نسرین وزیری: لایحهای که باید تا نیمه آذرماه به مجلس میرسید، اول دیماه از سوی رئیسجمهور تقدیم مجلس شد و فرصت یکماه تا پایان سال، امکان بررسی کارشناسی و تصویبش را از نمایندگان سلب کرد.
به همین دلیل، بررسی لایحه بودجه به سال 90 موکول شده و بودجهای 20 هزار میلیارد تومانی برای دوماهه اول سال 90 به شکل تنخواه تصویب شد. به این ترتیب بازار گلایههای مجلس از دولت به دلیل ارائه متاخر لایحه بودجه، و گلایههای دولت از مجلس به دلیل عدم تصویب لایحه بودجه تا پایان سال، در سال 89 تاخیر شد. اگرچه احمدینژاد هنگام ارائه لایحه بودجه به شوخی هم شده به نمایندهها گفته بود که «تا بودجه را تصویب نکنید، در نوروز خانه راهتان نمیدهند!»، اینگونه نشد و پس از پایان تعطیلات، کمیسیون تلفیق به کار خود ادامه داده و نهایتا این لایحه در 6 اردیبهشت در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار گرفت.
از مهمترین تفاوتهای اینبار لایحه بودجه با دیگر لوایح مشابه در سالهای گذشته در این بود که اختلاف نظر اعضا، بیش از پیش عیان شد. اگرچه همه ساله نسبت به اینکه اعضای کمیسیون برای حوزههای انتخابیه خود بودجه جداگانه میگیرند، حرفها و حدیثهایی مطرح میشود اما اینبار این گوشه و کنایهها نقل هر روز مجلس بود و آنقدر به درازا کشید که در آخرین روزهای بررسی آن در صحن علنی به یک منازعه لفظی بدل شد. 
از یکسو 70 نماینده در نامهای به هیات رئیسه خواستار حذف ردیفهایی شدند که شبههناک بود، از یکسو سخنگوی تلفیق میگفت که به خاطر 9 ردیف برای 9 پروژه نباید آبروی 51 نماینده عضو تلفیق را برد و از دیگر سوی حجتالله رحمانی نماینده الیگودرز در اعتراض به پیشنهاد حذف این ردیفها از سوی حسن کامران نماینده اصفهان، جایگاه هیات رئیسه را در مینوردید که «والله این ظلم به مردم است! این کار ظلم است و...». این تنها حاشیههای کمیسیون تلفیق که رئیسش یکبار تا مرز استعفا از عضویت در آن پیش رفته، دو روز ابتدایی بررسی در صحن سکوت کرده و دو روز پایانی را در جایگاه هیات رئیسه و در حال مذاکره با رئیسمجلس گذراند، نبود!
بررسی لایحه بودجه 90، روزهای پرخاطرهای را برای نمایندگان مجلس هشتم ساخت. روزی که در بررسی کلیات نماینده دولت در مجلس نبود و به قول لاریجانی برای رسیدن به تریبون در ترافیک مانده بود!، روزی که بدون اعلام درآمدهای ناشی از هدفمندکردن یارانهها سقف درآمدی دولت بسته شد!، روزی که درآمد کارکنان دولت دوبار متناسب با تورم افزایش یافت و دو روز بعدش مبنای افزایشش تغییر کرد، روزی کهدرآمد و هزینه هدفمندسازی محل اختلاف نظر اقتصادانان مجلس و دولتی شد، روزی که..، روزی که...روزی که....
اما از همه اینها پربحثتر همان تصمیم گیری راجع به هدفمندسازی بود و نرخ رشد حقوق کارکنان دولت. حقوقی که باید بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری متناسب با تورم، افزایش یابد اما به قول توکلی به «طرفه الحیلی» دولت از زیر بار اجرای آن شانه خالی میکند و به قول خباز «حتی اگر نرخ تورم متناسب با اعلانهای بانک مرکزی 12.4 درصد باشد، حقوق کارکنان را 6 درصد افزایش دادهاند». نمایندگان دوبار مهر تایید بر قانون مصوب بلی خود کوبیدند اما تلفیقیها در جلسهای داخلی برآورد کردند که دولت چنین بودجهای ندارد و باید متناسب با افزایش ضریب حقوقی، حقوق کارکنانش را افزایش دهد. بنابراین مصوبه اولیه مجلس ملغی شد اما باز در آخرین روز بررسی بودجه به دلیل حذف برخی ردیفهای هزینهای مبلغی دیگر به بودجه دولت برای این منظور اضافه شد. البته نهایتا معلوم نشد که این درامد کارکنان دولت چقدر اضافه میشود.
