آذربایجان و بازی با آتش

پس از جنگ میان آذربایجان و ارمنستان و پیروزی نسبی باکو در جنگ قره‌باغ، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان دچار نوعی غرور کاذب شد و تلاش کرد تا با بهره‌گیری از فضای به‌وجود آمده در میان آذری‌ها و ترک زبان‌ها به‌نوعی خود را قهرمان منطقه مطرح کند و به همین دلیل آذربایجان و شخص الهام علی‌اف با ایجاد یک جبهه گسترده تلاش دارد تا حوزه نفوذی خودش را در قفقاز و آسیای میانه و دریای‌خزر گسترش دهد.
اظهارات اخیر الهام علی‌اف در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی ترکیه و اتهام‌زنی‌های غیرمنطقی علیه ایران ثابت کرد که رئیس‌جمهور آذربایجان هرگز تاریخ و جغرافیای آذربایجان را مطالعه نکرده و این احساس باید به او دست بدهد که آذربایجان زمانی جزء قلمروی ایران بوده و بر اثر بی‌تدبیری دولت‌های قاجار، آذربایجان از پیکره ایران بزرگ جدا شد.
از سوی دیگر پشتیبانی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه از سیاست‌های تهاجمی الهام علی‌اف ثابت کرد که ترکیه و حزب توسعه و عدالت درصدد بازسازی رویای شکل‌گیری امپراطوری نوعثمانی برآمده‌اند و به همین دلیل، هم ترکیه و هم آذربایجان برای آسیب رساندن به مرزهای ایران و جمهوری‌ اسلامی ایران تلاش دارند تا پای رژیم صهیونیستی را به منطقه باز کنند. از سوی دیگر این رژیم نامشروع برای تقابل با ایران و انزوای ایران تلاش دارد تا یک کمربند امنیتی و نظامی پیرامون ایران برای ایجاد ناامنی در داخل ایران ایجاد بکند.

حضور وزیر خارجه رژیم صهیونیستی در بحرین و مانور مشترک نظامی ترکیه، آذربایجان و اسرائیل در حقیقت بخشی از راهبردهای شوم اسرائیل برای حضور فیزیکی پیرامون ایران از اربیل اقلیم کردستان تا جنوب خلیج‌فارس و قفقاز قابل تعریف است و به همین دلیل رژیم اسرائیل که در داخل با یک بحران امنیتی و نظامی مواجه است تلاش دارد تا از طریق نزدیک شدن به مرزهای ایران ناامنی‌ها را در داخل ایران تشدید کند. به همین دلیل ایران تلاش دارد تا از طریق تحرکات دیپلماتیک به نوعی موضوع اظهارات اخیر علی‌اف و تحرکات مشترک ترکیه، رژیم صهیونیستی و آذربایجان را به شکل مسالمت‌آمیزی مهار کند اما صبر و خویشتنداری ایران در نهایت حدی دارد و ایران سازوکارهای لازم را برای تقابل با سیاست‌های تهاجمی ترکیه و آذربایجان دارد.

اغلب مردم آذربایجان با سیاست‌های علی‌اف علیه ایران مخالف هستند و ایران نفوذ فوق‌العاده‌ای به لحاظ اعتقادی و قومیتی در میان مردم جمهوری آذربایجان دارد و اگر الهام علی‌اف بخواهد به سیاست‌های تخریبی خود علیه ایران ادامه دهد، مردم آذربایجان علیه حاکمیت موروثی الهام علی‌اف قیام خواهند کرد و رژیم الهام علی‌اف را سرنگون خواهند کرد.
از سوی دیگر آسیب‌پذیری ترکیه هم بسیار جدی است. حضور 15 میلیون شیعه و علوی و20 میلیون کرد که نزدیک به نیمی از جمعیت ترکیه را تشکیل می‌دهند، گرایش شدیدی نسبت به ایران دارند بنابراین ایران تاثیرگذارترین کشور در جامعه ترکیه تلقی می‌شود و به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران ضمن خویشتنداری هشدارهای لازم را هم به تحرکات مشترک ترکیه و آذربایجان و رژیم صهیونیستی علیه ایران داد و اگر شرایط اقتضا کند طبیعتا ایران برگ‌های برنده دیگری را نیز ارائه خواهد داد و موجب خواهد شد که تحرکات الهام ‌علی‌اف که با پشتوانه آمریکا و اسرائیل و ترکیه صورت می‌گیرد، کاهش پیدا کند.

* تحلیلگر مسائل بین‌الملل
* منتشر شده در روزنامه آرمان | شنبه ۱۰ مهر