نقدینگی‌های سرگردان کشور که این روزها در بازار ارز غوغا به پا کرده، قرار است با بمباران ارزی سرکوب شود و این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان، تاثیر چنین اقدامی بلندمدت نیست و تنها ذخایر ارزی کشور را به هدر می‌دهد.

مریم فکری:

نقدینگی‌های سرگردان کشور که این روزها در بازار ارز غوغا به پا کرده، قرار است با بمباران ارزی سرکوب شود و این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان، تاثیر چنین اقدامی بلندمدت نیست و تنها ذخایر ارزی کشور را به هدر می‌دهد.

در حال حاضر ۳۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی سرگردان در کشور وجود دارد که این میزان نقدینگی از روزهای ابتدایی سال هر از گاهی سری به بازارهای مختلف زده و در بازارها جا خوش کرده است؛ از بازار سرمایه در روزهای ابتدایی سال، تا بازار سکه و ارز.
موج نقدینگی تقریبا از اواسط فروردین تنها بازار سکه و ارز را مورد هدف قرار داده؛ چراکه جذابیت این بازارها بیشتر بوده است و رکوردهای بیشتری را می‌توانسته بزند.


هم‌اکنون وضعیت در بازار ارزی کشور به‌گونه‌ای است که هر دلار آمریکا با قیمت ۱۲۲۵ تومان به فروش می‌رود و این در حالی است که در روز پایانی سال گذشته ۱۱۰۰ تومان قیمت داشت، یعنی از افزایشی بالغ بر ۱۱۵ تومان برخوردار بوده است.
البته با تصویب بودجه ۹۰، نرخ دلار باید ۱۰۵۰ تومان می‌بود که با تدبیر چهارشنبه هفته گذشته بانک مرکزی برای نزدیک کردن نرخ دلار در بازار آزاد و دولتی، به نرخ ۱۱۷۲ تومان رسید؛ اما نه‌تنها دلار تک‌نرخی نشد، بلکه به فکر فراموشی روزهای تک‌نرخی بودن افتاد و به سراغ دو نرخی و چند نرخی بودن رفت.


البته سخنگوی اقتصادی دولت، این اقدام بانک مرکزی برای بالا بردن نرخ مرجع دلار را در این راستا دانست که این بانک فعلا بالا پریده است تا نرخ ارز را پایین بکشد.
استدلال شمس‌الدین حسینی چنین بود: «به دلیل آن‌که دغدغه منافع ملی همواره وجود دارد، این‌که ابتدا یک نرخ کاهش یابد، ممکن است در ابتدا این کاهش «گیجی» ایجاد کند و اگر بالا ببرید و دستت به آن نرسد، نمی‌توانید آن را پایین بیاورید، بنابراین بانک مرکزی فعلا بالا پریده و می‌خواهد نرخ ارز را پایین بیاورد.»
حال پس از چند روز از افزایش ۱۲ درصدی نرخ ارز مرجع، امروز بانک مرکزی برای مدیریت بازار اقدام به کاهش ۱۰ تومانی قیمت دلار کرد؛ به‌طوری که نرخ ارز مرجع به ۱۰۶۲ تومان رسید.

آزمودن راهی آزموده


در مدت یک فصلی که تقریبا به روزهای پایانی آن نزدیک می‌شویم، همواره مسوولان برای خروج التهاب از بازار، از راهکارهایی همچون بمباران ارزی و تزریق نامحدود سکه استفاده کردند، اما در عمل این راهکارها نتوانست بازارها را از بحران خارج و کنترل کند. با این حال، بار دیگر رییس‌کل بانک مرکزی پس از سکوتی چند روزه در قبال تحولات بازار ارزی، دوباره می‌خواهد از راهی وارد شود که قبلا آن را آزموده است و این مثل را همیشه شنیده‌ایم که آزموده را آزمودن خطاست؛ سیاستی که اگر می‌خواست موثر واقع شود، در دوره اخیر تاثیر آن را می‌دیدیم.


