سنخیتی بین مطالبات دولت و آنچه در مذاکرات می بینیم وجود ندارد/ آرزوی ما به نتیجه رسیدن مذاکرات است ولی شواهد این را نمی گوید

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، شروع مجدد مذاکرات هسته ای در هفته های اخیر در دولت سیزدهم پس از توقف چند ماهه بار دیگر مورد توجه تمامی محافل قرار گرفته است و همگان منتظرند ببیند دور جدید گفتگوها در چه فضایی پیش خواهد رفت . با توجه به دور قبلی مذاکرات و تلاشی که همه تیم های برای اعلام نظرات خود دارند به نظر می رسد که سیر طبیعی گفتگوها باید به سمت تعامل و درک متقابل کشورها به پیش رود لذا کشورهای حاضر در مذاکرات می کوشند تا روایت خود را به افکار عمومی ارائه دهند لذا شاید گذر زمان بتواند به این سوال پاسخ دهد که این مذاکرات کی به نتیجه مطلوب خواهد رسید، به بیان دیگر صرف اعلام آغاز مذکرات نمی تواند متغیر مهمی برای طرفین باشد بلکه نزدیک شدن دیدگاههای طرفین و حل مشکلات هدف نهایی است به همین جهت این موضوع مهم در کلاب هاوس امشب خبرانلاین مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مهمانان مدعو درباره دلایل و زمینه های این موضوع یعنی" ادامه مذاکرات وین؛ وقت کشی می کنیم یا فرصت می خریم؟" به اظهار نظر پرداختند.

حسن لاسجردی عضو شورای سردبیری خبرگزاری خبرآنلاین
مذاکرات هسته ای بار دیگر مورد توجه جامعه قرار گرفته است. در دو دور اخیر هم طرفین تلاش کردند نکات جدیدی را به مذاکرات قبلی اضافه کنند ولی چند سوال در اینباره مطرح است که ذهن مخاطبان را مشغول کرده است که اهم سوالات به شرح زیر است:
- مبنای مذاکرات این دوره تیم ایران و 4+1 چیست؟ آیا مذاکرات 6 دور آقای عراقچی مبناست یا مسایل جدید و رویکردهای دولت سیزدهم هم در مذاکرات مطرح است؟
- دو طرحی که در مذاکرات از جانب ایران اعلام شده چه نکاتی علاوه بر مباحث قبلی دارد؟ از این طریق می توان خواسته های دولت جدید را دریافت؟
- تعداد نفرات مذاکره کننده و تیم 40 نفره ایران نشان دهنده جدی بودن ایران است؟ یا باید گفت هیاتی با تخصص های مختلف با اهداف خاص در وین حضور یافتند؟
حرفها یا اظهارنظرهای مختلفی از تیمهای دوطرف بیان می شود. آقای باقری رویکردی کاملا خوشبینانه را مطرح می کند ولی مذاکره کنندگان دیگر بویژه آمریکاییها بر خلاف نگاه او نقطه نظراتی داشتند. روسها حرکت میانه ای داشتند و قول دادن دور آینده دور آخر است. مذاکرات امروز چقدر تحت تاثیر فضای داخلی ایران است؟ برخی اصولگرایان درباره مذاکرات منتقد هستند. آیا تیم مذاکره کننده تحت تاثیر فضای داخلی ایران قرار می گیرد یا منافع ملی را در نظر دارد؟
این سوالاتی است که برای مردم مطرح شده است و امید است بتوانیم در این نشست به این سوالات مهم پاسخ مفید و موثر داشته باشیم.

دیپلماتهای غربی، گفتند مبنای کار پیش نویس ژوئن به اضافه اصلاحات جزئی است

دیاکو حسینی تحلیلگر روابط بین الملل
سوالات مهمی است جزییاتی زیادی دارد. شروع گفتگوهای دور هفتم مقارن با تغییردولت در ایران شد و به نظر می رسید طرف ایرانی تلاش برای گرفتن حداکثری امتیازها با تغییر موضع تلاش می کند. با دو پیشنهاد ارائه شده ایران درباره مسایل هسته ای و تحریمها، به آزمایش گذاشته شد که واکنشها منفی بود. غرب و ایران واکنش خوبی نشان ندادند. غرب می گوید ایران 90 درصد از پیش نویس ژوئن را تغییر داده که از نظرشان غیرقابل قبول است. در دور اخیر به نظر می رسید فضا مثبت تر است. در گفتگوهای دیپلماتهای غربی، گفتند مبنای کار پیش نویس ژوئن به اضافه اصلاحات جزئی است.
نگاه اولیه ای که دولت جدید در دور هفتم با مطالبات سختگیرانه و حداکثری اتخاذ کرد، با امکانات عملی ما سازگار نبود. شما زمانی می توانید از این راهبرد استفاده کنید که بتوانید استقامت کرده و ریسک شکست گفتگوها را بپذیرید و این باور را هم در طرف مقابل ایجاد کنید. به محض اینکه در گفتگوها اخبار منفی بیرون آمد، واکنشهای بازار در ایران منفی بود و نرخ ارز بالا رفت. دولت هم نمی توانست به این شکل ادامه بدهد. طبیعتا این آسیب پذیری ایران را بالا می برد و موضع ایران را تضعیف کرد. برای همین در دور اخیر، اخبار ایران خوشبینانه تر شد و حتی با اخبار طرف غرب هم سازگار نبود. آقای جیک سالیوان دیروز گفت مذاکرات خوب پیش نمی رود و ضمن تایید مقداری پیشرفت، تردید کرد آمریکا به برجام بازگردد.

