یکی از استدلال هایی که حامیان و طرفداران فیلم اخراجی ها 3 برای علت یابی فروش زیاد این فیلم همواره می آوردند، این بود که فیلم دارد حرف دل مردم را می زند و ایده ها و پیام های سیاسی آن است که مردم را جذب می کند. قائلان به این استدلال منکر این بودند که لودگی و شوخی های مبتذل اخراجی ها باعث فروشش شده است و همه چیز را به دیدگاه سیاسی آن مرتبط می کردند. اکنون مدت زیادی از پایان اکران اخراجی ها نگذشته است که فیلم دیگری که از قضا آن هم مورد حمایت شدید متولیان امر است و در بسیاری از جهات ایده سیاسی اش شبیه به همان اخراجی ها است روی پرده آمده است. فیلم پایان نامه برعکس اخراجی ها، فروش بسیار پایینی داشت و به مدد تمهیداتی از قبیل توزیع گسترده بلیت نیم بها در دوایر دولتی و صندوق پست منازل مردم، و نیز ارائه تیزری تلویزیونی که شمایلی معکوس با جهت گیری اصلی فیلم داشت، تلاش شد که تا حدی جبران مافات به عمل آید.
اکنون این پرسش مطرح است که اگر مردم به خاطر «پیام» فیلم اخراجی ها 3 از آن استقبال کردند، چرا همین استقبال از «پیام» مشابه آن در پایان نامه شکل نگرفت؟ پاسخ البته مشخص است: فروش بالای اخراجی ها ربطی به دیدگاه های سیاسی کارگردانش نداشت و بیش تر مربوط به جوک های اس ام اسی و کلیپ گرته برداری شده از نسخه ماهواره ای «سوسن خانم، ابرو کمون» و سایر ایده های سخیف این چنینی بود تا مثلا شعارهای مد روزی که هم اکنون سازندگان پایان نامه در محافل مختلف از جمله برنامه اخیر هفت خود را در پشت سپر آن پنهان می کنند تا ضعف های فراوان کار خود را موجه سازند. متولیان امروز سینمای ایران که در حمایت از اخراجی ها 3 و پایان نامه، کمر همت را به شکلی آشکار بسته اند و تحت لوای این دو عنوان بر احیای «ژانر سیاسی» در زمانه مدیریت شان تأکید می ورزند، ای کاش تأمل بیش تری در این موضوع می کردند که مفاهیم مورد نظر سیاسی ایشان با چنین فاجعه های سینمایی ای، نه تنها اعتلاء نمی یابد که برعکس از جایگاه عادی خودش هم تنزل پیدا می کند و رسما تبدیل به فکاهی و مضحکه می شود. سینمای سیاسی ( که نمی دانیم چگونه متولیان امروز سینما که خود سینماگر هستند از آن با عنوان عوامانه ژانر سیاسی یاد می کنند) مختصاتی دارد که اولینش رعایت شأن و وجاهت ساحت سیاست است و این با جدی گرفتن نسبت درام و شخصیت پردازی و موقعیت سازی یک اثر سینمایی با گفتمان های سیاسی شکل می گیرد و نه با لودگی خودخواسته اخراجی ها و کمدی ناخواسته پایان نامه.
این روزها شعارهای مد روز سیاسی آن قدر دستمالی و مستعمل شده که حتی خلافکارها و مجرمان هم می توانند با استناد و تشبث به آن ها، درصدد کسب وجهه برای خویش باشند. در این فضا، صحبت از سینمای سیاسی که دیگر جای خود را دارد.
نظر شما