بایدن، چه رای بیاورد و چه نیاورد تا همین جایِ کار «موفق» بوده است! اساسا همین که کمپینِ انتخاباتیِ بایدن توانست تا همین قدر موی دماغ «دونالد» شود و پسرکِ میلیاردر را به «ترس و لرز» بکشاند و باعث شود که «آقای پرزیدنت» ادعایِ خدایی نکند، به مفهوم یک موفقیتِ جدی است. موفقیتی که البته اصلا ارزان نبوده و میلیون ها دلار پول خرجِ آن شده است. مثلا سیانان که هر ثانیه برنامه سازی و «پخش زنده» در آن قیمت های نجومی و چند هزار دلاری دارد، هزاران ساعت برنامه و محتوا تولید کرده است تا «دونالد» ببیند که تنها مردِ قدَر قدرتِ این کوچه نیست و در ترازو، وزنۀ سنگین دیگری هم نشسته است!
سوال سوم:
برندۀ این انتخابات (حتی اگر که ترامپ دوباره رای بیاورد)، جناب باراک اوباماست. سخنرانیِ هفته پیش اوباما در پنسیلوانیا نمونۀ اعلای سخنوری و تکلّمِ یک سیاستمدار با «بدنه جامعه» بود به نحوی که ضمنِ بیان روشنِ دغدغه ها، از جملاتِ پوپولیستی احتراز کند.
اما هنرِ اوباما در این انتخابات، سخنوری اش نبوده، بلکه مشی و روشِ اوباما در این انتخابات ۲۰۲۰ نماد و نمونه یک سیاست ورزیِ «خردمندانه و دائمی» بوده است.
عملا حضورِ ساکتِ اوباما در پسِ پرده، و به استعفا کشاندنِ (!) تمام کاندیداها و رقبایِ دموکرات (بجز برنی سندرز) و ایجادِ نظم و تمرکز در حرکاتِ کمپینِ جو بایدن، نمونه ای از یک سیاستمدارِ موفق را به ما نشان می دهد که پس از کنار کشیدن از صندلی قدرت، «سرمایه اجتماعی» و جایگاه خودش را حفظ می کند. عملا حریفِ اصلیِ ترامپ در این انتخابات اوباماست (و نه جو بایدن). حضورِ اوباما در پروسه این انتخابات، از جنسِ یک حضور ناگهانی و تَکرار نبوده است بلکه در تمام یک سال گذشته، دستِ پشتِ پرده بوده که به وقتِ سکوت، سکوت پیشه کرده و به وقتِ لزوم، از پرده برون آمده است.
* منتشر شده در کانال تلگرام نویسنده . ۸ آبان ۱۳۹۹
نظر شما