چشم طمع خودروسازارن برای جذب نقدینگی سرگردان

مریم فکری: در حالی که هدف از واریز ماهانه یارانه‌های نقدی خانوار، جبران هزینه‌های افزایش قیمت انرژی است، شنیده می‌شود که برخی شرکت‌های خودروسازی درصدد هستند با نقدینگی یارانه‌های مردم، خودروهای خود بفروشند.

هر چه روزها جلوتر می‌رود، بازی نقدینگی در روزهای گرم سال داغ‌تر می‌شود و این بازی انگار هیچ‌وقت پایانی ندارد. روزی به مقابله با بازار سکه و طلا و زمانی هم به مصاف بازار ارز می‌رود، اما تاکنون غول نقدینگی پیروز این جریانات بوده است.

نقدینگی‌های سرگردان کشور که در حال حاضر حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان است، این بار قرار است وارد فاز جدیدی شود و به بازار خودرو راه پیدا کند؛ آن هم با یارانه‌های نقدی ماهانه مردم. البته داستان این بازی تا حدودی با بازار سکه و ارز متفاوت است.
ورود نقدینگی به بازار سکه و ارز با التهاب و نوسانات قیمتی جبران‌ناپذیری که ایجاد کرده بود، با مخالفت شدید مسوولان اقتصادی کشور مواجه شد؛ به‌طوری که هر لحظه به‌دنبال تدبیر و راه چاره‌ای برای باخت نقدینگی و پیروزی در این مسابقه نابرابر بودند.

اما برخلاف بازی نقدینگی با سکه و ارز که بازنده نهایی آن مشخص بود، خودروسازان از افتادن توپ نقدینگی به بازار خودرو ناراضی نیستند و تاکید دارند چنین اتفاقی بیفتد. این تفکر از زمان اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها و دریافت ماهانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان خانوار در ذهن خودروسازان خطور کرد تا شاید آمار فروش خود را بالا ببرند. برای همین قرار است از طریق طرح تامین کالای وزارت صنایع، خودروهای زیر ۱۰ میلیون با یارانه‌های نقدی به فروش رود.
فرآیند خرید خودرو هم به این شکل خواهد بود که متقاضیان در وهله اول ۶۰ درصد کل قیمت خودرو را به‌عنوان ودیعه پرداخت می‌کنند و بقیه مبلغ طی ۲۴ ماه و با احتساب سود ۱۲ درصدی، از حساب یارانه نقدی آنها برداشت می‌شود.
البته اجرای این طرح که قرار بود از ابتدای هفته جاری آغاز شود، به دلیل مشکلاتی که پیش از این، دلیل آن را کیومرث فروتنی، مدیر طرح تامین کالای وزارت صنایع، بدقولی شرکت نرم‌افزاری طرح قرارداد اعلام کرده بود، بار دیگر به تعویق افتاده است.

انحراف از هدف قانون

هزینه‌کرد یارانه‌های نقدی برای خرید خودرو، در حال حاضر مورد انتقاد برخی کارشناسان و نمایندگان خانه ملت قرار گرفته است و معتقدند که چنین رویکردی برای هزینه یارانه‌های نقدی، غلط اندر غلط است و این اقدام شرکت‌های خودروسازی را خلاف هدف قانون‌گذار از قانون هدفمند کردن یارانه‌ها می‌دانند.
به باور آنها، موضوع هدفمند کردن یارانه‌ها از اهداف مهم مجلس و دولت بود که متاسفانه شاهد این هستیم که اجرای این قانون دچار انحراف می‌شود.

محمدرضا خباز، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره  می‌گوید: «شرکت‌های خودروسازی برای این‌که خودروهای خود را به فروش برسانند، از نقدینگی یارانه‌های مردم می‌خواهند استفاده کنند. بر این اساس، اعلام کردند که کسانی که مایل هستند از خودروهای زیر ۱۰ میلیون تومان استفاده کنند، می‌توانند با یارانه نقدی خودرو خریداری کنند.»
شکور اکبرنژاد، دیگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس می‌افزاید: «در کشور ما به‌طور معمول خیلی اتفاقات رخ می‌دهد؛ هزینه‌کرد یارانه‌های نقدی برای خرید خودرو هم طرحی است که به ذهن خودروسازان آمده است. اما من نمی‌دانم پشت پرده این اتفاق چیست؛ چراکه با وجود کیفیت نامناسبی که خودروهای داخلی دارند، نقدینگی مردم باید به این بازار سوق پیدا کند. اما یک دلیل آن را می‌توان تلاش خودروسازان برای استفاده از شرایط موجود و یارانه‌های مردم دانست.»

بلعیدن یارانه‌های ماهانه مردم

اما در این‌جا سوالی که مطرح می‌شود، این‌که چرا هزینه‌کرد یارانه‌های نقدی برای خرید خودرو، نوعی انحراف از هدف قانون‌گذار است؟ نکته‌ای که محمدرضا سجادیان، عضو کمیسیون صنایع مجلس  چنین پاسخ می‌دهد: «هدف از تدوین قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، کمک به بهره‌وری بیشتر از مسیر صرفه‌جویی در مصرف بود.»
توضیح خباز هم چنین است: «شاید شرکت‌های خودروسازی با این اقدام به سود خوبی برسند، اما هدایت نقدینگی یارانه‌های مردم به بازار خودرو اقدام درستی نیست؛ چراکه در مرحله نخست، مصرف در کشور بالا می‌رود. در مرحله دوم، ترافیک افزایش می‌یابد و در نهایت هزینه‌های خانوار بیشتر می‌شود. این در حالی است که یارانه‌های نقدی که ماهانه به حساب خانوار واریز می‌شود، برای مابه‌التفاوت قیمت حامل‌های انرژی و تورمی است که ایجاد می‌شود.»

به اعتقاد او، «کسانی که توانایی خرید خودرو داشتند، تاکنون خودرو تهیه کردند، اما کسانی که با یارانه‌های نقدی می‌خواهند خودرو تهیه کنند، تاکنون توان این اقدام را نداشتند. بر این اساس، در چنین شرایطی آنها برای مدیریت زندگی خود دچار مشکل می‌شوند؛ چراکه خودرو در ماه ۱۰۰ هزار تومان هزینه جدید بر خانوار تحمیل می‌کند و از سوی دیگر، ماهانه یارانه‌های آنها بلعیده می‌شود.»

اکبرنژاد هم این گفته را مورد تایید قرار می‌دهد و می‌گوید: «کسی که نیاز واقعی به دریافت یارانه نقدی دارد، نمی‌تواند خودرو خریداری کند و افرادی هم که نیاز واقعی به یارانه ندارند، دنبال ماشین‌های زیر ۱۰ میلیون نیستند.»
از نگاه خباز، «بهتر بود یارانه‌های نقدی به سمت فعالیت‌های مولد هدایت می‌شد تا در کنار آن، اشتغال‌زایی شود.»
با این حال سجادیان تاکید می‌کند: «هر گونه سوءاستفاده از یارانه‌های نقدی که موجب افزایش مصرف و کاهش تمایل مردم به پرداخت قبض‌های آب و برق و گاز شود، در مجلس پیگیری می‌شود.»

/39/39