هدفمندکردن یارانه ها هم از پربحثترین مصوبات مجلس در بودجه 90 بود که محض خاطر توان اجرایی دولت هم که شده، نمایندهها اصل قانون را هم عوض کردند. ماجرا از درخواست درآمد 62هزارمیلیارد تومانی دولت برای هدفمندکردن یارانهها آغاز شد که به منزله افزایش قیمت حاملهای انرژی از آب گرفته تا برق و گاز و بنزین به اندازهای بود که دولت به چنین درآمدی برسد. درآمدی که به گفته توکلی تورمی بیش از 22 درصد را به ارمغان میآورد و بیم عقب نشینی از اجرای آن با شیب تند را برای دولت میآفرید. از دولت اصرار و از مجلس انکار که مردم توان بازپرداخت قبوض خود را نخواهند داشت و باید درآمد دولت را کاهش داد. اما تلفیقیها میانه را گرفتند. نه 62میلیارد دولت، نه 31 میلیارد اقتصاددانان نگرانی چون توکلی. 54 هزار میلیارد یک کلام!
بحث دیگر بر سر میزان یارانه و یارانه بگیرها بود که بازهم اختلاف برانگیز شد. کاتوزیان رئیس کمیسیون انرژی میگفت که دولتیها در جلسات داخلی کمیسیونها میگویند 45 میلیون نفر یارانه میگیرند و از تلوزیون می گویند که میخواهند مبلغ یارانه را افزایش دهند. اما فرزین سخنگوی کارگروه طرح تحول میگفت 72.5 میلیون نفز یارانه میگیرند و میزان یارانه هم افزایش نمییابد. در این میان توکلی و کواکبیان هم میگفتند که مبلغ یارانه وحی منزل نیست و نباید به گفته عبدالهی رئیس کمیسوین تلفیق «در مقابل کار انجام شده قرار گرفت»؛ از این رو لازم است با مردم صادق بود و مبلغ یارانهها را کم کرد.
موضوع دیگر تفکیک بین سهم دولت و خانوار و تولید از این درآمدها بود که بر اساس قانون هدفمندسازی، به ترتیب 20، 50 و30 درصد باید باشد. اما مجلس در اقدامی که لاریجانی آن را «نهایت همکاری با دولت» خواند؛ 10 درصد از سهم تولید کاست و مرزی هم میان دولت و خانوار تعیین نکرد تا دولت به راحتی 44 هزار میلیارد تومان از بودجه 54 هزار میلیاردیاش را هر طور که خواست خرج کند.
پرونده بودجه 90 با 14 ایراد ویرایشی شورای نگهبان به مصوبه مجلس و رفع نیم ساعته آن در جلسه عصر روز 19 اردیبهشت ماه بسته شد. اما در حافظه تاریخی هرم سبز بهارستان خواهد ماند که نمایندگانی همچون احمد توکلی و علی عباسپور فعالترین نمایندگان در نقد لایحه بودجه 90 بودند و گاهی انقدر فریاد زدند که به قول توکلی دیگر صدایشان در نمیآمد! در یادها میماند که نمایندگانی چون حسن کامران، مصطفی کواکبیان و نادر قاضیپور چقدر تذکر دادند و با لحن توام با مزاح خود که غالبا با واکنش هیات رئیسه مواجه میشد، پیش رفتند تا اینکه لاریجانی گفت یک زن و شوهر یعنی کامران و اخوان، به اندازه نصف نمایندگان تذکر دادند!
مدال متنفذترین نمایندگان در طول بررسی لایحه برنامه پنجم را هم باید به سینه «علی لاریجانی» به دلیل مدیریت خوب جلسات، «محمدحسن ابوترابیفرد» به دلیل توجیه خوب مصوبات تلفیق، «محمدرضا باهنر و رضا عبدالهی» به دلیل هماهنگی زیاد تلفیق با هیات رئیسه و نمایندگان و رایزنی مداوم با نمایندگان نصب کرد.
البته در این مدت 13 روز که مجلس در دو شیفت جلسه داشت، صدای نمایندگانی همچون غلامعلی حدادعادل، علی مطهری، روحالله حسینیان و مرتضی آقاتهرانی، حتی یکبار هم شنیده شند تا از مادهای از سند بودجه دولت برای سال 90 به عنوان نخستین سال از برش برنامه پنجم دفاع کرده یا از آن انتقاد کنند.
/1729
نظر شما