به نظر من شروع قرن جدید از آغاز سال 1400 است اما در بعضی نوشته ها دیدم که آغاز قرن را سال 1401 بر شمرده بود. پیش از این یادداشتی از مؤسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران آن را تکمیل کرد و در آن آورده بود که آغاز قرن، سال 1401 است. بخشی از این اطلاعیة بدون تاریخ و شماره و با سربرگ مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران به شرح زیر است.
زمان پایان قرن چهاردهم (پایان سال 1400) و آغاز قرن پانزدهم هجری شمسی (آغاز 1401).
معنای قرن یا سده یکصد سال است. هر تقویم مبنایی دارد و در عرف اولین سال هر تقویم سال یک است. روز نخستین قرن هجری شمسی جمعه 1 فروردین 1 و روز پایان آن سه شنبه 29اسفند 100 است. روز اول قرن دوم هجری شمسی،چهارشنبه 1 فروردین101 و روز آخر آن، یکشنبه 29 اسفند 200 است. قرن چهاردهم هجری شمسی، از روز چهارشنبه1 فروردین 1301، آغاز شده و روز یکشنبه 29 اسفند 1400 به انجام خواهد رسید. بنابراین روز اول فروردین قرن پانزدهم هجری شمسی دوشنبه 1 فروردین 1401 خواهد بود.
مرکز تقویم مؤسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران . آدرس سایت مرکز و توصیه بر اینکه مطلب غلط ننویسیم و منتشر نکنیم.
اما استدلال من این است که آغاز قرن همین امسال است. چند مثال آن را روشن تر می کند:
- وقتی انسان به دنیا می آید از همان روز اول عمرش در سال اول است وقتی به انتهای سال رسید عمر یکساله او تکمیل می شود و بلا فاصله وارد سال دوم می شود. بنابراین آن روز اول بعد از سال یک در سال دوم است اما این دومین سال هنوز تکمیل نشده و اوجش وقتی است که به پایان سال یک می رسد و وقتی به سال دوم رسید سال سوم شروع می شود.
- شما از یک نقطه ای عزم سفر می کنید. از همان شروع وارد کیلومتر اول شده اید و مثلا اگر دویست متر یا 500 متر بروید در واقع یک پنجم یا یک دوم کیلومتر اول راه پیموده اید و وقتی به 1000 متر رسیدید کیلومتر اول شما تمام شده و هر متری از آن تجاوز کنید بخشی از کیلومتر دوم را پیموده اید.
- شما وقتی می خواهید چیزی را بسازید که قابل شمارش باشد به محض شروع، به ساختن اولین از آن مشغول هستید و به محض تکمیل یک مورد از آن شئ، آن شیء تکمیل و چنانچه اراده به تکرار داشته باشید وارد ساخت شمارة دوم شده اید.
- بنابراین وقتی می گوئید یک، یعنی یک تمام شد و وارد 2 شده اید و وقتی گفتید 10 یعنی 10 تمام شد و وارد 11 شده اید و وقتی گفتید1400 تمامی آن را اعلام و وارد سال بعد و قرن بعد شده اید.
- در فلسفه کمیت را به متصل و منفصل تقسیم می کنند و زمان را جزو کمیت متصل می دانند که در آن پیوستگی است. به محض شروع وارد مرحله یک از کمیت زمان شده اید و اگر آن را تکمیل نکنید بخشی از آن را به دست آورده اید و وقتی به واحد یک رسیدید این نقطه اوج و تکمیل یک است و از لحظه بعد وارد واحد دومی آن شده اید.
سال اول هجرت معنایش این نیست که آغاز آن هیچ است بلکه اتفاق هجرت به عنوان یک پدیده مبنا قرار می-گیرد و وقتی یک سال از آن گذشت یکسال تکمیل شده و وارد دومین سال شده اید. وقتی 99 سال تمام شد و 100 آمد صد نشانگر تکمیل عدد صد است و نه شروع آن. از هر روز بعد از صد سالگی شما در قرن بعد از صد قرار گرفته اید و همینطور آغاز 1400 تکمیل قرن است و هر لحظه بعد وارد قرن بعد شده اید یعنی قرن 15.
از نظر دیگر هم می توان به این مسئله پرداخت و آن اینکه ما در جهان هرگز صفر مطلق به معنای هیچ و عدم نداریم. جهان، جهان وجود و موجود است. نقطه شروع، صفر مطلق نیست بلکه آغاز بخش یک از موجودیت هر پدیده است، و وقتی تکمیل شد، چنانچه بخواهید ادامه دهید وارد دومین شده اید.
از این رو به نظر می رسد که آغاز سال 1400 در واقع به معنای تکمیل قرن و ورود به قرن بعدی است.
* استاد دانشگاه تهران
نظر شما