تناقضی که در موضع اولیه و دور اخیر دیدیم، نقص ما و خطای محاسباتی ما بود. غرب اعلام کرد 90 درصد متن ایران تغییر کرده و دور بعد اعلام شد مبنا متن ژوئن است و فقط اصلاحات جزئی داریم این نشان می دهد ایران به شدت کوتاه آمده و این انعطاف ناگهانی و تزلزل برای مذاکرات حرفه ای اصلا صحیح نیست.
ممکن است ما به سمت توافق برویم. گفتند 80 درصد متن قطعی شده است. در دور ششم هم گفتند این مقدار قطعی است. هنوز مذاکره درباره موارد کلیدی شروع نشده است. این 80 درصد همانی است که در دور ششم نهایی شده است. مطالبه اصلی دولت سیزدهم در گفتگوهای اخیر به چند محور تقسیم می شود. دولت بر اساس شعاری که همه تحریمها باید لغو شود روی کار آمده ولی بهیچ وجه شرایط این وعده محقق نیست. دوم درخواست تضمین کرده آمریکا از برجام خارج نشود. شواهد می گوید برای این هم مقدمات فراهم نیست. سوم درباره خسارت ایران است. چشم اندازی درباره این موضوع هم نداریم.
در ارتباط با مطالباتی که در دولت اعلام شده و آنچه در مذاکرات می بینیم سنخیتی وجود ندارد مگر آنکه بخشهای ماجرا کاملا اعلام نشده است. این وضعیت کلی است که در آن هستیم.

فضای مذاکرات از منظر اطلاع رسانی غیرشفاف است، روایتها در تعارض و تضاد است

هادی اعلمی کارشناس روابط بین الملل 
فضای مذاکرات از منظر اطلاع رسانی غیرشفاف است. روایتها در تعارض و تضاد است. این را اکثر کارشناسان مطرح می کنند. هیچ شواهدی از مذاکرات نداریم. نمایندگان جمهوری اسلامی خوشبینی را القا می کنند. روایتها در داخل مطرح است. فرض ایجاد جنگ را برخی مطرح کرده اند. سالیوان گفته مذاکرات به خوبی پیش نمی رود و از وفاق بین چین و روسیه و اروپا حرف زده است. 
شاید این هم لفاظی باشد ولی به نظر می رسد اختلاف نظر است. یک نکته ایده آلیستی را نماینده جمهوری اسلامی می گوید که طرف مقابل اگر دیدگاه های منطقی ما را بپذیرد در کوتاه مدت می توان به توافق برسیم. اگر قرار بود با اگرها به نتیجه برسیم تا حالا رسیده بودیم.
علاقمندم برجام 2015 احیا شود ولی توسعه غنی سازی، همکاری ناکافی با آژانس، ادبیات موجود در کشور، من را به این نتیجه می رساند که مذاکرات شکست می خورد و شاهد تشدید تنش ها خواهیم بود. آرزوی ما نتیجه رسیدن مذاکرات است ولی شواهد این را نمی گوید. نسل جدید سانتریفیوژها به حدی به مسایل داخلی گره خورده که به نظر می رسد دورنمای روشنی نداریم.تحلیل محتوای اظهارات آقایان را در چند ماه اخیر ببینید.برخی مساله وقت کشی را با ظهور مرتبط می کنند. مقامات این را می گویند. بحث افول ایالات متحده را مطرح می کنند و بی اعتمادی را بیان می کنند. علی رغم همه این بحثها حتی اگر به یک توافق موقت برسیم یا برجام 2015 به نتیجه برسد، به لحاظ روابط جمهوری اسلامی و غرب از انقلاب 57 تاکنون در بحران بوده، هیچیک به نتیجه نمی رسد. 
دورنمای خوبی را نمی بینم. بحران در روابط ایران و غرب نتیجه تضاد فلسفی گسترده در دوطرف ماجراست. تا زمانی این تضاد حل نشود، حتی با وجود حل موقت مسایل، مشکلات را خواهیم داشت. جمهوری خواهان همان مسایل 12 گانه پمپئو را مطرح می کنند. شاید با دموکراتها به توافق برسیم ولی دموکراتها هم در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ممکن است بازنده شوند.
دو راه حل داریم. یکی مسایل را بنیادی در مذاکرات جامع با ایالات متحده حل کنیم. یا رویکرد گفتمانی صلح با مردم، منطقه و جهان را بپذیریم تا بتوانیم از بن بست خارج شویم. هر تحلیلی درباره اینکه روابط با غرب ایجاد کنیم که درازمدت باشد، نشدنی است تا زمانی که این تضاد فلسفی بین جمهوری اسلامی و غرب به خصوص آمریکا حل و فصل نشود. 
ما قادر نیستیم مسایل سیاست خارجی را از سیاست داخلی جدا بدانیم. اینها کنش مستقیمی با هم دارند. امیدواریم روزی گفتمان صلح را از درون تساهل در اسلام آموزش دهیم. بدون حل و فصل تضاد فلسفی قادر به حل مسایل با غرب نیستیم. درباره مذاکرات در دور هشتم هم خوشبین نیستم.

2323