محمود بهمنی در برنامه گفت‌وگوی ویژه شبکه خبر گفت: «به‌طور میانگین و برای کاهش بهای ارز، هفته‌ای یک و نیم میلیارد دلار ارز به بازار تزریق می‌شود که ممکن است برای کنترل بیشتر قیمت‌ها، ۵/ ۴ میلیارد دلار ارز را در یک هفته وارد بازار کنیم.»
به گفته او، «قرار است روند تزریق ارز تا زمانی ادامه پیدا کند که بازار دیگر با ارز بازی نکند.»
بهمنی معتقد است: «لنگر تورم و تقاضایی که اکنون برای ارز وجود دارد، کاذب است و اگر نقدینگی را رها کنیم، مانند سیل، ویرانی ایجاد می‌کند، اما کنترل آن موجب شکوفایی اقتصاد می‌شود.»

ذخایر ارزی هدر می‌رود

با این وجود، کارشناسان معتقدند که عرضه نامحدود ارز در بازار، سیاست غلطی است. محمدباقر صدری، عضو انجمن اقتصاددانان ایران به خبرنگار ما می‌گوید: «پیش از این هم دیدیم که راهکار بانک مرکزی در زمینه تزریق ارز و سکه روی بازار تاثیری نداشت؛ جز این‌که ذخایر ارزی موجود در کشور به هدر می‌رود.»


نکته‌ای که بهمن آرمان، اقتصاددان هم به آن اشاره می‌کند: «بهتر است بانک مرکزی از ادامه این کار و به هدر دادن ذخایر ارزی کشور حذر کند؛ چراکه این اقدام اگر هم تاثیری داشته باشید، بلندمدت نیست.»
به اعتقاد صدری، «اقتصاد، علمی است که تابع مقررات و قوانین خود است و در نهایت هر تصمیمی باید براساس آن قوانین و اعداد و ارقام و داده‌ها اتخاذ شود.»


توضیح او چنین است: «نقدینگی‌های سرگردان موجود در کشور که به حدی در جامعه در حال حرکت است و میزان آن تا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته که به هر جا نفوذ می‌کند، می‌تواند آن بازار را بر هم بریزد. ما اکنون ماه‌ها است که با این تورم و افزایش نقدینگی دست و پنجه نرم می‌کنیم.»

به فکر راه چاره دیگری باشد

اما راه چاره نیست؟ اگر تزریق نامحدود و بمباران ارزی مشکلات بازار را حل نمی‌کند، چه تدبیری برای مهار التهاب بازار باید به‌کار گرفت؟ محمدباقر صدری در این باره می‌گوید: «خصلت پول سرگردان این است که اگر به سوی تولید و سرمایه‌گذاری‌های مولد حرکت نکند، بر هم زدن نظم اقتصادی را به‌دنبال دارد؛ همان‌طور که اتفاقاتی را حوزه سکه و ارز در ماه‌های اخیر شاهد بودیم.


به اعتقاد او، اقدام‌های مربوط به عرضه و فروش ارز به‌تنهایی چاره کار نیست، سیاست اقتصادی دیگری لازم است تا پول‌های سرگردان ابتدا وارد چرخه بانک‌ها و تولید و سرمایه‌گذاری شود و سپس از افزایش نقدینگی به طریق ممکن جلوگیری شود. این در حالی است که سیاست‌های سال ۸۸ و ۸۹ درست خلاف این حرکت‌ها بوده است.


آرمان هم می‌گوید: «شرایط اقتصادی ایران نیازمند راه‌حل‌های بلندمدت است که نمونه آن، ایجاد فضای لازم برای سرمایه‌گذاری مولد است. اگر فضای لازم برای سرمایه‌گذاری و تولید به‌وجود آید، بدون تردید دولت قادر خواهد بود نرخ ارز را به‌گونه‌ای هدایت کند که این‌طور برای کشور مشکل‌ساز نباشد.»


وی متذکر می‌شود: «در حال حاضر ۳ ماه از سال می‌گذرد و صندوق توسعه ملی تاکنون حتی یک دلار به متقاضیان سرمایه‌گذاری پرداخت نکرده است. بر این اساس، با ادامه این وضعیت چگونه می‌توان انتظار داشت که بانک مرکزی بتواند بر قانون عرضه و تقاضا تاثیر بگذارد.»

/39/39

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 157314

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 3 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بدون نام AE ۰۷:۵۶ - ۱۳۹۰/۰۳/۲۵
    0 0
    ای بابا چی هدرمیره مردم و سفته بازها وقتی دیدن دلار بالا نرفت دوبار دلار ها برمیگرده بس کنین .....